اغلاق

كلمات كليدي : اغلاق، بلاغت، مغلق، تعقيد معنوي، فصاحت

نویسنده : (تليخص)هیئت تحریریه سایت پژوه

این مقاله به صورت تلخیص ارائه شده است و نسخه کامل آن به زودی ارائه می گردد.

در لغت به معنی «بستن در» و «به ستم به کاری واداشتن» و در اصطلاح اهل بلاغت آن است که دریافتنِ مفهوم و مقصودِ سخن را با به کار بستن واژه‌ها، اصطلاحات و ترکیب‌های مهجور و نامأنوس و آوردن تشبیهات و استعاره‌های دور از ذهن و مانند آن‌ها بر خواننده یا شنونده دشوار کنند، به گونه‌ای که مخاطب جز با غور و تأمّل در آن‌ها به دریافت معنی و مقصود راه نیابد. سخنی را که دارای این صفت باشد «مُغْلَق» می‌گویند. مانند این بیت:

حیرتِ حُسن تو از هوش چمن را برده است

شــــبنم آیینه به پـــــیشِ نـــفَسِ گُل دارد

(اشرف مازندرانی)

فرقِ اغلاق و تعقید معنوی آن است که اغلاق ممکن است موافق مقامِ بلاغت باشد و به فصاحت کلام لطمه‌ای نزند، امّا تعقید معنوی همواره مخالف مقام بلاغت و مخلّ فصاحت کلام است؛ به عبارت دیگر، سخنور اغلاق را به عمد به مقتضای حال و مقام در سخن خویش به کار می‌برد، امّا تعقید معنوی معمولاً از سر غفلت یا ناچاری در سخن واقع می‌شود و با حال و مقام مناسبتی ندارد.

جدیدترین ها در این موضوع

نبوت در نهج البلاغه

همچنين در هدف اين پيام بحث مى كنيم، آيا هدف در اين حادثه چه بود: رفاه زندگى مادي، برداشتن فاصله طبقاتي، بالا بردن سطح انديشمندى و هوشمندي، مخالفت با قدرتها، با توجه به قدرتها؟، اينها سوالهائى ست كه براى شناختن آن حادثه، حادثه اى كه بى گمان يك واقعيت اجتماعى به حساب مى آيد، لازم است و پاسخ به اين سوالها روشنگر آن حادثه خواهد بود. 7 آذر 1395, 12:28

نبوت شناسی

پزشك امت رسول الله صلى الله عليه و آله طبيب دوار بطبه، قدا حكم مراهمه، و اءحمى مواسمع، يضع ذلك حيث الحاحة اليه پيامبر خدا صلى الله عليه و آله پزشكى است سيار كه با طب خويش ‍ همواره به گردش مى پردازد و مرهم ها را به خوبى آماده ساخته و به هنگام نياز آنها را به كار مى برد. 7 آذر 1395, 12:15

ره آورد بعثت از منظر نهج البلاغه(2)

حضرت در خطبه اى ديگر اين نكته را متذكر مى شوند كه پيامبراكرم صلوات الله عليه در زماني ظهور نمودند كه هيچ پيامبر ديگرى حضور نداشته است." أرسله على حين فترة من الرسل، و طول هجعة من الأمم، و انتفاض من المبرم... ذلك القرآن فاستنطقوه."؛ خداوند پيامبر(ص) را هنگامى فرستاد كه پيامبران حضور نداشتند، و امت ها در خواب غفلت بودند، و رشته هاى دوستى و انسانيت از هم گسسته بود. 7 آذر 1395, 11:54

ره آورد بعثت از منظر نهج البلاغه(1)

آنان را در بهترين وديعتگاه به امانت نهاد و در شريف ترين قرارگاه جاي داد. آنان را از اصلاب كريم به رحم هايي پاكيزه منتقل گردانيد. هرگاه يكي از آنان از جهان رخت برمي بست ديگري براي اقامة دين خدا جاي او را مي گرفت. تا كرامت نبوت از سوي خداوند پاك نصيب محمد(ص) گرديد. او را از برترين معادن و عزيزترين سرزمين ها بيرون آورد؛ از درختي كه پيامبرانش را از آن برآورده، و امينان وحي خود را از آن گلچين كرده بود. 7 آذر 1395, 11:48

بعثت از ديدگاه اميرالمؤمنين علیه السلام

پر بازدیدترین ها

شخصیت پیامبر(صلی الله علیه و آله) از منظر نهج البلاغه

از آنجا که نبی گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله) اسوه حسنه و الگوی مناسب برای همه انسانها در همه اعصار است، باید در پی شناخت آن شخصیت عالی مقام و سیره آن فرستاده الهی باشیم. با توجه به اینکه نزدیک ترین انسانها به نبی گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله) و آگاه ترین انسانها به شخصیت آن پیامبر اعظم (صلی الله علیه و آله)، امام علی(علیه السلام) است، بهترین راه برای شناخت پیامبر اعظم (صلی الله علیه و آله) مراجعه به سخنان گهربار امام علی(علیه السلام) می باشد. 4 آذر 1395, 11:25

جلوه هایی از حقیقت وجودی پیامبر اعظم (صلی الله علیه و آله) در قرآن و نهج البلاغه

4 آذر 1395, 12:12

سیمای رسول خدا از منظر نهج البلاغه

در زمین دو امان و وسیله نجات از عذاب الهی بود که یکی از آنها برداشته شد، دومی را دریابید و به آن چنگ زنید. اما امانی که برداشته شد رسول خدا (ص) بود و امانی که باقی مانده استغفار است. خداوند تعالی می فرماید: خداوند آنها را عذاب نمی کند تا تو در میان آنها هستی و خداوند آنها را عذاب نمی کند در حالی که استغفار می کنند. 6 آذر 1395, 11:21