جمعيت ايثارگران انقلاب اسلامي، جناح چپ و راست، جناح راست سنتي، انتخابات مجلس پنجم و ششم شوراي اسلامي
نویسنده : محمد علی زندی
جمعیت ایثارگران انقلاب اسلامی از سوی برخی افراد مبارز قبل از انقلاب اسلامی و فعال به‌ویژه در دوران 8 سال دفاع مقدس در تاریخ 20/1/1376 با عنوان جمعی از ایثارگران انقلاب اسلامی اعلام موجودیت کرد[1] و در تاریخ 5/5/1378 از وزارت کشور با عنوان جمعیت ایثارگران انقلاب اسلامی مجوز فعالیت دریافت کرد.[2]
اعضای مؤسس جمعیت ایثارگران انقلاب اسلامی عبارتند از:
حسین فدائی (دبیرکل)، حجت‌الاسلام علی‌اکبر ابوترابی، علی دارابی، مجتبی شاکری، داوود دانش جعفری، علی یوسف‌پور، عبدالحسین روح‌الامینی، احمدعلی مقیمی، هادی ایمانی، اصغر صبوری (در سال 1383 با استعفای صبوری، محمود احمدی‌نژاد به‌عنوان جایگزین به هیأت موسس درآمد).[3]
زمینه‌های شکل‌گیری جمعیت ایثارگران انقلاب اسلامی
با پایان یافتن جنگ تحمیلی و متعاقب آن، آغاز دوران بازسازی و سازندگی کشور، شرایط ویژه‌ای در کشور حاکم شده بود از یک سو فضای سیاسی کشور متأثر از دو جناح عمده‌ی سیاسی موسوم به چپ و راست بود از سوی دیگر، جمع زیادی از نیروهای انقلاب و جنگ حضور داشتند که مایل به انجام کار تشکیلاتی و سیاسی بودند، اما نمی‌خواستند در دسته‌بندی رایج چپ و راست قرار گیرند. به‌علاوه ظرفیت بسته و محدود تشکل‌های سیاسی دو جناح که فاقد انعطاف و پذیرش ایده‌ها و دیدگاه‌های نو بودند، خود مانع بزرگی برای توسعه‌ی سیاسی در شرایط آن روز کشور بود. آنان بنا به ضرورت و تشخیص ابتدا در سال‌های 1371- 1370 به فعالیت فرهنگی و پس از سال 1374 به فعالیت سیاسی روی آوردند.[4]
موسسان این حزب سیاسی از همان ابتدا چند اصل را به‌عنوان مزیت نسبی تشکل سیاسی خود قرار دادند. اول آن‌که با حفظ احترام به سایر تشکل‌های سیاسی همواره استقلال خود را حفظ و در انتخابات با سایر تشکل‌های سیاس ائتلاف نکرده و به صورت مستقل لیست انتخاباتی ارائه دهند. دوم، تلاش برای ایجاد هم‌گرایی و وفاق میان تشکل‌های سیاسی در درون نظام فارغ از گرایش مصطلح چپ و راست که فضای دهه‌ی 60 و 70 کشور را به‌شدت تحت تأثیر خود قرار داده بود. سوم، گفتمان‌سازی، نظریه‌پردازی و ارائه‌ی تحلیل‌های نو و بدیع که کمتر سابقه داشت.[5]
مرامنامه‌ی جمعیت ایثارگران انقلاب اسلامی
1. اعتقاد و التزام عملی به ولایت فقیه و تلاش برای تحکیم حکومت دینی.
2. اعتقاد و پایبندی به نظام جمهوری اسلامی و تلاش برای ثبات و تحقق اهداف آن.
3. التزام عملی به قانون اساسی و حاکمیت قانون.
4. اعتقاد به حاکم بودن ارزش‌های اسلامی بر روابط اجتماعی در جامعه‌ی اسلامی و تلاش برای تحقق آن.
5. اعتقاد به اسلامی و مردمی بودن حکومت و تلاش برای نهادینه کردن مشارکت مردم.
6. اعتقاد و وفاداری به آرمان‌ها، اندیشه‌ها و آرای حضرت امام خمینی.
7. اعتقاد به ضرورت وحدت و همدلی تشکل‌ها و جناح‌های سیاسی.
8. تلاش در جهت مبارزه بر علیه استکبار، نژادپرستی و صهیونیسم.
9. تأکید بر حفظ و اجرای اصول سیاست خارجی بر اساس اصول، عزت، حکمت، مصلحت و تأمین منافع ملی.
