کتاب عرائس الحدیث (المکنون فی الحقائق الکلم النبویه)

این اثر به خوبی نگرش عارفان بر احادیث نبوی، و نحوه تفسیر و تأویل آنها را نشان می دهد. در این کتاب حدود 376 حدیث از کلمات حضرت پیامبر(ص)، شرح و تفسیر عرفانی شده که در نوع خود بی نظیر است.

ویژگی مهم این اثر آن است که دربردارنده بیشتر احادیث عرفانی است که در کتاب های عارفان به آنها استناد می شود و دیگر آنکه روزبهان در نقل این احادیث از مصادر شیعه و سنی هر دو بهره جسته و در حقیقت این اثر تلاشی در راستای نزدیک کردن نظرات شیعه و اهل سنت، نسبت به احادیث معرفتی نبوی بوده است.

این کتاب تاکنون به نام های متعددی نامیده شده و گویا مؤلف نامی برای آن انتخاب نکرده است. در تحفة العرفان با نام (شرح احادیث)، در روح الجنان به نام (کتاب المکنون)، در روزبهان نامه دانش پژوه (المکنون فی حقایق الکلم النبویه)، در فهرست نسخه های خطی کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی (عرائس الحدیث)، در فهرست نسخه های عکسی همان کتابخانه (مکنون الحدیث) و در دانشنامه جهان اسلام (المکنون فی حقایق الکلم النبویه)، نامیده شده است.

در فهرست عناوین کتاب عرائث الحدیث موارد زیر آمده است:

• سخن پژوهشکده
• مقدمه مصحح
• مقدمه المحشی
• خطبه الکتاب
• سبب تألیف الکتاب
• القسم الاول: ما قاله المصنف فی تفسیر الحادیث النبویه
• القسم الثانی: حدیث الاغانه و بیان اقوال المشایخ فی شرحه
• القسم الثالث: کلمات المشایخ فی شرح بعض الاحادیث النبویه صلی الله علیه و آله
• کلمات سهل بن عبدالله التستری
• کلمات عبدالرحمن السلمی فی تفسیر حدیث الصوم لی
• کلمات بعض المشایخ فی تفسیر بعض الأحادیث
• کلمات أبی نصر السراج
• کلمات ابن خفیف الشیرازی
• کلمات ابو سلیمان الخطابی