درس هشتم

كسى كه وضو ندارد، حرام است اسم خداوند را كه به هر زبانى و به هر نيتى و هر شكل و اندازهاى نوشته شده است، مس نمايد. [1]

  1. سؤال: آيا افرادى كه اسمشان عبدالله، حبيب الله و... است اگر بدون وضو آن را مس كنند چه حكمى دارد؟

    2. پاسخ: مسّ اسم الله بدون طهارت جايز نيست. [2]

  2. سؤال: نوشتن نام خدا به صورتهاى زير چه حكمى دارد؟ «الله، خدا، بسمه تعالى»؟

    3. پاسخ: مس اسماء خداوند به هر لغت و كيفيت كه باشد، بدون طهارت جايز نيست. [3]

  3. سؤال: آيا مس كردن نقش آرم جمهورى اسلامى ايران كه روى اسكناسها و بليطها و... چاپ شده، بدون وضو جايز است؟

    4. پاسخ: بدون طهارت جايز نيست بنابر احتياط. [4]

در حرام بودن مسّ خطوط قرآن و نام خداوند و... بدون طهارت، فرقى ميان موارد زير نيست:

  1. ـ با دست باشد يا ديگر اعضاى بدن مگر مو.
  2. ـ خط آن معمول و متعارف باشد و يا ـ مانند خط كوفى ـ غير متعارف باشد.
  3. ـ نوشته، با قلم باشد يا چاپ يا گچ و يا غير آن.
  4. ـ برجسته باشد يا گود; مانند سنگ قبر.
  5. ـ حرفى باشد كه خوانده مىشود يا حرفى باشد كه خوانده نمىشود; مانند الف در قالوا.
  6. ـ نوشته قرآنى در قرآن باشد يا غير قرآن ; مثلاً آيه يا كلمهاى از قرآن در كتابى نوشته شده باشد.
  7. ـ كلمات قرآنى نيكو باشد ـ مانند ايمان و صبر ـ يا كلمات ناپسند ـ مانند ابليس، شيطان و كافر. [5]
  8. ـ كسى كه وضو ندارد، گردنبند يا انگشترى را كه كلمه الله بر آن نوشته شده است، نبايد مس كند. [6]

مواردى كه مس قرآن بدون طهارت [7] حرام نيست:

  1. ـ مسّ خطوط قرآن با مو، اگر چه احتياط مستحب آن است كه ترك كند.
  2. ـ مسّ از پشت شيشه يا پلاستيك، كه در واقع مس خطوط نيست.
  3. ـ مسّ ميان حروف و فضاى خالى درون حروف.
  4. ـ مسّ ورقه قرآن و حواشى و ميان سطور و جلد آن هر چند مكروه است.
  5. ـ ترجمه قرآن به هر زبانى كه باشد مگر نام خداوند كه به هر زبانى باشد، مسّ آن براى كسى كه وضو ندارد حرام است. [8]
  6. ـ در كلمات مشترك قرآنى اگر قصد نويسنده از نوشتن آنها كلمه قرآنى باشد، مسّ آن جايز نيست و اگر قصد او قرآن نباشد، جايز است. [9]

كلمات مقدس

كلمات مقدس سه نوع است:

كلمات قرآنى; كلمات دعاها; كلمات احاديث معصومين(عليهم السلام); آنچه مسلّم است، مس كلمات قرآنى بر كسى كه وضو ندارد حرام است، امّا مس ساير كلمات مانعى ندارد مگر آنجا كه نامهاى خدا و معصومان و كلمات قرآنى باشد.

  1. سؤال: آيا دست كشيدن بر كلماتى نظير ابليس، شيطان، ابولهب و غير آن كه در قرآن وجود دارد بدون وضو و طهارت جايز است؟

    2. پاسخ: جايز نيست. [10]

  2. سؤال: نوشتن آيات قرآن و اسماء متبركه براى حائض چه حكمى دارد؟

    3. پاسخ: اگر آن را لمس نكند حرام نيست، ولى مكروه است. [11]

  3. سؤال: سايه تابلويى كه روى آن بسم الله يا آيهاى از آيات قرآن نوشته شده بر روى زمين نمودار است، دست زدن بدون وضو به آن چه صورت دارد؟

    4. پاسخ: اشكال ندارد.

در كلماتى كه ميان قرآن و عبارتها و اسماء ديگر مشتركند، به قصد نويسنده بايد توجّه داشت. [12]

در حرام بودن تماس بدن انسان با كلمات قرآن ميان اعضاى ظاهرى بدن و اعضاى درونى، مانند زبان و دندان فرق نمىكند.

اگر روى صفحه و آيه قرآن ورق نازك و پلاستيك كشيده شده باشد، شخص ناپاك و بىوضو مىتواند از روى آن قرآن را مس نمايد. [13]

احكام نامهاى معصومان

كسى كه وضو ندارد، بنابر احتياط واجب حرام است بر او مس كردن اسم مبارك پيامبر(صلى الله عليه وآله وسلم)، امامان(عليهم السلام) و حضرت زهرا(عليها السلام). البته در اين مسأله، آيات عظام زنجانى، سيستانى، تبريزى، فاضل فتوا به حرمت مسّ ندادهاند. [14]

راههاى برخورد با نامهاى مقدس

دور ريختن نشريات و كتبى كه مشتمل بر آيات قرآنى و اسامى متبركه معصومان است حرام است. [15]

  1. سؤال: اسامى متبركه اعمّ از اسماء ائمه اطهار كه زير دست و پا مىافتد چه حكمى دارد؟ و جهت رفع اين مشكل چه راه حلى پيشنهاد مىكنيد؟

    2. پاسخ: احترام آنها بايد حفظ شود، بهترين راه همان است كه در بعضى از مراكز، انتخاب شده است كه ظرف يا محلى براى نگهدارى اين گونه اسماء و كلمات در نظر گرفته مىشود و بعد از چند مدت محتواى آن را در گوشهاى از بيابان دفن مىكنند، يا در رودخانه مىريزند، يا به مراكزى مىدهند كه آنها را خمير كرده، و از آن استفاده كنند. [16]

  2. سؤال: آيا سوزانيدن روزنامههايى كه در آنها آيات قرآن و اسامى مباركه معصومين چاپ شده جايز است؟

    3. پاسخ: جايز نيست. [17]

  3. سؤال: از چه طريقى مىتوان اسماء مباركه را از بين برد؟

    4. پاسخ: هر طريقى كه موجب بىاحترامى و هتك حرمت نباشد مانعى ندارد.

    سوزاندن يا ريختن روزنامهها در سطل زباله جايز نيست. [18]

  4. سؤال: هر روز هزاران اسماء متبركه كه در مطبوعات چاپ مىشود پس از استفاده به زير دست و پا مىافتد آيا مسئولان مطبوعات مسئول هستند؟

    5. پاسخ: مسئولين مطبوعات در اين زمينه مسئوليتى ندارند، آنها براى نشر اسلام و مسائل دينى ناچار از اين كارند، ولى مردم در مورد حفظ احترام آنها مسئوليت دارند. [19]

  5. سؤال: در حال حاضر نام خداوند و پيامبر(صلى الله عليه وآله) و ائمه در روزنامهها و مجلاّت چاپ مىشود و معمولاً رعايت در حفظ احترام آن نمىگردد، حكمش چيست؟

    6. پاسخ: از انداختن در مواضع هتك حرمت اجتناب شود. [20]