تالیفات آیت الله محمد هادی تهرانی

آثار و تألیفات

الف: فقه و اصول:

1. اصول الفقه: حاوى مباحث مقدمه اصول تا بحث اوامر مى باشد. مشخص نیست شخصاً آن را تألیف کرده یا تقریر درسش است. 2. الاتقان: از ابتدا تا مبحث مشتقات اصول است. شیخ آقا بزرگ تهرانى نسخه هایى از آن را در تهران، نجفو سبزوار مشاهده کرده است. در کتابخانه آیت الله مرعشى نجفى نیز نسخه اى از آن وجود دارد. 3. تعارض الادله: احتمالا همان رساله فى التعادل و التراجیح است. 4. حاشیه بر رسایل علمیه: شامل حاشیه هاى گوناگون بر رساله هاى عملیه بزرگان است، مثل: حاشیه بر جامع عباسى، حاشیه بر رساله وحید بهبهانى، حاشیه بر منهج الرشاد شیخ جعفر شوشترى و حاشیه بر نجاة العلماى صاحب جواهر. 5. ذخائر النبوة فى احکام الخیار: در سال 1325ق به طبع رسید. 6. رساله الحق و الحکم: در 21 صفر سال 1321 آن را نوشته و در سال 1330ق در کتاب براهین الحق که حاوى رساله هاى سید محمد مولاناتبریزى است، چاپ شد و حجت الاسلام نعمت الله صفرى فروشانى آن را با تصحیح و تعلیقاتى در مجله نامه مفید، ش چهارم، سال اول به طبع رسانید. 7. رسالة فى اتحاد الماء و کیفیة التطهیر: در سال 1314ق نگاشت. 8. رساله اى در امامت. 9. رساله اى در حکم مسافر فى القصر و الاتمام در برخى کتب تراجم جزو آثار وى برشمرده اند. 10. رسالة فى مناسک الحج. 11. رساله فى منجزات المریض. 12. رسالة فى المواسعه و المضایقه. 13. رسالة فى الوقت. 14. رسالة فى ابطال التنجیم. 15. رسالة مستقلة فى تقوى العالى بالسافل. 16. فتوى المجتهد و رجوعه عنه: شیخ آقا بزرگ نسخه هایى از آن را دیده است. 17. کتاب الاجتهاد و التقلید: صاحب کتاب اشعه نور مى گوید: «این کتاب به صورت ناقص و در هفتصد صفحه نزد ما موجود است که در سال 1303ق کتابت شده است و احتمال مى رود تقریر درس شیخ هادى باشد. 18. کتاب الارث: شیخ آقا بزرگ نسخه اى از آن را که به خطر شیر محمد فرزند صفر على همدانى نجفى در 1338ق کتابت شده، دیده است. 19. کتاب البیع المبسوط و الخیارات: شیخ آقا بزرگ مى گوید: «شرح شرایع است.» این اثر یک بار در سال 1320ق و بار دیگر در سال 1342ق در تهران چاپ شده است. 20. الرضوان فى الصلح: به همراه کتاب ذخائر النبوه در سال 1390ق به طبع رسید. 21. الفرق بین البیع و الصلح: شیخ آقا بزرگ تهرانى نسخه اى از آن را در نجف دیده است. 22 کتاب الصلوة: حاوى مباحث فقه استدلالى شامل مباحث نماز تا مقدارى از مباحث نماز مسافر است. 23. کتاب الزکوة: شیخ آقا بزرگ تهرانى نسخه اى از آن را به خط مولف نزد سید هادى اشکورى مشاهده کرده است. 24. ودائع النبوة: حاوى مباحث فقهى: طهارت، صلوة، زکوة، صوم، ارث، بیع و خیارات است. مجلّد اوّل آن به ودائع النبوه موسوم و شامل مباحث طهارت است. شیخ اقا بزرگ تهرانى نسخه اى از آن را که در 16 محرم 1317 تحریر شده، در کربلا دیده است و کتاب الطهارة که در دو جلد به طبع رسیده، همین اثر است. 25. کتاب الصوم: نوشته مولف اشعه نور به خط مولف در یکصد صفحه در کتابخانه تبریزى نجفموجود است. 26. کتاب فى الغنا: نیمى از آن به موضوع حقیقة الصوت اختصاص دارد. 27. کتاب الوصیة: سید محسن امین از آن نام برده است. 28. محجة العلماء فى الادلة العقلیة: جلد اوّل شامل مباحث قطع و ظن تا مقدارى از مباحث حجیّت ظواهر و جلد دوم شامل اصالة البرائه، اشتغال استصحاب و تعادل و تراجیح مى باشد. تمام مطالب این اثر ناظر به اقوال شیخ انصارى و انتقاد بر آن ها است و در عصر مولف به طبع رسید. 29. وسیلة النجاة: به نوشته آقا بزرگ تهرانى این اثر رساله فارسى شیخ هادى بوده که در سال 1301ق به همت عبدالوهاب بن جعفر نمازى خویى با امضاى مولف به طبع رسیده است و شامل مباحث طهارت، نماز، روزه، خمس و زکات مى باشد. مولف الذریعه نسخه خطى آن را در تهران نزد جلال الدین محدث ارموى دیده است. 30. المشتقات: آقا بزرگ آن را به خط مولف نزد سید هادى اشکورى مشاهده کرده است. 31. الاستصحاب: به چاپ رسیده و آقا بزرگ آن را در کتابخانه سید محمد باقر حجت طباطبایى حائرى رویت نموده است. 32. الرسالة الرضاعیه: آقا بزرگ نسخه ى خطى آن را نزد سید هادى اشکورى ملاحظه کرده است.

