موتور مغز نیازمند بنزین مناسب است

از جمله فراهم کردن یک محیط کاملاً آشنا و آرام، بدون تنش برای دانش آموزان و یا داشتن وعده های غذایی منظم مفید است. در این دوران مغز درگیرترین و در نتیجه فعال ترین عضو در بدن انسان است و ما باید بتوانیم انرژی و سوخت لازم جهت فعالیت مغز را تهیه کنیم. در عالم تمثیل انسان ماشین و مغز او موتورماشین می باشد. در یک کورس راننده ای می تواند همه مراحل را با موفقیت پشت سر بگذارد که علاوه بر داشتن ماشینی با بدنه و موتور سالم توانایی و امکان رساندن سوخت و ساز مناسب را به موتور ماشین داشته باشد. مغز انسان در کورس امتحانی حکم موتور ماشین را دارد و تا زمانی می توانیم به یادگیری و قدرت حفظ مطالب توسط آن امیدوار باشیم که انرژی و سوخت لازم و کافی را به او برسانیم، در غیر این صورت رسیدن به موفقیت حاشا و کلا. با توجه به این مطالب یکی از شرایط مهم و لازم (نه کافی) جهت حفظ سلامت و موفقیت افراد در تمامی مراحل زندگی بخصوص آزمونهای مهم تحصیلاتی تغذیه مناسب است. متأسفانه در این اواخر جوانان جامعه ما- بخصوص دختران- که بیشترین قشر تحصیلاتی را تشکیل می دهند- زیر لوای کسب اندام مناسب دچار نوعی سوءتفاهم در استفاده از منابع خوراکی شده اند و با عناوینی مثل انواع رژیم های غذایی، کم خوردن، ورزش های نامناسب و یا انحصارطلبی در استفاده از نوع خاصی از منابع خوراکی به خود و در سطح گسترده تر جامعه خود ضررهای سخت و گاهی جبران ناپذیری می زنند. از طرفی در بخشی دیگر برخی از جوانان که بیشتر قشر پسران را دربر می گیرد با استفاده از اقلام خاصی از داروها و یا غذاهای نامناسب در پوشش کسب اندام های ورزیده در همان سطح به سلامتی خود و جامعه خود ضرر می رسانند. البته گفتن و یادآوری و گاه گوش زد کردن این مطالب که حقایق تلخ جامعه کنونی ما هستند بر جوانان گران تمام می شود و این موضوعات را حرفهای بسیار و گاه بی اثر می نامند از این رو به پند بزرگی که می گفت: «سخن کم گوی تا بر کار آید» عمل می کنم و برای اثبات صحبتهایم نزد کارشناس علم تغذیه آقای حسین عبدالوند می روم. در سالن انتظار تعدادی دختر و پسر محصل را می بینم که برخی از آنها بنابر دلایلی، که بیشتر استفاده و رعایت کردن رژیم نامناسب غذایی جهت لاغری یا پرورش قسمتی از اندامشان بوده، دچار سوءهاضمه همراه با ناراحتی های جنبی دیگر شده اند. از هرکدام که دلیل کارشان را می پرسم با تأسف و پشیمانی عدم آگاهی کامل یا برداشت اشتباه از مفهوم رژیم غذایی را دلیل کارها و بالطبع مشکلات بعدیشان می دانند. بالاخره به سراغ دختر خانمی می روم و از او علت مراجعه اش را سؤال می کنم: علت را بیماری دستگاه گوارش بیان می کند. ¤ از او می پرسم: بجز ناراحتی گوارش در اثر استفاده از رژیم های نامناسب دچار چه عوارض دیگری شده است؟می گوید: ناراحتی اعصاب، کم شدن حافظه، بی حالی و تحریک پذیری و پرخاشگری در برابر کوچکترین محرکها... درحال صحبت هستم که مادری با ناراحتی دخترش را نشان می دهد می گوید: خانم ترا به خدا بنویس. دختر من خیلی سرحال و بانشاط بود از وقتی به حرف همکلاسی هایش از این رژیم های من درآوردی گرفته نه تنها لاغر نشده، بلکه چنان دچار افسردگی شده است که دیگر تحمل این نوع زندگی برای خودش هم سخت شده، بعد با تأسف ادامه می دهد: فکر و ذکرش شده است وزن و ترازو، اگر وزنش زیاد شده باشد آن روز بدترین روز زندگی اوست و اگر وزنش کمتر شده باشد بهترین روز زندگی اش را سپری می کند. تازگیها هم بعد از خوردن غذا اظهار پشیمانی و ترس از چاق شدن می کند. درحالی که تعجب کرده ام به صحبت های آن مادر گوش می دهم. آنها را مخاطب قرار داده و سؤال می کنم: وضعیت درسیشان قبل و بعد از رژیم های غذایی چگونه بود؟ همه آنها متفق القول گفتند: قبل از استفاده از آن رژیم ها گویی مغزشان توانایی بیشتری برای یادگیری داشته، اما حالا بعد از کمی درس خواندن زود خسته می شوند یکی می گفت: اصلاً دیگر حوصله درس خواندن ندارم، چون چیزی نمی فهمم. نوبت من می شود به اتاق آقای عبدالوند می روم. با گشاده رویی پذیرای من می شود. در ابتدا از ایشان درمورد علم تغذیه و نقش آن در زندگی انسانها سؤال می کنم؟ او می گوید: علم تغذیه یک علم گسترده و نوپا در جامعه علمی بشر است و مانند تمامی علم های دیگر درحال کامل شدن و گاه تغییرات در اطلاعات و یافته های قبلی خود می باشد. می خواهم تعریفی از رژیم غذایی برای ما داشته باشد، می گوید: متأسفانه جامعه ما حتی قشر تحصیل کرده مفهوم درست رژیم غذایی را نمی دانند و آن را با کم خوردن و یا حذف برخی از وعده های غذایی اشتباه می گیرند؛ مثلاً برخی شام می خورند و برخی با بی توجهی به ارزش غذایی صبحانه و نقش آن در حفظ سلامتی از خوردن صبحانه خودداری می کنند. درواقع رژیم غذایی نخوردن نیست، بلکه حتی در برخی موارد زیاد خوردن نیز می باشد. تعریف درست از رژیم غذایی، تعادل و تنوع در استفاده از مواد غذایی است. رژیم غذایی استفاده درست و کامل از نعمت های خداوند می باشد. وقتی علت مراجعه خود را گرفتن دستورات غذایی مفید برای دوره امتحانات بیان می کنم می گوید: مشکلات جامعه ما بخصوص قشر جوان و دانش آموز در بخش تغذیه بیش از اندازه است و نمی توان تنها با دادن یک سری دستورات غذایی در یک مقطع جبران مافات کرد. کودکان ما باید قبل از رفتن به مدرسه حتی پیش از تولد، پدران و مادران زیرنظر یک فرد صاحب نظر در علم تغذیه حمایت و پرورش یابند. باید در جامعه طوری آگاهی عامه درمورد تغذیه مناسب وجود داشته باشد تا حداقل توانایی لازم را جهت پرورش کودکان با استعداد و توانایی بالای تحصیلاتی داشته باشیم. وی در ادامه می گوید: اگر اکنون بخواهیم جبران کنیم و در دوره امتحانات که دوران پرکاری برای مغز است شرایطی مناسب را فراهم کنیم درواقع به این سخن عمل کرده ایم که «ضرر را از هر کجا بگیری منفعت است». از او درمورد غذاهایی که بهتر است دانش آموزان در دوره امتحانات استفاده کنند سؤال می کنم: عبدالوند می گوید: در این دوران ما باید به فکر مواد غذایی مغذی باشیم همان طور که می دانیم مغز تنها مرکز یادگیری و محفوظات بشر است، پس در این دوران فعالیتش بیشتر می شود و درنتیجه به انرژی و سوخت بیشتری نیاز دارد. غذای مغز هم گلوکز یا قند است. در این دوران ما باید به سلول های مغز قند درواقع مواد قندی بیشتری برسانیم. بچه ها بخصوص در دوره امتحانات بهتر است صبحانه کامل و مغذی میل کنند. نقش صبحانه در حفظ سلامت و قدرت بخشیدن به توانایی انسان در یادگیری بسیار مهم است. یک صبحانه کامل و مفید شامل نان یا فرآورده های غلاتی همراه با شیر یا آب میوه می باشد. البته آب میوه صرفاً نباید طبیعی باشد. ساندیس های مرغوب نیزقند وگلوکز کافی مغز را