مقام معنوی و علمی

مقام معنوی و علمی

آخوند، سرامد علمای عصر خود بود. در زهد و تقوا بی نظیر بود. تعابیری از قبیل علاّمه ی زمان، فقیه منطقی، عالم فاضل، اتقی و ازهد عصر خود، شارح متفکر منطق، همه، دال بر علوّ درجه و شأن و مرتبت علمی و معنوی او است.[36]

از جمله کرامات آخوند ملا عبدالله یزدی این که وقتی وارد اصفهان شد، چون قدری از شب گذشت، با توجه باطنی نظری به شهر اصفهان کرد. پس به همراهانش گفت: وسایل ما را جمع کنید تا از این شهر با عجله بیرون رویم؛ زیرا، چند هزار بساط شراب می بینم که در این شهر چیده شده است که اگر خدای تعالی عذابی نازل کند، ما هم با آن می سوزیم. پس همراهانش اسباب و وسایل را برداشتند و ملا عبدالله سوار بر مرکب خویش شد.

هنوز بیرون شهر نرسیده بودند که وقت سحر فرار رسید آخوند دوباره توجه باطنی به شهر اصفهان کرد. پس به همراهانش گفت: برگردید؛ زیرا، چندین هزار سجاده را می بینم که پهن شده و نماز شب می خوانند. این جبران آن را می کند. آن گاه به منزلی که در شهر داشت، مراجعت کرد.[37]

قصه ی مذکور حاکی از آن است که ملا عبدالله را اشتغالات اجتماعی و دل مشغولی های تحصیلی و علمی، از فتوحات معنوی غافل نساخته بود. هر روز که می گذشت، شکوفایی اخلاقی و عطر ملکوتی بر شاخسار وجود این فقیه منطقی فرهیخته بیش تر و افزون تر می گردید. دوری گزیدن از دنیای فانی، موجب آرامش نفس و اطمینان خاطر آن فرزانه ی والا گوهر شده بود، به طوری که رسیدن به قلّه ی تکامل و تهذیب نفس برای او آسان شده و ارجمندی شخصیت ملاعبدالله را پدید آورد.

سخنانی که از نفس گرم ملاعبدالله سرچشمه می گرفت، نه تنها نسخه ای کارآمد، بلکه دارویی شفابخش حساب می شد و نورانیتی ویژه با خود داشت.

آخوند ملاعبدالله در علوم فقه نیز در غایت تبحّر و استادی بود، به حدّی که بالاستحقاق گفته است اگر بخواهم، به توفیق خداوندی، می توانم تمامی مسائل آن را با ادّله و براهین عقلی طوری واضح و روشن کنم که ابداً جای رد و مجال و چون و چرا.[38]

منبع:فرهیختگان تمدن شیعه