دانشنامه پژوهه بزرگترین بانک مقالات علوم انسانی و اسلامی

حکمت 193 نهج البلاغه : واقع نگرى در مسائل سياسى

حکمت 193 نهج البلاغه به تشریح موضوع "واقع نگرى در مسائل سياسى" می پردازد.
No image
حکمت 193 نهج البلاغه : واقع نگرى در مسائل سياسى

متن اصلی حکمت 193 نهج البلاغه

موضوع حکمت 193 نهج البلاغه

ترجمه مرحوم فیض

ترجمه مرحوم شهیدی

شرح ابن میثم

ترجمه شرح ابن میثم

شرح مرحوم مغنیه

شرح شیخ عباس قمی

شرح منهاج البراعة خویی

شرح لاهیجی

شرح ابن ابی الحدید

شرح نهج البلاغه منظوم

متن اصلی حکمت 193 نهج البلاغه

193 وَ قَالَ عليه السلام وَ قَدْ قَالَ لَهُ طَلْحَةُ وَ الزُّبَيْرُ نُبَايِعُكَ عَلَى أَنَّا شُرَكَاؤُكَ فِي هَذَا الْأَمْرِ فَقَالَ لَا وَ لَكِنَّكُمَا شَرِيكَانِ فِي الْقُوَّةِ وَ الِاسْتِعَانَةِ وَ عَوْنَانِ عَلَى الْعَجْزِ وَ الْأَوَدِ

موضوع حکمت 193 نهج البلاغه

واقع نگرى در مسائل سياسى

(سياسى)

ترجمه مرحوم فیض

193- امام عليه السّلام هنگاميكه طلحه و زبير (پس از كشته شدن عثمان) به آن حضرت گفتند

ما با تو بيعت كرده عهد و پيمان مى بنديم بشرط اينكه در اين امر (خلافت) با تو شريك باشيم (در ردّ خواسته آنان) فرمود: 1- نه (بيش از يك امام و پيشوا روا نباشد) ولى شما در همراهى و ياورى شريك باشيد (اگر نياز بيارى نمودن باشد همراهى كنيد) و بر ناتوانى و سختى كمك باشيد (اگر در كار ناتوانى و گرفتارى بينيد در اصلاح آن كمك نمائيد).

( ترجمه وشرح نهج البلاغه(فيض الاسلام)، ج 6 ص 1178)

ترجمه مرحوم شهیدی

202 [و طلحه و زبير بدو گفتند با تو بيعت مى كنيم به شرط آنكه ما را در خلافت شريك كنى، فرمود:] نه، ليكن شما شريكيد در نيرو بخشيدن و يارى از شما خواستن، و دو ياريد به هنگام ناتوانى و به سختى درماندن.

( ترجمه مرحوم شهیدی، ص 395)

شرح ابن میثم

187- و قال عليه السّلام:

و قد قال له طلحة و الزبير: نبايعك على أنا شركاؤك فى هذا الامر لَا وَ لَكِنَّكُمَا شَرِيكَانِ فِي الْقُوَّةِ وَ الِاسْتِعَانَةِ- وَ عَوْنَانِ عَلَى الْعَجْزِ وَ الْأَوَدِ

اللغة

الأود: الاعوجاج.

المعنى

و قوله: و عونان على العجز و الأود. أى دفع ما يعرض منهما أو حال وجودهما لأنّ كلمة على تفيد الحال.

( شرح ابن میثم، ج 5 ص 346)

ترجمه شرح ابن میثم

187- امام (ع) وقتى كه طلحه و زبير پيشنهاد كردند كه ما با تو بيعت مى كنيم با اين شرط كه در امر خلافت با تو شريك باشيم- فرمود:

لَا وَ لَكِنَّكُمَا شَرِيكَانِ فِي الْقُوَّةِ وَ الِاسْتِعَانَةِ- وَ عَوْنَانِ عَلَى الْعَجْزِ وَ الْأَوَدِ

لغت

اود: كجى، انحراف، نااستوارى

ترجمه

«نه ولى در كمك و ياورى شريك باشيد و در مواقع ناتوانى و نااستوارى كمك كنيد».

شرح عبارت: «و عونان على العجز و الاود»

يعنى بر دفع آنچه از طرف خود آنها و يا حالت وجودى آنها پيش مى آيد، زيرا كلمه على مفيد حالت و كيفيّت است.