10. تلاش در جهت توسعه و ترویج اخوت و برادری در میان نیروهای انقلاب و اشاعه‌ی فرهنگ ایثار و جانبازی در راه خدا و امر به معروف و نهی از منکر.
11. اعتقاد به آبادانی، استقلال و امنیت کشور و تلاش برای تحقق آنها.
12. اعتقاد به آزادی و کرامت انسانی و حفظ حرمت و حیثیت افراد.
13. اعتقاد به عدالت اسلامی و تلاش در جهت تحقق آن به‌عنوان اساس پایدار نظام اسلامی و نفی هرگونه تبعیض.
14. اعتقاد به ارجحیت محرومین و مستضعفین بر کاخ‌نشینان و تلاش برای بالا بردن رفاه نسبی مردم و از بین بردن فقر.
15. حمایت از مستضعفین جهان و نهضت آزادی‌بخش.
16. اعتقاد به تزکیه‌ی نفس، خودسازی و خودباوری و رشد معرفت دینی بر اساس تعالیم اسلامی.
17. تلاش در جهت حفظ منزلت حوزه و دانشگاه.[6]
اهداف
1. تلاش در جهت استقرار و گسترش دین اسلام.
2. تلاش در جهت استقرار یک جامعه‌ی نمونه‌ی اسلامی در پرتو اندیشه‌های حضرت امام خمینی و مقام معظم رهبری.
3. تلاش در جهت پاسداری از آرمان‌ها و دستاوردهای انقلاب اسلامی.
4. تلاش در جهت احیاء توسعه و استقرار تمدن بزرگ اسلامی.
5. فراهم ساختن مرکزی برای جذب، سازماندهی و آموزش نیروهای جوان برای پاسداری از ارزش‌ها و آرمان‌های انقلاب اسلامی.
6. تلاش در جهت توسعه‌ی فرهنگ امر به معروف و نهی از منکر و بسط نظارت بر فعالیت مسئولان دولتی.[7]
عملکرد و فعالیت‌های جمعیت ایثارگران انقلاب اسلامی
این جمعیت قبل از اعلام موجودیت به‌طور غیر رسمی در انتخابات پنجمین دوره‌ی مجلس شورای اسلامی[8] با نام جمعی از ایثارگران انقلاب اسلامی آغاز به کار کرده بود از این جمعیت در دوره‌ی پنجم مجلس شورای اسلامی آقایان علی‌اکبر ابوترابی و داود دانش‌جعفری حضور داشتند.[9]
این جمعیت بعد از اعلام موجودیت، در راستای اهداف خود توانست جمع زیادی از نیروهای سیاسی در سراسر کشور را شناسایی و برای کادرسازی جذب کند. همزمان ایجاد دفاتر در سراسر کشور و آموزش نیروها در داخل تشکیلات مورد توجه قرار گرفت.[10]
در انتخابات دوره‌ی ششم مجلس شورای اسلامی[11] نیز این گروه با شعار، امنیت، عدالت، رونق اقتصادی و با تهیه‌ی لیستی که بیشتر از نیروهای متمایل به جناح راست تشکیل می‌شد اقدام به شرکت در رقابت‌های انتخاباتی نمود.[12] در انتخابات سال 1376 در جریان هفتمین دوره‌ی انتخابات ریاست‌جمهوری[13] به حمایت از کاندیداتوری علی‌اکبر ناطق نوری پرداخت.[14]
نقطه‌ی اوج نقش‌آفرینی جمعیت ایثارگران در عرصه‌ی سیاسی را باید در رخدادهای پس از 18 تیر 1378 (حادثه‌ی کوی دانشگاه)[15]مرتبط دانست. در این ایام احزاب و تشکل‌های سیاسی به‌شدت نسبت به هم بدبین و واگرایی به‌صورت بی‌سابقه‌ای افزایش یافته بود. سران 4 تشکل سیاسی تأثیرگذار و مهم در جریان اصول‌گرا، 1- جمعیت ایثارگران انقلاب اسلامی، 2- جمعیت موتلفه‌ی اسلامی، 3- جامعه‌ی اسلامی مهندسین، و 4- انجمن اسلامی پزشکان، در ملاقاتی با رهبری به واکاوی و چاره‌جویی برای بیرون رفت از چالش‌های به‌وجود آمده برآمدند که بخش عمده‌ی اهتمام بایسته برای نظریه‌پردازی، تشکیل جلسات برای هم‌گرایی بیشتر در میان احزاب و تشکل‌های سیاسی برای پاسداشت ارزش‌ها را باید مرهون تلاش چمعیت ایثارگران دانست که تا حدود زیادی توانست با تلطیف فضای سیاسی کشور، هم‌گرایی بیشتر جریان‌های سیاسی و از همه مهم‌تر، افزایش هم‌گرایی در میان جریان اصول‌گرا موفق باشد.[16]
