دانشنامه پژوهه بزرگترین بانک مقالات علوم انسانی و اسلامی

سیر و سلوک در مسٍیر شرع

پروردگارت را در درون خود از روی تضرع و خوف آهسته و آرام یاد کن (برگرفته ازمبادی اخلاق در قرآن: آیت الله جوادی آملی)
سیر و سلوک در مسٍیر شرع
سیر و سلوک در مسٍیر شرع

قال الله تعالی :

واذْکر ربّک فی نفسک تضرّعاً وخیفة و دون الجهر …

(سوره اعراف/ آیه 205)

پروردگارت را در درون خود از روی تضرع و خوف آهسته و آرام یاد کن

توضیح :

سیر و سلوک در مسٍیر شرع

انسان، مدنی بالطبع است و در جامعه زندگی می کند و جامعه نیازمند قانون است و قانون باید از آسیب خطا، سهو و نسیان و عصیان مصون باشد و چنین قانونی جز از راه وحی و نبوّت تدوین نخواهد شد.

اگر تهذیب و تزکیه، بر خلاف مسیر شرع باشد، چنین ریاضتی باطل است؛ یعنی سیر و سلوک جز با انجام واجبات و مستحبّات از یک سو و ترک محرّمات و مکروهات از سوی دیگر، قابل قبول نیست و بازدهی هم ندارد چنانکه اگر جامعه‌ای هم نباشد و انسان تنها در عالم زندگی کند، باز نیازمند به وحی و نبوّت است، ولی مهمترین عمل، همان است که انسان به عبادتهای قلبی بپردازد؛
زیرا عبادتهای قالبی یعنی بدنی مانند نماز و روزه در عین لزوم، محدود است؛ اما ذکر خدا نامحدود است خدای سبحان می فرماید:

یا ایّها الّذین امنوا اذکروا الله ذکراً کثیراً[1]

تا می توانید به یاد خدا باشید.

"ذکر" هم در سوره "اعراف" مشخص شده است. در آیه ای می فرماید:

واذْکر ربّک فی نفسک تضرّعاً وخیفة[2]

و در آیه دیگر آمده است: "ادعوا ربّکم تضرّعاً وخفیة"[3] یعنی، با ترس از خدا یاد کنیدو مخفیانه و آرام خدا را بخوانید؛ دائماً نام خدا را بر لب و یاد او را در دل داشته باشید. در این صورت انسان آیینه جان خود را به سمت مخازن الهی نگه داشته و اسرار الهی بر آن می تابد. جهان، یعنی مخازن الهی لبریز از معارف و رمز و راز آفرینش است و قلب انسان به منزله آیینه شفّاف است که اگر کسی آن را گرد گیری و غبار روبی کند و بداند که آن را به کدام سمت نگه دارد، اسرار عالم در آن میتابد و انبیا (علیهم السلام) آمده اند تا آینه بودن دل و کیفیّت قرار دادن آن را به فرد و جامعه، نشان دهند.


    منبع :برگرفته از تفسیرموضوعی قرآن کریم – مبادی اخلاق در قرآن –تالیف : آیت الله جوادی آملی صص 295-296
    پی نوشت:
  • [1] .سوره احزاب، آیه 41
  • .[2] سوره اعراف، آیه 205
  • [3]. همان، آیه 55

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

Powered by TayaCMS