كلمات كليدي : حضرت زهرا، حضرت علي (ع)، عمر بن خطاب، ابوبكر، بيت فاطمه
حضرت زهرا (س) پس از هجرت به مدینه مدتی به همراه پدر بزرگوارش در خانه "ابو ایوب انصاری" اقامت گزید تا اینکه پیامبر (ص) برای "سوده" (=همسر پیامبر) خانه‌ای تهیه دید. بعد از آن دخت نبی در آن خانه همراه "سوده" بود. وقتی که پیامبر (ص) با ام‌سلمه ازدواج نمود دخترش را به خانه او برد. در این خانه بود که حضرت علی (ع) ایشان را خواستگاری نموده و سپس آن حضرت برای زندگی مشترک خانه‌ای تهیه دید.
در طبقات الکبری آمده است:
چون علی (ع) با فاطمه (س) ازدواج کرد، آن‌حضرت خانه‌ای تهیه دید که با خانه پیامبر (ص) فاصله داشت و پس از اندکی پیامبر (ص) پیش فاطمه (س) رفت و فرمود می‌خواهم خانه‌ات را نزدیک خود منتقل کنم. در نهایت به خانه‌ای که متعلق به"حارثة بن نعمان" و نزدیک‌ترین منزل به منزل پیامبر (ص) بود نقل مکان نمودند. آنان در این محل زندگی می‌کردند تا اینکه خانه‌ای کنار مسجد ساخته شد و حضرت پیامبر (ص) آن را در اختیار علی (ع) و فاطمه زهرا (س) قرارداد و ظاهراً تا پایان زندگی مشترک در آن خانه زندگی می‌کردند.
آرزوی دست نیافتنی
حاکم نیشابوری می‌نویسد:
«"عمربن خطاب" می‌گفت: ای کاش یکی از سه خصلت علی بن ابی طالب(ع) را داشتم که از هر چیز برای من دوست داشتنی‌تر بود:ازدواج با فاطمه (س)، سکونت جنب مسجد النبی (ص) و اعطای پرچم در نبرد خیبر به علی (ع)»
هم‌چنین قضیه بسته شدن درها به غیر از در خانه علی (ع) که به مسجد‌النبی باز می‌شد دال بر این است که آن‌حضرت و فاطمه (س) در سال سوم هجری و بعد از آن نیز در خانه‌ای که در کنار مسجد ساخته شده بود زندگی می‌کردند. این خانه دو در داشت که یکی به مسجد باز می‌شد و حضرت هنگام نماز از آن وارد مسجد می‌شدند و در دیگری هم به بیرون مسجد باز می‌شد که رفت آمد روزمره از آن صورت می‌گرفت. از این خانه در اکثر روایات شیعه و سنی با عنوان «بیت فاطمه» یا «حجرة فاطمه» یاد شده است. همه شواهد و قراین دال بر این است که خانه‌ای که حضرت علی (ع) و فاطمه (س) به همراه فرزندان خود در آن زندگی می‌کردند، دیوار به دیوار خانه پیامبر (ص) بود. طبری چنین می‌نویسد:
«و کان بیتها ملاصق بیت رسول الله (ص)»
طبق نقل‌های موثق، بعد از رحلت پیامبر اکرم (ص) در جریان بیعت با "ابوبکر" و قضیه سقیفه که علی (ع) و تعدادی از یاران آن حضرت با وی به خلافت بیعت نکردند و برای مشورت و رایزنی در خانه فاطمه (س) جمع بودند، این خانه چندین بار مورد هجوم افراد خلیفه واقع شد و طبق روایات در خانه را سوزاندند.
هجوم
"ابن عبد ربه" (متوفای 328 ه ( و "بلاذری" (متوفای 276ه ( در این باره می‌نویسند:
« پس از ماجرای سقیقه عده‌ای به سوی خانه فاطمه به راه افتادند در بیرون خانه عمر فریاد زد بیرون بیائید! بیرون بیائید و گر‌نه خانه را با اهلش آتش می‌زنیم! فاطمه (س) به در حجره رفت و در آنجا عمر را دید که آتشی در دست دارد. فاطمه (س) فرمود: عمر مگر از خدا نمی‌ترسی چه شده است؟ عمر گفت: باید علی (ع) و بنی‌هاشم به مسجد آمده و با خلیفه بیعت کنند! ابوبکر پیشوای مسلمین است. مردم در سقیفه با او بیعت کرده‌اند. بنی‌هاشم هم باید با او بیعت کنند. اگر نیایند خانه را با اهلش به آتش می‌کشم. فاطمه (س) فرمود: عمر آیا می‌خواهی خانه ما را آتش بزنی؟ عمر گفت: آری ».
قول مشهور آن است که این خانه همان خانه‌ای بود که پیامبر (ص) هر صبح دو دست خویش را بر طرفین در می‌گذاشت و سلام بر اهل بیت می‌داد. و می‌فرمود: وقت نماز هست.
ندامت
در بیشتر منابع آمده است که ابوبکر در روزهای آخر عمرش از برخورد خود با اهل بیت پیامبر (ص) اظهار ندامت می‌کرد و می‌گفت:
« ای کاش خانه فاطمه را تفتیش نمی‌کردم هر چند که علیه من اعلان جنگ می‌کردند ».
یکی از نویسندگان در توجیه سخن ابوبکر می‌گوید:
« فاطمه خانه‌ای در کنار مسجد داشت که یک درش به مسجد باز می‌شد و ابوبکر بعد از به خلافت رسیدن دستور داد که آن را بستند و لذا ابوبکر از این کرده خود اظهار ندامت می‌کرد ».
می‌توان به این گفته "ابن شبه" استناد کرد که "عبدالعزیز بن عمران" نقل می‌کند:
« علی (ع) فاطمه (س) را شبانه در منزلش دفن کرد قبرش در کنار باب مسجد است ».
همو گوید:
« فاطمه (س) در خانه‌اش مدفون شد. خانه‌ای که عمر بن عبدالعزیز (در دوره حکومتش بر مدینه) آن را ضمیمه مسجد النبی کرد ».
همه این‌ها دال بر این مطلب است که خانه حضرت، همان خانه‌ای است که در کنار مسجد بوده و الا محل دفن حضرت مخفی است و اقوال مختلفی درباره آن ذکر می‌شود.
"سمهودی" می‌گوید:
علی در مدینه دو خانه اتخاذ نمود که یکی کنار مسجد النبی بود و دری به مسجد داشت و این همان منزل فاطمه دختر رسول خدا (ص) است که در آن سکونت داشت و خانه دیگری هم در بقیع داشت.
از این گفته "سمهودی" نیز استنباط می‌شود که خانه‌ای که در کنار مسجد وجود داشت موسوم به خانه فاطمه (س) بود و همان‌طور که قبلاً ذکر شد اکثر روایات می‌گویند روز بیعت، مخالفین خلافت ابوبکر به خانه فاطمه (س) پناه بردند، نمی‌گویند که به خانه علی (ع) پناه بردند.