تأمین می کنند. خوردن شیرینی جات حتی درصورت نبود امکانات یک لیوان آب قند در هنگام درس خواندن بسیار مفید می باشد. بچه ها می توانند در کنار خود هنگام درس خواندن مقداری کشمش، گردو یا شکلات های ریز داشته باشند تا درصورت احساس خستگی با خوردن آنها انرژی لازم را کسب کنند. خوردن میوه های فصل حتی در کمترین مقدار بسیار مفید می باشد. میوه سریع الهضم است و به خاطر داشتن ویتامین های متنوع و فراوان بسیار مغذی می باشند. میوه درواقع در کمترین زمان بهترین مواد را به مغز می رساند. ¤ می پرسم: برخی از دانش آموزان رژیم غذایی می گیرند و برخی از آنها صبحانه نمی خورند نظر شما چیست؟ می گوید: ما در دنیایی زندگی می کنیم که عوامل بیماری زا و درنتیجه بیماری های زیادی وجود دارند، اگر برای رفع هرکدام از آنها به پزشک متخصص رجوع کنیم هم وقت کمتر و هم نتیجه بهتری می گیریم. تغذیه هم این گونه است. روش های فراوان و علمی برای رسیدن به سلامتی یا کسب اندام های مناسب وجود دارد. بنده توصیه می کنم دانش آموزان در این گونه موارد به کارشناس علم تغذیه مراجعه کنند، اما صبحانه می تواند کامل ترین و مفیدترین بخش وعده های غذایی باشد، حتی کسانی که رژیم غذایی تحت نظر پزشک دارند صبحانه را میل می کنند. نکته قابل ذکراین است که ما حتی صبحانه را برای چاق شدن افراد لاغر نیز تجویز می کنیم. ¤ می پرسم: چه غذاهایی بهتر است در این دوران کمتر توسط خانواده ها مصرف شود، می گوید: آنچه که مسلم است و اکثر مردم می دانند دراین دوران در تعریف عامه باید از مصرف غذاهای سنگین درواقع غذاهای چرب، انواع سرخ کردنی ها، و غذاهایی که پروتئین فراوان دارند مثل غذاهای پرحبوبات خودداری کنیم. از مصرف زیاد فرآورده های برنجی در حالی که بیشترین مواد غذایی ما را تشکیل می دهند، به خاطر صعب الهضم بودنشان خودداری کنیم، زیرا دستگاه گوارش برای هضم غذاهای ذکرشده فوق نیاز به فعالیت بیشتری دارد، درنتیجه خون بیشتری به سمت دستگاه گوارش می رود و بالطبع میزان خون و مواد قندی ای که به مغز می رسد کاهش می یابد، درصورت کم شدن مواد قندی، مغز زود خسته و ناتوان می شود. وی در ادامه می گوید: خانواده ها باید دراین دوران با وجود محسنات سبزیجات از استفاده زیاد سبزی خام در وعده های غذایی خودداری کنند. سبزیجات در معده حجم زیادی می گیرند و بازهم فعالیت دستگاه گوارش برای هضمشان زیاد می شود. درآخر تأکید می کند دانش آموزانی که می خواهند در یادگیری موفق شوند، باید تنوع و تعادل در تغذیه شان را حفظ کنند و با رساندن میزان بیشتری از فرآورده های قندی تعادل لازم را درفرایند شیمیایی بدن برقرار کنند، یعنی میزان کافی مواد غذایی مغز و سایر نقاط بدن را تأمین کنند. درآخر باید متذکر شویم که خانواده ها باید در مصرف داروهای شیمیایی احتیاط و توجه کامل داشته باشند. فصل بهار خود فصلی کرخ کننده و شامل نوعی خواب آلودگی است. دراین فصل تنوع زیاد گل ها وگرده افشانی آنها برای گروه خاصی حساسیت برانگیز می باشد و در میان این حساسیت ها با انواع داروهایی مانند آنتی هیستامین یا شربت های سینه که عوارضی مانند خواب آلودگی دارند میسر است. درواقع ما برای جلوگیری از هرگونه کرختی و یا احساس خواب آلودگی در جلسه امتحان باید از مصرف تمامی اشکال دارویی که این عوارض را دارند تا حد امکان خودداری کنیم.

روزنامه کیهان