كلمات كليدي : ميكاه، عهد قديم، كتاب مقدس، انبيا، انبياي متاخر، بشارت آمدن مسيح
نویسنده : هادی جهانگشای
میکاه به معنای "کیست مانند یهوه" نام یکی از انبیای بنی‌اسرائیل است که کتابی هم در مجموعه کتاب مقدس، به نام او موجود است.
او در "مورشت جت"[1] شهر کوچکی در یهودا، نزدیک شهر جت زندگی می‌کرد. او معاصر اشعیا بود و در طول سلطنت‌های "یوتام"، "آحاز" و "حزقیال"، در هر دو پادشاهی شمالی و جنوبی خدمت می‌کرد و خود را متعلق به سامره و اورشلیم می‌دانست.
سخنان او نشان می‌دهد که از احساسات قوی و ارزشهای اخلاقی برجسته‌ای برخوردار بوده است.[2]
"کتاب میکاه" سی و سومین کتاب از مجموعه کتاب مقدس به شمار می‌رود و در ردیف کتاب‌های عهد قدیم می‌باشد.
این کتاب، ششمین کتاب از مجموعه "انبیای کوچک" محسوب می‌شود.[3]
نویسنده این کتاب
طبق نظریه سنتی، این کتاب، نوشته‌ی میکاه نبی است. از کتاب بر می‌آید که میکاه در زمان "یوتام" (740 – 736 قبل از میلاد)، "احاز" (716736 قبل از میلاد) و "حزقیال" (716 – 687 قبل از میلاد)، پادشاهان آن عصر یهودا، به رسالت خود مشغول بوده است.[4]
بنابر این اگر میکاه نویسنده این کتاب باشد، تاریخ نگارش این کتاب مشخص می‌شود اما برخی برآنند که اگرچه این کتاب مشتمل بر سخنان میکاه است اما وی هرگز خود وی این کتاب را ننوشته است.
ذکر برخی از اقوام در این کتاب حاکی از آن است که این کتاب باید در زمان اسارت بابلی یا بعد از آن نوشته شده باشد.[5]
محتوای این کتاب
پیش گویی‌های این کتاب را به سه قسمت می‌توان تقسیم کرد که هر یک از آنها با لفظ «بشنوید» شروع می‌شود.[6] (1:2 و 3:1 و 6: 1)
آیات بعدی بیانگر داوری خداوند بر سامره و اورشلیم می‌باشد که میکاه نبی در کتاب مقدس می‌گوید:
«خداوند از هیکل قدسش بر شما شاهد باشد. زیرا اینک خداوند از مکان خود بیرون می‌آید و نزول نموده و بر مکان‌های بلند زمین می‌خرامد».[7]
در آیات بعدی، ویرانی اسرائیل، اورشلیم و یهودا پیش گویی شده است و بعد از آن مرثیه‌سرائی برای این ویرانی‌ها شروع می‌شود. اوایل باب سوم تباهی و فساد در جامعه ایکه میکاه در آن زندگی می‌کند را بازگو می‌نماید. این فساد وتباهی به حدی است که انبیای کاذب و دروغگو بر آنها حاکم می‌شوند.
آیات آخر این باب بیانگر نوعی امید در میان یاس می‌باشد که وعده رهایی و خلاص را از شر این بدبختی‌ها به این قوم می‌دهد در باب سوم رهبران این قوم مورد محکومیت قرار می‌گیرند به نوعی که از عوامل مهم بدبختی رهبران بنی‌اسرائیل می‌باشد:
«ای رؤسای خاندان یعقوب و ای داوران خاندان اسراییل شما که از انصاف، نفرت دارید و تمامی راستی را منحرف می‌سازید و صهیون را به خون و اورشلیم را به ظلم بنا می‌نمایید... رشوه‌داری می‌نمایید».[8]
باب بعدی، نوید آمدن پادشاهی را برای اسرائیل و یهودا می‌دهد. در باب پنجم، آمدن پادشاه را خبر می‌دهد و نیز آمدن داوری برای اسرائیل را نوید می‌دهد. همچنین، به مخاصمه خداوند با اسرائیل می‌پردازد.
در باب هفتم، میکاه به خاطر تباهی جامعه‌ای که در آن زندگی می‌کند مرثیه‌سرای می‌کند و مشکلات و گناه‌هایی که قوم او مرتکب شده‌اند را بازگو می‌کند اما با این همه، وی از نجات خود و قومش از طرف خداوند اطمینان دارد و از آینده‌ای روشن برای قوم خود خبر می‌دهد.
از جمله مطالب مهم که در این کتاب آمده است و اهمیت این کتاب را برای مسیحیان دو چندان می‌کند، پیش گویی آمدن مسیح (ع) می‌باشد. میکاه تنها نبی‌ای بوده که محل تولد مسیح (ع) را پیش گویی کرده است.[9]
جیمز هاکس در کتابش آورده است: این کتاب آمدن مسیح و حتی محل تولد آن جناب را که در "بیت‌لحم یهودیه" خواهد بود تعیین می‌فرماید.[10] شایان ذکر است که این کتاب با دارا بودن هفت باب از جمله کتب کوچک کتاب مقدس به شمار می‌رود.