دانشنامه پژوهه بزرگترین بانک مقالات علوم انسانی و اسلامی

اهداف واصول حقوق بین الملل بشردوستانه

No image
اهداف واصول حقوق بین الملل بشردوستانه

حقوق بین الملل، حقوق بین الملل بشردوستانه

نویسنده : احمدرضا سليمان‌زاده

اهداف و اصول مربوطه در هر نظام حقوقی، معرف ساختار آن نظام است. بنابراین برای آشنایی بیشتر با حقوق بین الملل بشر دوستانه، اهداف و اصول آن را بررسی می‌نماییم.

الف) اهداف حقوق بین الملل بشر دوستانه

این حقوق دو هدف مهم و اساسی را خط مشی خود قرار داده است که عبارتند از:

1- حمایت از کرامت انسانی و انسانیت در اثناء مخاصمات مسلحانه بین المللی و غیر بین المللی.

2- کاهش تلفات و خسارات و تسکین آلام بشری در زمان مخاصمات مسلحانه بین المللی و غیربین المللی.

ب) اصول حقوق بین الملل بشر دوستانه:

این حقوق مشتمل بر اصولی است که ریشه در اصل کرامت انسانی دارند اصلی که جهان شمول و حمایت از آن هدف اصلی حقوق بین الملل بشر دوستانه است مهم‌ترین این اصول عبارتند از:

1- اصل رفتار انسانی و عدم تبعیض: یعنی همه افراد انسانی صرف نظر از جنسیّت، ملیّت، نژاد، مذهب و یا عقاید سیاسی خودشان شایسته و سزاوار بهره‌مند شدن از رفتار انسانی می‌باشند.

2- اصل ضرورت نظامی: طبق این اصل هم فعالیت‌ها و عملیات نظامی باید بر اساس دلایل نظامی قابل توجیه باشد.

3- اصل محدودیت: بر اساس این اصل، بکارگیری شیوه‌ها و روش‌های جنگی و استفاده از سلاح‌های که تلفات بیش از حد لزوم درد و رنج زائد الوصفی را ایجاد نماید ممنوع است.

4- اصل تفکیک: طبق این اصل باید بین اهداف نظامی و غیرنظامی تفکیک و تمایز قائل شد.

5- اصل تناسب: یعنی خسارات و صدمات اتفاقی ناشی شده از حمله به اهداف نظامی در مقایسه با مزیت‌ها و فواید نظامی مستقیم و قطعی که از آن حمله بدست می‌آید نباید از حد لزوم باشد.

6- اصل حس نیّت: یعنی در مخاصمات مسلحانه، مذاکرات بین طرفین متخاصم باید با جس نیت باشد.

معاهدات اصلی و مهم حقوق بین الملل بشر دوستانه:

حقوق بین الملل بشر دوستانه معاصر نتیجه ادغام حقوق لامه[1] و حقوق ژنو[2] می‌باشد که به ترتیب شامل کنوانسیون‌های لامه و کنوانسیون‌های چهارگانه ژنو و دو پروتکل الحاقی به کنوانسیون‌های اخیر است. بنابراین معاهدات اصلی این حقوق عبارتند از:

الف) کنوانسیون‌های لاهه: این کنوانسیون‌ها در سال‌های 1899 و 1917 به تصویب دولت‌ها رسید و شامل قواعد و مقرراتی در مورد تعیین حقوق و تکالیف طرفین مخاصمه و محدود نمودن بکارگیری روش‌ها و ابزارهای جنگی است.

ب) کنوانسیون چهارگانه ژنو و پروتکل‌ها الحاقی به آنها:[3] مجموعه اینها بدنه اصلی حقوق بین المللی بشر دوستانه مدرن را تشکیل می‌دهند و از افرادی که در مخاصمات مسلحانه شرکت نمی‌کنند (غیرنظامیان) و یا اینکه به مشارکت خودشان در مخاصمه چاپان داده‌اند (مجروحین، بیماران، اسیران و...) حمایت می‌کند.

ارزیابی نهایی:

حقوق بین الملل بشر دوستانه ریشه در تاریخ جوامع بشری دارد. از زمانی که انسان بوده است از وقتی که حسّ انسان دوستی و مروّت وجود داشته است، از موقعی که جنگ وارد عرصۀ حیات بشری شده است رفتار انسان دوستانه نیز به نوعی وجود داشته است. ریشۀ حقوق بین الملل بشر دوستانه ضرورتی نشأت گرفته از پدیده‌ای تلخ و شوم بنام مخاصمات مسلحانه بین المللی و غیر بین المللی است، در حال حاضر، وقوع چنین مخاصماتی اجتناب ناپذیر است و حیات بشری و کرامت او را بشدت تهدید می‌نماید، در این راستا توجه بیشتر به قواعد مقررات حقوق بین الملل بشر دوستانه و رعایت دقیق آنها در مخاصمات مسلحانه امری ضروری و حیاتی است چرا که حقوق بین الملل بشر دوستانه از لحاظ تاریخی شامل حقوق لاهه و حقوق ژنو می‌باشد اما امروزه، این حقوق به صورت مجموعه واحد در نظر گرفته می‌شود یعنی به طور همزمان هم شامل حقوق لاهه است و هم شامل حقوق ژنو. تصویب پروتکل‌های الحاقی 1977 بیانگر این مطلب است.

مقاله

نویسنده احمدرضا سليمان‌زاده
جایگاه در درختواره حقوق بین الملل عمومی

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

جدیدترین ها در این موضوع

No image

احاله Reduction

No image

بی تابعیت (Apatride)

No image

جنایات جنگی war crimes

No image

صلح Peace

No image

تروریسم Terrorism

Powered by TayaCMS