دانشنامه پژوهه بزرگترین بانک مقالات علوم انسانی و اسلامی

حکمت 435 نهج البلاغه : ویژگیهای مالک اشتر

حکمت 435 نهج البلاغه ، ویژگیهای مالک اشتر را بیان می نماید.
No image
حکمت 435 نهج البلاغه : ویژگیهای مالک اشتر

متن اصلی حکمت 435 نهج البلاغه

موضوع حکمت 435 نهج البلاغه

ترجمه مرحوم فیض

ترجمه مرحوم شهیدی

شرح ابن میثم

ترجمه شرح ابن میثم

شرح مرحوم مغنیه

شرح شیخ عباس قمی

شرح منهاج البراعة خویی

شرح لاهیجی

شرح ابن ابی الحدید

شرح نهج البلاغه منظوم

متن اصلی حکمت 435 نهج البلاغه

435 وَ قَالَ عليه السلام وَ قَدْ جَاءَهُ نَعْيُ الْأَشْتَرِ رَحِمَهُ اللَّهُ مَالِكٌ وَ مَا مَالِكٌ«» وَ اللَّهِ لَوْ كَانَ جَبَلًا لَكَانَ فِنْداً (وَ لَوْ كَانَ حَجَراً لَكَانَ صَلْداً)« لَا يَرْتَقِيهِ الْحَافِرُ وَ لَا يُوفِي عَلَيْهِ الطَّائِرُ و الفند المنفرد من الجبال»

موضوع حکمت 435 نهج البلاغه

ويژگى هاى مالك اشتر

(اخلاقى)

ترجمه مرحوم فیض

435- هنگاميكه خبر مرگ اشتر- خدايش بيامرزد- بامام عليه السّلام رسيد (در بزرگوارى و دلاورى او) فرمود 1 مالك رفت امّا چه بود مالك، سوگند بخدا اگر كوه بود كوهى جدا مانده و بزرگ بود، و اگر سنگ بود سنگى سخت بود كه (از بزرگى و سختى) هيچ حيوان سم دار رهنورد بآن بالا نمى رود، و هيچ پرنده اى بر آن نمى پرد (او يكتا و يگانه بود و هيچكس بر او پيروزى نمى يافت. سيّد رضىّ، «عليه الرّحمة» فرمايد:) فند بمعنى كوهى است كه از كوهها جدا است.

( . ترجمه وشرح نهج البلاغه(فیض الاسلام)، ج 6 ، صفحه ی 1292)

ترجمه مرحوم شهیدی

443 [و چون خبر مرگ اشتر بدو رسيد فرمود:] مالك مالك چه بود به خدا اگر كوه بود كوهى بود جدا از ديگر كوهها و اگر سنگ بود سنگى بود خارا كه سم هيچ ستور به ستيغ آن نرسد و هيچ پرنده بر فراز آن نپرد. [و فند كوهى است از ديگر كوهها جدا افتاده.]

( . ترجمه نهج البلاغه شهیدی، ص 440)

شرح ابن میثم

417- و قال عليه السّلام، و قد جاءه نعى الأشتر رحمه الله:

مَالِكٌ وَ مَا مَالِكٌ وَ اللَّهِ لَوْ كَانَ جَبَلًا لَكَانَ فِنْداً- أَوْوَ لَوْ كَانَ حَجَراً لَكَانَ صَلْداً- لَا يَرْتَقِيهِ الْحَافِرُ وَ لَا يُوفِي عَلَيْهِ الطَّائِرُ قال الرضى: و الفند: المنفرد من الجبال.

المعنى

و مالك مبتدأ أو فاعل: أى مات مالك. و ما استفهاميّة في معرض التعجّب من مالك- رحمه اللّه- و قوّته في الدين.

( . شرح نهج البلاغه ابن میثم، ج 5، ص 455)

ترجمه شرح ابن میثم

417- وقتى كه خبر مرگ مالك اشتر (خدايش بيامرزد) به امام (ع) رسيد فرمود:

مَالِكٌ وَ مَا مَالِكٌ لَوْ كَانَ جَبَلًا لَكَانَ فِنْداً- لَا يَرْتَقِيهِ الْحَافِرُ وَ لَا يُوفِي عَلَيْهِ الطَّائِرُ

ترجمه

«مالك، امّا چه مالكى به خدا قسم اگر كوه بود، كوهى بى نظير بود، و اگر سنگ بود سنگى سخت بود، كه هيچ رونده چالاك بر قلّه آن بالا نرود و هيچ پرنده اى به اوج آن نرسد».

شرح

سيد رضى مى گويد: فند، كوهى است كه از كوهها جداست.

مالك مبتدا و يا فاعل است، يعنى: مالك بدرود زندگى گفت، ما، استفهاميه و در معرض تعجّب از مالك- خدايش بيامزرد- و از نيرومندى اوست.

( . ترجمه شرح نهج البلاغه ابن میثم، ج 5، ص 769)

شرح مرحوم مغنیه

436- و قال (و قد جاءه نعي الأشتر رحمه اللّه): مالك و ما مالك لو كان جبلا لكان فندا، لا يرتقيه الحافر و لا يوفي عليه الطّائر (و الفند المنفرد من الجبال).