( ترجمه شرح نهج البلاغه ابن میثم، ج 5 ص 586 و 587)

شرح مرحوم مغنیه

201- (و قد قال له طلحة و الزّبير نبايعك على أنّا شركاؤك في هذا الأمر) فقال: لا، و لكنّكما شريكان في القوّة و الاستعانة، و عونان على العجز و الأود.

المعنى

الأود: الثقل. طلب طلحة و الزبير من الإمام أن تقوم خلافة المسلمين على ثلاثة أقانيم: الإمام و هما.. و طبيعي أن يرفض الإمام، لأن ذلك بدعة في الإسلام، و داعية للفساد في الأرض. و في كتاب «الأحكام السلطانية»: «لا يجوز عقد الإمامة لاثنين» و في «أصول الكافي»: «لا يكون في الأرض إمامان إلا واحدهما صامت». و قال لهما الإمام: أستعين بكما على إحقاق الحق، و العمل لمصلحة الإسلام و المسلمين، و ان عجزت عن القيام بواجب الخلافة كنتما لي رفدا و عونا، فأبيا إلا السلطان. و تقدم ذلك مفصلا في الخطبة 203.

( فی ضلال نهج البلاغه، ج 4 ص 340 و 341)

شرح شیخ عباس قمی

شرح منهاج البراعة خویی

الحادية و التسعون بعد المائة من حكمه عليه السّلام

(191) و قال عليه السّلام و قد قال له طلحة و الزّبير: نبايعك على أنّا شركاؤك في هذا الأمر: لا، و لكنّكما شريكان في القوّة و الاستعانة، و عونان على العجز و الأود.

اللغة

(الأود) آد أودا الحمل: أثقله، و الأمر: أضنكه و ثقل عليه، الأود: الكدّ و التعب، الأود: الاعوجاج.

المعنى

الأمر في كلامه عليه السّلام هو تصدّي منصب الامامة، و الشركة فيه ممنوع من وجهين: 1- الامامة أمر إلهيّ و نصب نبويّ، و لا معنى لشركة الغير المنصوص عليه معه في أمر الامامة.

2- أنّ الامامة باعتبار أنّها رياسة على الامّة لا تقبل الشركة، لأنّ حكم الامام هو الفصل النهائي للاختلاف في الأحكام، و مع شركة الغير فيها لا ينتهى الخلاف إلى الفصل القاطع، لامكان اختلاف الشركاء أنفسهم، فلا فصل في البين.

و الأود هنا بمعنى الثقل و الضنك كما هو أحد معنييه، و يشعر به لفظة العون و ليس بمعنى الاعوجاج لأنّه لا اعوجاج فيه عليه السّلام، فتدبّر.

الترجمة

بطلحه و زبير كه بأو عرض كردند ما با تو بيعت مى كنيم بشرط اين كه ما را با خود در أمر خلافت شريك سازى فرمود: نه، ولى شما شريك در نيرو و يارى براى إجراء أحكام و حفظ نظام مى شويد و ياور من مى شويد در ناتواني و تحمّل كارهاى دشوار و در تنگناى حوادث.

  • زبير و طلحه با هم ساختند بر مولاى دين بشتافتند
  • كه بيعت مى كنيم أمّا بدين شرطكه شركتمان دهى اندر خلافت
  • علي فرمود: نه، أمّا شريكيد به نيرومندى و در استعانت

( منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه(الخوئی) ج 21 ص272و273)

شرح لاهیجی

(231) و قال له طلحة و الزّبير نبايعك على انّا شرائك فى هذا الامر فقال (- ع- ) لا و لكنّكما شريكان فى القوّة و الاستعانة و عونان على العجز و الأود يعنى و گفتند به آن حضرت طلحه و زبير كه ما بيعت مى كنيم با تو بر اين نحو كه ما شريك تو باشيم در امر خلافت پس گفت (- ع- ) كه نمى شويد شريك من در امر خلافت و لكن با يكديگر شريكيد در قوّت و استعانت ضلالت و گمراهى و معاون يكديگريد بر ناتوانى و كجى در اسلام

( شرح نهج البلاغه (لاهیجی) ص 310)

شرح ابن ابی الحدید

198: وَ قَالَ ع وَ قَدْ قَالَ لَهُ طَلْحَةُ وَ الزُّبَيْرُ- نُبَايِعُكَ عَلَى أَنَّا شُرَكَاؤُكَ فِي هَذَا الْأَمْرِ- فَقَالَ لَا وَ لَكِنَّكُمَا شَرِيكَانِ فِي الْقُوَّةِ وَ الِاسْتِعَانَةِ- وَ عَوْنَانِ عَلَى الْعَجْرِ وَ الْأَوَدِ قد ذكرنا هذا فيما تقدم- حيث شرحنا بيعة المسلمين لعلي ع- كيف وقعت بعد مقتل عثمان- و لقد أحسن فيما قال لهما لما سألاه أن يشركاه في الأمر- فقال أما المشاركة في الخلافة فكيف يكون ذلك- و هل يصح أن يدبر أمر الرعية إمامان-

