دانشنامه پژوهه بزرگترین بانک مقالات علوم انسانی و اسلامی

تقویت اراده

No image
تقویت اراده

تقويت اراده

پاسخ: تقویت اراده از منظر آیات و روایات یکی از مهم ترین راهکارهای مقابله با هوای نفس از جمله غریزه جنسی انسان به شمار می‌آید، به گونه‌ای که در برخی روایات از آن به جهاد اکبر تعبیر شده است.

از آنجا که هوای نفس و جاذبه‌های جنسی، بسیار قوی و عوامل تحریک کننده فراوانند، مبارزه با آن عزمی راسخ و اراده ای خلل ناپذیر می‌طلبد، به ویژه اگر زیاده خواهی جنسی به صورت عادت ناپسند خودارضایی درآمده باشد. در این صورت، همچون خصایص طبیعی و ذاتی، دامنه دار و پرنفوذ و به منزله طبیعت دوم درمی آید. همان گونه که علی(ع) می‌فرماید: «العاده طبع ثان» عادت، طبیعت دوم آدمی است. (اخلاق جنسی شهید مطهری)از این رو، رهایی از عادات ناپسند بسیار دشوار و مشکل است، تا جایی که به فرمایش امام حسن عسکری(ع) برگرداندن معتاد از عادت خود چیزی شبیه اعجاز است. (بحارالانوار، ج 75، ص 374). در عین حال انسان قدرت و توانایی غلبه بر عادات ناپسند خود را دارد. اما باید واقعاً از اعماق وجود خود، برای ترک عادت‌های ناپسند تصمیم گیری کرده و هرگونه شک و تردید را از خود دور کند. بنابراین دلیل افراد مبتلا به انحراف‌های جنسی که ما قادر به تصمیم گیری نیستیم و نیروی اراده و تصمیم راسخ از ما سلب شده است، قابل قبول نیست. شخصی به امام صادق(ع) عرض کرد: فلانی مبتلا به یک نوع انحراف جنسی شده و از خود هیچ گونه اراده ای ندارد. حضرت با عصبانیت فرمود: چه می‌گویی؟ آیا این شخص حاضر است این عمل را پیش روی مردم هم انجام دهد؟ عرض کردند! نه حضرت فرمود: پس معلوم می‌شود به اراده و اختیار خود اوست. (آیه الله مکارم شیرازی، مشکلات جنسی جوانان، ص 155)

البته انگیزه و اراده انسان در مقابله با رذایل و عادات زشت و ناپسند مهم است زیرا هر چقدر زمان طولانی شود و تکرار عادات ناپسند و خواهش‌های نفسانی انجام گیرد، مقاومت در برابر آنها و از بین بردن آثار آن سخت تر و پرفشارتر خواهد بود.

علی(ع) می‌فرماید: پیش از آنکه تمایلات نفسانی به تندروی عادت کنند، با آنها بجنگ، زیرا اگر نیرومند شوند، فرمان روای تو خواهند شد و تو را به هر سو که بخواهند می‌برند و در نتیجه، قدرت مقاومت در برابر آنها را از دست خواهی داد. (غررالحکم و دورالکلم، ج 4، ص 392) البته افراد مبتلا به عادات ناپسند و زشت، باید مرتب به خود تلقین کنند که به خوبی قادرند این عادت را ترک کنند. نکته مهم آن است که تلقین باید براساس باور درونی باشد تا نقش خود را به خوبی ایفا کند. ضمن اینکه به دنبال آن، جایگزین کردن عادات پسندیده ضروری است. روان شناسان می‌گویند: «برای ترک یک عادت بد، حتماً باید به سراغ عادت خوب رفت و آن را جانشین عادت بد نمود

به طور کلی برای تهذیب نفس و مبارزه با اخلاق زشت و از جمله انحراف‌های جنسی باید دو کار انجام گیرد:

1- به خواسته‌ها و تقاضاهای آن پاسخ مثبت داده نشود تا به تدریج ریشه اش خشکانده شود

2- صفت نیک مخالف آن تقویت گردد.

علی(ع) می‌فرماید: «نفس خود را بر فضایل و کارهای خوب مجبور کن، زیرا رذایل در باطن ذات تو نهاده شده اند». همچنین آن حضرت در جای دیگر فرموده اند: «نفس خودت را به انجام دادن کارهای خوب و تحمل سنگینی بار غرامت عادت ده، تا نفست شریف شود، آخرتت آباد گردد و ستایش کنندگانت زیاد شوند».

امام خمینی(ره) در این باره می‌نویسد: «بهترین علاج‌ها که علمای اخلاق و اهل سلوک برای این مفاسد اخلاقی فرموده اند، این است که هر یک از این ملکات زشت را که در خود می‌بینی، در نظر بگیری و برخلاف آن تا چندی مردانه قیام و اقدام کنی، و همت بگماری برخلاف نفس تا مدتی، و برخلاف آن خواهش رذیله رفتار کنی، مسلماً بعد از مدت قلیلی، آن خلق زشت رفع شده و شیطان و جندش از این سنگر فرار کرده جنود رحمانی به جای آنها برقرار می‌شود. (چهل حدیث امام خمینی(ره)، ص 52)

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

Powered by TayaCMS