المعنى

الصلد: الصلب الأملس، و الحافر للدابة بمنزلة القدم للانسان، و لا يرتقيه: لا يصعد عليه، و لا يوفي عليه: لا يعلو عليه، و المعنى ان الأشتر كان عظيم المنزلة في دينه و خلقه، عالي الهمة في شجاعته و مروءته، و في جهاده و تضحيته.

( . فی ضلال نهج البلاغه، ج 4، ص 471)

شرح شیخ عباس قمی

شرح منهاج البراعة خویی

(421) و قال عليه السّلام و قد جاءه نعى الأشتر رحمه اللَّه: مالك و ما مالك، و اللَّه لو كان جبلا لكان فندا، [و لو كان حجرا لكان صلدا]: لا يرتقيه الحافر، و لا يوفي عليه الطائر. قال الرّضيّ رحمه اللَّه: و الفند المنفرد من الجبال

الاعراب

مالك، مبتدأ أو فاعل أى مات مالك، و ما استفهاميّة في معرض التّعجب من مالك و قوّته في الدين.

المعنى

قال الشارح المعتزلي: الفند قطعة الجبل طولا و ليس الفند القطعة من الجبل كيفما كانت و لذلك قال عليه السّلام: (لا يرتقيه الحافر) إلى أن قال- ثمّ وصف تلك القطعة بالعلوّ العظيم فقال (و لا يوفي عليه الطائر) أي لا يصعد عليه، يقال: أوفى فلان على الجبل: أشرف.

أقول: الجملتان بعد الفنذ صفتان له، و قد جعلهما هذا الشارح توضيحا له و فيه نظر.

الترجمة

چون خبر مرگ اشتر را باو دادند فرمود: مالك درگذشت وه چه مالكى بود اگر كوهى بحساب آيد يكتا كوهى بود كه نه سم دارى را توان برآمدن بر آن بود، و نه پرنده اى را نيروى پرواز بر سر آن.

( . منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج 21، ص 516)

شرح لاهیجی

(473) و قال (- ع- ) و قد جاءه نعىّ الاشتر مالك و ما مالك لو كان جبلا لكان فندا لا يرتقيه الحافر و لا يرقى عليه الطّائر يعنى و گفت (- ع- ) در حالتى كه امد بحضرت او خبر دهنده مرگ اشتر كه بود مالك و چه كسى بود مالك اگر كوه بود هر اينه دماغه كوه بود كه نمى توانست بالا رود بان هيچ حيوان سم دارى و بلند شود بر قلّه او هيچ پرنده يعنى هيچكس بر او غالب نمى توانست شد در ميدان مقاتله

( . شرح نهج البلاغه نواب لاهیجی، ص 331)

شرح ابن ابی الحدید

452: وَ قَالَ ع وَ قَدْ جَاءَهُ نَعْيُ الْأَشْتَرِ رَحِمَهُ اللَّهُ- مَالِكٌ وَ مَالِكٌ وَ اللَّهِ لَوْ كَانَ جَبَلًا لَكَانَ فِنْداً- أَوْ كَانَ حَجَراً لَكَانَ صَلْداً- لَا يَرْتَقِيهِ الْحَافِرُ وَ لَا يُوفِي عَلَيْهِ الطَّائِرُ قال الرضي رحمه الله تعالى- الفند المنفرد من الجبال يقال إن الرضي ختم كتاب نهج البلاغة بهذا الفصل- و كتبت به نسخ متعددة- ثم زاد عليه إلى أن وفى الزيادات التي نذكرها فيما بعد- . و قد تقدم ذكر الأشتر- و إنما قال لو كان جبلا لكان فندا- لأن الفند قطعة الجبل طولا- و ليس الفند القطعة من الجبل كيفما كانت- و لذلك قال لا يرتقيه الحافر- لأن القطعة المأخوذة من الجبل طولا في دقة- لا سبيل للحافر إلى صعودها- و لو أخذت عرضا لأمكن صعودها- . ثم وصف تلك القطعة بالعلو العظيم- فقال و لا يوفي عليه الطائر أي لا يصعد عليه- يقال أوفى فلان على الجبل أشرف

( . شرح نهج البلاغه (ابن ابی الحدید) ج 20، ص 93)

شرح نهج البلاغه منظوم

[434] و قال عليه السّلام:

و قد جاءه نعى الأشتر رحمه اللّه مالك وّ ما مالك، و اللّه لو كان جبلا لكان فندا، و لو كان حجرا لكان صلدا: لا يرتقيه الحافر، و لا يوفى عليه الطّائر.

و الفند: المنفرد من الجبال.

ترجمه

خبر مرگ مالك اشتر رحمة اللّه عليه كه بامام رسيد، فرمود: مالك را مى گوئيد: وه كه تا چه اندازه مرد بود مالك اشتر اگر كوه همانا كوهى بود بلند و قلّه بود شامخ، و اگر سنگ بود، سنگى بود سخت كه پاى هر رهنوردى بدامن آن نمى رسيد، و هيچ پرنده بلند پروازى بر بالاى آن پريدن نمى توانست سيّد رضى ره فرمايد: فند بمعنى كوهى است از كوههاى ديگر جدا و ممتاز.