و هل يجمع السيفان ويحك في غمد

- . و إنما تشركاني في القوة و الاستعانة- أي إذا قوي أمري و أمر الإسلام بي قويتما أنتما أيضا- و إذا عجزت عن أمر أو تأود علي أمر أي اعوج- كنتما عونين لي و مساعدين على إصلاحه- . فإن قلت فما معنى قوله و الاستعانة- قلت الاستعانة هاهنا الفوز و الظفر- كانوا يقولون للقامر يفوز قدحه قد جرى ابنا عنان- و هما خطان يخطان في الأرض يزجر بهما الطير- و استعان الإنسان- إذا قال وقت الظفر و الغلبة هذه الكلمة

( شرح نهج البلاغة(ابن أبي الحديد)، ج 19 ، صفحه ى 22)

شرح نهج البلاغه منظوم

[192] و قال عليه السّلام:

و قد قال له طلحة و الزّبير نبايعك على أنّا شركاؤك فى هذا الأمر: لا، و لكنّكما شريكان فى القوّة و الاستعانة، و عونان على العجز و الأود.

ترجمه

بهنگامى كه طلحه و زبير با آن حضرت (ع) بيعت كردند گفتند بدان شرط دست بيعت بتو مى دهيم كه ما را در امر حكومت شركت دهى فرمود نه، و لكن شما در همراهى و يارى با من شريك، و در دشوارى و ناتوانى پشتيبانم باشيد.

نظم

  • ز دست جور خود عثمان خود سر چو اندر خون طپيد و ديد كيفر
  • بر امّت شد امير المؤمنين ععلى بر چرخ منبر شد چنان ما
  • زبير و طلحه اش با شرط شركتبگفتندش بتو آريم بيعت
  • به پيمان با تو زان باشيم دمسازكه اندر ملك ما را گيرى انباز
  • ولىّ اللّه اين خواهش نپذرفتبپاسخشان سخن دندان شكن گفت
  • كه در يك تخت دو سلطان نكنجدو گر گنجيد ملّت زان برنجد
  • شما را گر كه در سر شور دين استمرا باشيد ياور راه اين است
  • ره دستور را چون من روانمشما باشيد يار و پشتيبانم
  • بداد و دين در اجراى عدالتشما را مى دهم حقّ دخالت
  • مگر ملّت بآسايش گرايد بمن يارى اگر بدهيد شايد

( شرج نهج البلاغه منظوم، ج 9 ص 220 و 221)

منبع:پژوهه تبلیغ

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

جدیدترین ها در این موضوع

فرزند کمتر، یا زندگی بهتر؟ مسئله این است

فرزند کمتر، یا زندگی بهتر؟ مسئله این است

خجالت نکش در نگاه اول فیلم تقابل‌هاست در یک زمینه طنز که مدام به مخاطب یادآور می‌شود چه جای خنده؟ فیلم را می‌توان در چند مضمونِ دوگانه بیان و نقد کرد. همان مضامین دوگانه‌ای که ساختار روایی فیلم را هم می‌سازند: دوگانه روستایی – شهری، دوگانه‌ی سپهر سیاسی - زندگی روزمره، دوگانه‌ی برنامه‌ریزی‌های سیاست اجتماعی و در نهایت دوگانه اراده – تقدیر که سکانس‌های انتهایی فیلم را شکل می‌دهد.
ایستاده در غبار نگاهی به «لاتاری» اثر محمدحسین مهدویان

ایستاده در غبار نگاهی به «لاتاری» اثر محمدحسین مهدویان

«لاتاری» فیلم موفقی است در جذب مخاطب عمومی سینمای ایران و البته فتح گیشه. فیلمی که توانسته جمیع جوانب امر را در حوزه جذابیت بخشی اینچنینی به خوبی و با فراست فراهم کند و به مقصود رسد. لاتاری فیلم مخاطب عام است.
عشق امیر به نوشین ; یادداشتی بر فیلم لاتاری