ب) مباحث تفسیرى، کلام، حکمت و عرفان

33. تفسیر آیت النور (رسالة النوریه) که اصل آن به زبان عربى است و محقق گرانقدر حسن مصطفوى آن را با عنوان «اشعه نور» ترجمه و به طبع رسانیده است. شیخ آقا بزرگ تهرانى از طبع اصل آن در تهران به سال 1319ق خبر داده است. 34. اصول دین: نسخه خطى از این اثر در مجموعه اى از آثار شیخ هادى با عنوان حق الیقین فى معرفة اصول الدین در کتابخانه آیت الله مرعشى نجفى نگاهدارى مى شود. 35. پاسخ دو شبهه: حاوى رفع یک شبهه عرفانى و اشکال درباره فایده امام غایب در عصر غیبت است. 36. الحق الیقین فى معرفة اصول الدین: در کتابخانه آیت الله مرعشى در مجموعه اى موجود است. 37. رسالة تحریف الکتاب. 38. رسالة فى الرد الشیخیه: در جواب تهمت هایى که به وى زده اند، نوشته است. 39. رسالة فى سهو النبى(صلى الله علیه وآله وسلم): در مقدمه اشعة النبى از آن نام برده شده است. 40. رسالة فى الرد على من زعم ان علم الله لا یتعلق بالمعدومات: در اعیان الشیعه معرفى گردیده است. 41. کتاب التوحید: احتمال مى رود متن عربى کتاب اصول دین باشد. 42. منظومه فى الکلام: سید محسن امینآن را معرفى کرده است.

ج: مباحث تاریخى، ادبى و متفرقه:

43. مقتل ابى عبدالله الحسین(علیه السلام): شیخ آقا بزرگ تهرانى از آن نام مى برد. 44. ارجوزه فى الصلح: به نظر مى رسد همان کتاب الرضوان و حاوى اشعارى مى باشد. 45. جواب نُه سوال: در رفع برخى اتهامات و شبهه ها. 46. فوائد متفرقه: حاوى نکات گوناگون. 47. رسالة فى علم الرجال. 48. رسالة فى النحو. 49. منظومة النیّة شامل500 بیت شعر است.^[38]

منبع:فرهیختگان تمدن شیعه