دین مقدس اسلام ازدواجهای نامحدود و بیقید و شرط را محدود و مشروط به شرایطی خاص مثل؛ عدالت (عاطفی،مادی) و رعایت برابری بین همسران نموده است. و براساس آیات قرآن کریم هر مرد مسلمان به شرط داشتن توانائی مالی و رعایت عدالت بین همسران خود میتواند تا چهار همسر دائم به صورت همزمان اختیار کند. و لی وقتی در مورد پیامبر اسلام (ص) مشاهده میکنیم که آن حضرت بیش از چهار همسر دائم اختیار کرده بودند.
برخی مسئله تعدد همسران پیامبر (ص) را نقطه ضعفی در زندگی آن حضرت میدانند و گاه با تعدد زوجات در زمان ما که معمولاً ناشی از شهوترانی و رسیدن به مال و منال پدر زن و استعمار زنان برای کارهای شخصی است. آن را مقایسه میکنند.
اساساً این طرز تلقیهای امروزه از تعدد زوجات در آن دوره مطرح نبوده چرا که مخالفان زیادی که درصد اسلام سعی داشتند با هر بهانه و اشکالی به آن حضرت و ایراد بگیرند، به این موضوع اشاره نکردهاند از سوی دیگر ازدواجهای متعدد پیامبر (ص) قبل از نزول آیه قرآن بود که تعداد زنان را محدود به چهار عدد میکند چرا که آیه مذکور در اواخر سال هشتم هجری نازل شد که بعد از آن پیامبر (ص) ازدواجی نکردند و لذا همسران خود را قبل نزول این آیه اختیار کرده بودند.
پیامبر گرامی اسلام در سن بیست و پنج سالگی که اوج جوانی یک انسان است با زنی چهل ساله ازدواج کرد که قبلاً دو بار ازدواج کرده و از شوهران قبلی فرزند هم داشت. حضرت پیامبر حدود 25 سال با حضرت خدیجه بنت خویلد،زندگی کردند و تا زمانی هم که این بانو در قید حیات بودند با هیچ زنی ازدواج نکردند پس از آن نیز هیچ دوشیزهای را جز عایشه ،آنهم در سن بالای 50 سالگی، به ازدواج خود نیاورد.
هدف پیامبر اسلام از انتخاب همسران متعدد چند مورد میتوانست باشد که به اختصار به برخی از آنها اشاره میشود.
1- هدف سیاسی و برای کاستن از دشمنی دشمنان و یا ایمان آوردن و یا ایجاد دوستی و علاقۀ اشخاص و قبایل به اسلام بوده است.گاهی به خاطر این ازدواجها تمام افراد یک قبیله و یا عده زیادی از دشمنان اسلام به اسلام میگرویدند به عنوان نمونه ازدواج پیامبر (ص) با صفیه دختر حی بن اخطب رئیس قبیله بنینظیر،حفصه دختر عمربن خطاب،جویریه دختر حارث.
2- برانداختن برخی آداب و رسوم جاهلی اعراب: مثل ازدواج با زینب بنت حجش همسر سابق زید، پسر خوانده رسول خدا؛ از آنجا که اعراب و قتی یک نفر را به عنوان فرزند خواندگی قبول میکردند او را مثل یک فرزند واقعی قلمداد نموده که میتوانست از پدرخوانده ارث ببرد و پدرخوانده نمیتوانست با زن مطلقه او ازدواج کند. از این رو پیامبر (ص) با این ازدواج بر این پندار و سنت غلط خط بطلان کشیدند.
3- تأمین نیاز اقتصادی برخی بیوه زنان که سرپرستی نداشتند. به خصوص که بعضی از آنها سرپرست خود را در جبهۀ نبرد با دشمنان از دست داده بودند؛مثل «سوده» و «امسلمه»
این بانوان مومن و عاقل میتوانستند با بهره مندی از نعمت معاشرت با پیامبر (ص) معارف دینی و اخلاق زندگی آن حضرت و نیز احکام الهی را بدون قید و حیا بیاموزند و سپس آن را به دیگر زنان که حیا اجازه نمیداد مسائلشان را نزد رسول خدا مطرح کنند تعلیم دهند. از سوی دیگر آئین اسلام براساس قرآن و سنت استوار گشته و سنت شامل گفتار،کردار و رفتار آن حضرت میشود و چه کسی بهتر از همسران آن حضرت که گفتار و کردار رفتار حضرت را در خانهاش میبینند میتوانند برای سایرین بازگو کند از این رو برخی از همسران آن حضرت از قبیل ام سلمه و سوده آموزگارانی برجسته بودند.
در اینکه پیامبر (ص) با چه تعداد از زنان ازدواج کرد اختلاف هست که بین 13 تا 23 همسر برای آن حضرت ذکر میکنند که برخی را پس از مدتی و برخی را بدون عمل زناشوئی طلاق دادند و برخی از آنها در دوره حیات پیامبر (ص) از دنیا رفتند آنچه که مسلم است حضرت پیامبر (ص) هنگام رحلت نُه همسر در حبالۀ نکاح داشتند. همسرانی که در تواریخ مشهور هست که با پیامبر ازدواج کردند عبارتند از:
خدیجه دختر خویلد اولین همسر حضرت، سوده، عایشه، حفصه ، زینب دختر حزیمه، ام سلمه،زینب دختر جحش، جویریه، امحبیبه دختر ابو سفیان،صفیه دختر ابن اخطب،میمونه دختر حارث هلالی. در ضمن دو کنیز در حبالۀ نکاح حضرت بود به نامهای ماریه قبطیه ،مادر ابراهیم، ریحانه دختر زید.