عشق امیر به نوشین ; یادداشتی بر فیلم لاتاری

راجر ایبرت بزرگترین منتقد آمریکایی معتقد است کار فیلم، برانگیختن تفکر مخاطب است. فیلمی قابل اعتنا و نقد است که خواب آسوده را از مخاطب بستاند. قطعاً هر فیلمی نماینده انعکاس اندیشه در جامعه مقصد است. در حقیقت فیلم ها ارزش ها و حقایق فراموش شده جوامع را آشکار می سازند.
انسان های هم عصر ما ; نگاهی به فیلم خرگیوش

انسان های هم عصر ما ; نگاهی به فیلم خرگیوش

خرگیوش اولین فیلم مانی باغبانی تجربه‌ای قابل قبول است اما کاستی‎های بسیاری در پردازش موضوع‌هایی دارد که سعی کرده است در فیلم به آنها بپردازد؛ مقوله‎هایی مثل بیماری رو به مرگ نزدیکان، تلاش‌های علمی یک نخبه جوان، ازدواج‎های پنهانی و مفهوم شادی.
بازخوانی یک کمدی سیاسی ; نگاهی به فیلم مصادره

بازخوانی یک کمدی سیاسی ; نگاهی به فیلم مصادره

فیلم مصادره اولین ساخته مهران احمدی، بازیگر پر سابقه سینمای ایران، فیلمی کمدی است که تلاش می‎کند با تصویرگری برخی از معضلات فرهنگی جامعه از منظر متفاوتی به مقولاتی بپردازد که به طور جدی جامعه ایرانی معاصر را تهدید می‎کنند.

پر بازدیدترین ها

سریال پریا | عاشقانه ای با لایه های پنهان

سریال پریا | عاشقانه ای با لایه های پنهان

سریال های تلویزیونی در نگاه مدیریتی و سیاست گذاری، ظرفیت هایی مناسبی برای نهادینه کردن مفاهیم و آموزش هایی در سطح جامعه هستند که این آموزش ها می توانند هم وجه رفتاری و هم وجه مفهومی داشته باشند.
نگاهی به سریال معمای شاه | سریال های تاریخی که در تاریخ نمی مانند

نگاهی به سریال معمای شاه | سریال های تاریخی که در تاریخ نمی مانند

این روزها در باره اشتباهات تاریخی یا به اصطلاح «گاف» های سریال معمای شاه حرف ها فراوانی در شبکه های اجتماعی شنیده می شود. این ماجرا در مورد سریال کیمیا هم به وجود امد. هرچند که در مورد آن کسی برای پاسخ دادن پا به میدان نگذاشت اما در مورد سریال معمای شاه ماجرا این گونه نبود.
سینمای اشک انگیز ; یادداشتی بر فیلم دارکوب

سینمای اشک انگیز ; یادداشتی بر فیلم دارکوب

دارکوب را باید یک ملودرام اشک انگیز دانست. فیلمی که قرار است یادآور فیلم «کیمیا» یا «گل های داوودی» باشد. واقعیت ماجرا آن است که داستانهای ملودرام گویی برای ما خواستنی تر و پذیرفتنی تر هستند. شاید بتوان گفت جامعه ایرانی همچنان درمباحث دراماتیک با همسایه های شرقی اش از جمله با آن سینمای احساساتی و اشک انگیز بالیوود، نسبت بیشتری دارد تا سینمای غرب. برای جستجوی علت این غرابت، میتوان تا اعماق تاریخ عقب رفت.
عشق امیر به نوشین ; یادداشتی بر فیلم لاتاری

عشق امیر به نوشین ; یادداشتی بر فیلم لاتاری

راجر ایبرت بزرگترین منتقد آمریکایی معتقد است کار فیلم، برانگیختن تفکر مخاطب است. فیلمی قابل اعتنا و نقد است که خواب آسوده را از مخاطب بستاند. قطعاً هر فیلمی نماینده انعکاس اندیشه در جامعه مقصد است. در حقیقت فیلم ها ارزش ها و حقایق فراموش شده جوامع را آشکار می سازند.
انسان های هم عصر ما ; نگاهی به فیلم خرگیوش

انسان های هم عصر ما ; نگاهی به فیلم خرگیوش

خرگیوش اولین فیلم مانی باغبانی تجربه‌ای قابل قبول است اما کاستی‎های بسیاری در پردازش موضوع‌هایی دارد که سعی کرده است در فیلم به آنها بپردازد؛ مقوله‎هایی مثل بیماری رو به مرگ نزدیکان، تلاش‌های علمی یک نخبه جوان، ازدواج‎های پنهانی و مفهوم شادی.
Powered by TayaCMS