جمعیت ایثارگران توانست در اولین دوره‌ی خانه‌ی احزاب، قائم‌مقام و دبیر کمیته‌ی سیاسی خود را در شورای مرکزی داشته باشد.[17]
جمعیت ایثارگران در انتخابات ریاست‌جمهوری دوره‌ی هشتم (سال 1380) از علی شمخانی و احمد توکلی در برابر خاتمی حمایت کرد. در نهمین دوره‌ی انتخابات ریاست‌جمهوری (سال 1384)[18] از محمدباقر قالیباف (در مرحله‌ی اول) و محمود احمدی‌نژاد (مرحله‌ی دوم) حمایت کرد و در انتخابات دوره‌ی دهم ریاست جمهوری (سال 1388) از محمود احمدی‌نژاد حمایت نمود. این تشکل سیاسی در انتخابات‌های مختلف شورای اسلامی شهر و روستا، مجلس شورای اسلامی و خبرگان رهبری، نقش محوری در ارائه‌ی فهرست انتخاباتی و ساماندهی انتخاباتی اصول‌گرایان داشته است.[19] این جمعیت هنوز نشریه‌ی خاص عمومی نداشته،[20] ولی بولتن خبری حزب از ابتدای تأسیس تاکنون به‌طور منظم و به‌صورت ماهانه منتشر و مشترکان فراوانی در میان نخبگان و مسئولان کشور دارد.[21] از طرفی در تمام مسائل مختلف سیاسی روز این جمعیت مستقلا اقدام به انتشار بیانیه می‌نماید که اکثرا جامع و منعکس‌کننده‌ی دیدگاه‌های این جمعیت می‌باشد.[22] سایتwww.isargran.org پایگاه اطلاع‌رسانی جمعیت ایثارگران انقلاب اسلامی می‌باشد که نظرات، دیدگاه‌ها، و مواضع خود را در آن منعکس می‌کند.
گرایش، مواضع و دیدگاه‌های سیاسی جمعیت ایثارگران انقلاب اسلامی
از لحاظ دیدگاه‌های سیاسی، این جمعیت را می‌توان در ردیف گروهای سنت‌گرا و ارزش‌گرا و معتقد به پاسداری از اصول اساسی انقلاب قرار دارد. با توجه به موضع‌گیری‌های این جمعیت در مسائل گوناگون و دیدگاه‌های اعضای فعال شورای مرکزی آن می‌توان به این جمع‌بندی رسید که این گروه در عین حال که همواره مستقلا اعلام مواضع نموده و خود را مستقل از جناح‌های موجود می‌داند و دارای نقطه نظرات متفاوتی نسبت به جناح راست است، اما نسبتا متمایل به جناح راست سنتی (ارزش‌گرا)[23] بوده و در بسیاری از موارد با نیروهای ائتلاف به اصطلاح راست سنتی هم‌فکری دارد، اما چنان‌که از برخی مواضع مستقل این جمعیت بر‌می‌آید این گروه دارای مواضع متعادل‌تر و شفاف‌تری نسبت به دیگر گروه‌های راست سنتی می‌باشد.[24]
دیدگاه‌ها و مواضع سیاسی این جمعیت به‌طور خلاصه عبارتند از:
1. دین در ذات خود مبلغ آزادی است آزادی که هم حدود خدا را حرمت می‌نهد و هم حقوق انسان را پاس می‌دارد.
2. مردم و رهبری رمز پیروزی و تداوم انقلاب بوده و هستند. مردم‌سالاری منبعث از معرفت دینی و ولایت فقیه استوارترین محور وحدت ملی است.
3. مناسبات اجتماعی باید بر محور حفظ حدود الهی و کرامت انسانی شکل گیرد.
4. حاکمیت قانون از موثرترین راهکارهای دستیابی به عدالت اجتماعی است.
5. حفظ استقلال کشور و نفی هرگونه وابستگی، تنش‌زدایی و تنظیم روابط خارجی در گرو سه اصل عزت، حکمت و مصلحت است.
6. حمایت از نهادهای قانونی و قوای سه‌گانه.
7. تلاش برای وفاق و همدلی نیروهای انقلاب.