نظم

  • بدان بر اهل ايمان مير و سروربدادند آگهى از مرگ اشتر
  • بمرگش از تأسّف دستها سودبتوصيفش جواهر سفت و فرمود
  • كه مالك گر چه كوهى نزد ما بودز هر كوهى حساب وى جدا بود
  • نه بر دامان آن پا هر فرس داشتنه بر بالاى آن كس دست رس داست
  • بكار اندر ره دين دست و تيغش فراز چرخ اعلا بد ستيغش
  • كس ار مى خواست ادراك كمالشنمى دانست و بگرفتى ملالش
  • دگر مردى چو او مادر نزايدچو او يارى براى من نيايد
  • بدشت كين چو مى افشرد او پىحساب خصم اگر بد چرخ بد طىّ
  • بدشمن تا بچشم خشم مى ديدبزهر چشم از او زهره بدرّيد
  • در ايمان سخت بد چون تخته سنگرسيدن را باوجش پايها لنگ
  • خرد گر بال گيرد همچو شهبازنپرّد بر فراز آن به پرواز
  • اگر چه در جنان او ميهمان استغم مرگش بدل بارى گران است

( . شرح نهج البلاغه منظوم، ج 10، صفحه ی 216 و 217)

منبع:پژوهه تبلیغ

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

جدیدترین ها در این موضوع

رفتار و منش امام خمینی (ره) با دختران

رفتار و منش امام خمینی (ره) با دختران

در همۀ جوامع بشری، تربیت فرزندان، به ویژه فرزند دختر ارزش و اهمیت زیادی دارد. ارزش‌های اسلامی و زوایای زندگی ائمه معصومین علیهم‌السلام و بزرگان، جایگاه تربیتی پدر در قبال دختران مورد تأکید قرار گرفته است. از آنجا که دشمنان فرهنگ اسلامی به این امر واقف شده‌اند با تلاش‌های خود سعی بر بی‌ارزش نمودن جایگاه پدر داشته واز سویی با استحاله اعتقادی و فرهنگی دختران و زنان (به عنوان ارکان اصلی خانواده اسلامی) به اهداف شوم خود که نابودی اسلام است دست یابند.
تبیین و ضرورت‌شناسی مساله تعامل مؤثر پدری-دختری

تبیین و ضرورت‌شناسی مساله تعامل مؤثر پدری-دختری

در این نوشتار تلاش شده با تدقیق به اضلاع مسئله، یعنی خانواده، جایگاه پدری و دختری ضمن تبیین و ابهام زدایی از مساله‌ی «تعامل موثر پدری-دختری»، ضرورت آن بیش از پیش هویدا گردد.
فرصت و تهدید رابطه پدر-دختری

فرصت و تهدید رابطه پدر-دختری

در این نوشتار سعی شده است نقش پدر در خانواده به خصوص در رابطه پدری- دختری مورد تدقیق قرار گرفته و راهبردهای موثر عملی پیشنهاد گردد.
دختر در آینه تعامل با پدر

دختر در آینه تعامل با پدر

یهود از پیامبری حضرت موسی علیه‌السلام نشأت گرفت... کسی که چگونه دل کندن مادر از او در قرآن آمده است.. مسیحیت بعد از حضرت عیسی علیه‌السلام شکل گرفت که متولد شدن از مادری تنها بدون پدر، در قرآن کریم ذکر شده است.
رابطه پدر - دختری، پرهیز از تحمیل

رابطه پدر - دختری، پرهیز از تحمیل

با اینکه سعی کرده بودم، طوری که پدر دوست دارد لباس بپوشم، اما انگار جلب رضایتش غیر ممکن بود! من فقط سکوت کرده بودم و پدر پشت سر هم شروع کرد به سرزنش و پرخاش به من! تا اینکه به نزدیکی خانه رسیدیم.

پر بازدیدترین ها

راههای رسیدن به آرامش روانی از نگاه قرآن

راههای رسیدن به آرامش روانی از نگاه قرآن

قرآن کریم که بزرگترین معجزه پیامبراکرم(ص) است و تمام آنچه را که بشر برای هدایت نیاز داشته ودر آن آمده است، کاملترین نسخه برای آرامش روح است.
تعامل اعراب مسلمان و ایرانیان ʆ) نقش امام حسن(ع) و امام حسین(ع) در فتح ایران

تعامل اعراب مسلمان و ایرانیان (6) نقش امام حسن(ع) و امام حسین(ع) در فتح ایران

این نوشتار در نقد سلسله مقالاتی است که فتح ایران توسط اعراب مسلمان را یکی از مقاطع تلخ تاریخ معرفی نموده‌اند.
رساله حقوق امام سجاد(ع)

رساله حقوق امام سجاد(ع)

اشاره: برخی محققان میراث علمی امام سجاد(ع) را به سه بخش تقسیم کرده‌اند: روایات، ادعیه (به‌ویژه در صحیفه سجادیه)و رساله حقوق.
Powered by TayaCMS