دانشنامه پژوهه بزرگترین بانک مقالات علوم انسانی و اسلامی

فاعل بالعنایه

No image
فاعل بالعنایه

كلمات كليدي : قصد، علم به فعل، اختيار، عنايت

نویسنده : مهدي افضلي

یکی از اقسام علت فاعلی، فاعل بالعنایه است. در فاعل بالعنایه، ضمن آن‌که فعل از روی شعور صادر می‌شود، فاعل نیز در انجام آن مختار است. علمی که فاعل به فعلش دارد علم تفصیلی است که پیش از انجام فعل در ذاتش تحقق دارد. در انجام فعل خود نیازمند داعی زائد بر ذات نیست، بلکه علم فاعل برای صدور فعل کفایت می‌کند و همان منشأ صدور فعل می‌شود. از باب نمونه اگر انسانی بر ارتفاع زیاد قرار داشته باشد، وقتی به پایین نظر افکند و سقوط را تصور کند، تصور سقوط بی‌درنگ موجب سقوط او خواهد شد.

فیلسوفان مشائی فاعلیت حق تعالی را از این سنخ می‌دانند. به نظر مشائیان علم تفصیلی خداوند به اشیا از طریق صورت‌هایی است که زاید بر ذات خداوند است. او قدرت بر انجام کار را نیز دارد، از کنار هم قرار گرفتن علم و قدرت، ماسوی الله صادر می‌شوند و در حقیقت عنایت االهی که ترکیبی از علم و قدرت است منشأ تحقق کائنات می‌شود. خداوند به ذات و کمال ذات خویش علم دارد و نظام احسن و اصلح را نیز تعقل می‌کند و همین علم او به نظام احسن باعث می‌شود که مخلوقات از او صادر شوند. البته در صدور، به دلیل قاعدة الواحد لا یصدر عنه الا الواحد، در گام نخست تنها یک موجود صادر می‌شود و فعل مستقیم خداوند همان است، لیکن پس از آن با ساز و کار خاصی سایر موجودات صدور می‌یابند و کثرات محقق می‌شود.

مقاله

نویسنده مهدي افضلي

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

جدیدترین ها در این موضوع

گلشن ابرار بانوان جلد اول

گلشن ابرار بانوان جلد اول

مجموعه گلشن ابرار خلاصه ای از زندگی و شرح حال علمای اسلام است که اثری است که در چندین جلد توسط جمعی از پژوهشگرن حوزۀ علمیۀ قم زیرنظر پژوهشکدۀ باقرالعلوم (علیه السّلام) تألیف شده است.
گلشن ابرار آذربایجان ʃ جلدی)

گلشن ابرار آذربایجان (3 جلدی)

مجموعه گلشن ابرار خلاصه ای از زندگی و شرح حال علمای اسلام است که اثری است که در چندین جلد توسط جمعی از پژوهشگرن حوزۀ علمیۀ قم زیرنظر پژوهشکدۀ باقرالعلوم (علیه السّلام) تألیف شده است.
گلشن ابرار جلد دهم

گلشن ابرار جلد دهم

مجموعه گلشن ابرار خلاصه ای از زندگی و شرح حال علمای اسلام است که اثری است که در چندین جلد توسط جمعی از پژوهشگرن حوزۀ علمیۀ قم زیرنظر پژوهشکدۀ باقرالعلوم (علیه السّلام) تألیف شده است.
کتاب گلشن ابرار آذربایجان جلد 3

کتاب گلشن ابرار آذربایجان جلد 3

در مجموعه 3 جلدی گلشن ابرار آذربایجان، شرح حال 300 تن از عالمان شیعه برخاسته از بلاد آذربایجان آورده شده و اثر مذکور تنها مختص عالمان دوران معاصر منطقۀ آذربایجان نیست و از علمای سده های سابق آذربایجان نیز شخصیت های شیعی برجسته ای معرفی گشته اند.
کتاب گلشن ابرار آذربایجان جلد 2

کتاب گلشن ابرار آذربایجان جلد 2

در مجموعه 3 جلدی گلشن ابرار آذربایجان، شرح حال 300 تن از عالمان شیعه برخاسته از بلاد آذربایجان آورده شده و اثر مذکور تنها مختص عالمان دوران معاصر منطقۀ آذربایجان نیست و از علمای سده های سابق آذربایجان نیز شخصیت های شیعی برجسته ای معرفی گشته اند.

پر بازدیدترین ها

کتاب گلشن ابرار - جلد دوم

کتاب گلشن ابرار - جلد دوم

مجموعه گلشن ابرار خلاصه ای از زندگی و شرح حال علمای اسلام است که اثری است که در چندین جلد توسط جمعی از پژوهشگرن حوزۀ علمیۀ قم زیرنظر پژوهشکدۀ باقرالعلوم (علیه السّلام) تألیف شده است.
کتاب گلشن ابرار - جلد اول

کتاب گلشن ابرار - جلد اول

مجموعه گلشن ابرار خلاصه ای از زندگی و شرح حال علمای اسلام است که اثری است که در چندین جلد توسط جمعی از پژوهشگرن حوزۀ علمیۀ قم زیرنظر پژوهشکدۀ باقرالعلوم (علیه السّلام) تألیف شده است.
کتاب گلشن ابرار - جلد چهارم

کتاب گلشن ابرار - جلد چهارم

مجموعه گلشن ابرار خلاصه ای از زندگی و شرح حال علمای اسلام است که اثری است که در چندین جلد توسط جمعی از پژوهشگرن حوزۀ علمیۀ قم زیرنظر پژوهشکدۀ باقرالعلوم (علیه السّلام) تألیف شده است.
کتاب گلشن ابرار - جلد هفتم

کتاب گلشن ابرار - جلد هفتم

مجموعه گلشن ابرار خلاصه ای از زندگی و شرح حال علمای اسلام است که تا کنون هَشت جلد از آن به زیور چاپ آراسته شده، اثری است که در چندین جلد توسط جمعی از پژوهشگرن حوزۀ علمیۀ قم زیرنظر پژوهشکدۀ باقرالعلوم (علیه السّلام) تألیف شده است.
کتاب گلشن ابرار - جلد نهم

کتاب گلشن ابرار - جلد نهم

این جلد زندگی اسوه های علم و عمل از کوشیار دیلمی تا سید محمد بحرالعلوم را مورد کنکاش قرار داده است.
Powered by TayaCMS