8. اداره‌ی کشور نیازمند مدیران کارآزموده، توانمند، شجاع و دین‌باور است.
9. گرایش برخی از مسئولان به اشرافی‌گری باعث جدایی آنان از مردم شده و اعتماد عمومی را سلب می‌کند.
10. توسعه‌ی ایده‌آلیسم اسلامی، نظام پاسخگویی، شور و شعور است و هیچ پرسشی نباید بدون پاسخ بماند.
11. امنیت اجتماعی و فردی نشان‌گر اقتدار نظام اسلامی بوده و منشأ آرامش جامعه تلقی می‌گردد.
12. انقلاب در دهه‌ی دوم حیات خود نیازمند اصلاحاتی در سیستم اجرائی، قانون‌گذاری و قضایی است.[25]
دیدگاه‌ها و مواضع اقتصادی جمعیت ایثارگران انقلاب اسلامی
نکته‌ی اصلی که برای تحول درونی اقتصاد کشور نیاز است این است که مقوله‌ی سرمایه‌گذاری تولید و صادرات در کشور فعال و راه‌اندازی شود.[26] به‌عنوان یک نقطه نظر می‌توان هدف را دستیابی به اقتصادی پویا قرار داد، افتصادی که نیروی محرکه آن درونزا باشد و بر اساس انگیزه‌های رایج اقتصادی کار کند. اقتصاد ایران برای تحقق این هدف، زمینه‌ها و پتانسیل‌های لازم را دارد. ما باید به نهادهای واسطه بین دولت و مردم اهمیت زیادی بدهیم و اجازه ندهیم اختاپوس دولت، آنها را نابود کند.[27]
برای خروج از رکود اقتصادی باید فعالیت‌های اقتصادی تشدید شود به عبارت دیگر مردم سرمایه و امکانات خودشان را که قابل توجه است در طرح‌های اقتصادی به کارگیرند و نه اینکه در طرح‌های دلالی و سفته‌بازی و کارهای غیر مولد اقتصادی مشغول شوند. آمار نشان می‌دهد که مشکل بیکاری ناشی از کاهش سرمایه‌گذاری است تا این پدیده حل نشود نمی‌توان با بیکاری مبارزه کرد. اگر دولت توان کافی سرمایه‌گذاری داشت گرچه اقتصاد دولتی سیطره پیدا می‌کرد، می‌توانست مشکل بیکاری را حل کند ولی وقتی منابع دولتی کفایت نمی‌کند باید مردم به صحنه بیایند.[28]
در آستانه‌ی انتخابات ششمین دوره‌ی مجلس، جمعیت ایثارگران اهداف خود را چنین بیان می‌کند:
1. بی‌توجهی به معظلات اقتصادی و گسترش شکاف طبقاتی در جامعه، باعث نگرانی همه‌ی دلسوزان است.
2. مهار تورم و پیش‌گیری از بحران فزاینده‌ی بیکاری و افزایش تولید و تشویق صاحبان سرمایه برای سازندگی و آبادانی کشور باید در دستور کار دولت و مجلس ششم باشد.[29]
دیدگاه‌ها و مواضع فرهنگی جمعیت ایثارگران انقلاب اسلامی
با نگاهی به تحریکات برخی از مطبوعات می‌بینیم حرکات هماهنگی برای سنجش میزان حساسیت مردم و یا کاهش غیرت دینی جامعه به چشم می‌خورد.[30] متأسفانه در جامعه‌ای زندگی می‌کنیم و مسئولانی داریم که این اهانت آشکار و مسلم و سخیف مطبوعات به مقدسات را در حد بد سلیقگی، مسأله‌ای کوچک و در حد تخلف یک فرد ناآگاه می‌دانند، اما واقعیت حکایت از تحرکی یا جریانی دارد که به سادگی نمی‌توان از آن عبور کرد.
در آستانه‌ی انتخابات مجلس ششم این جمعیت دیدگاه‌های فرهنگی خود را چنین بیان می‌کند:
1. آزادی مطبوعات دستاورد انقلاب مردم در بهمن 57 به رهبری امام خمینی است و رسالت مطبوعات در پرسش‌گری و آگاهی‌بخشی و امیدآفرینی متبلور است.
2. جوانان سرمایه‌های امروز کشور و مدیران و امیدهای فردا هستند. باید فارغ از شعارهای سطحی، آنان را باور کرد و با انتقال مسئولیت‌های کشور به جوانان، بالندگی انقلاب را تضمین کرد.[31]