دیکتاتور مصلح

دیكتاتور، دیكتاتور مصلح، دیكتاتوری، خودكامه، مستبد، بازسازی، دیكتاتوری، توسعه،نو سازی

نویسنده : محمد محمدي

امروزه واژه «دیکتاتور» به معنی فرمانروای مستبد، خودکامه و دیکته کننده احکام و قوانین به مردم است بدون اینکه حق چون و چرا داشته باشند.

دیکتاتور در اصل در جمهوری روم باستان عنوانی بود که در مواقع بحران به کسی واگذار می‌شد؛ در این هنگام فرد یاد شده برای بازسازی جامعه و توسعه اصلاحات اختیار کامل حکومت و ارتش را برای مدت محدودی (6ماه) به دست می‌گرفت. از این‌رو، دیکتاتوری رومی نوعی قدرت قانونی بود؛ ولی، در اواخر دوره جمهوری، دیکتاتوری شکل غیرقانونی یافت و سردارانی که قدرت حکومت را از راه‌های غیرقانونی در دست می‌گرفتند، این عنوان را برای خود به کار می‌بردند.

سون و جولیوس سزار از جمله سردارانی بودند که محدودیت‌های دیکتاتوری را برداشتند و خودسرانه حکومت کردند، از این پس دیکتاتور عنوان کسی شد که بدون داشتن مقام پادشاهی با اقتدار کامل و بدون محدودیت و صلاحیت قانونی، بر دولت فرمانروایی می‌کرد. بنابراین به فرمانروای مستبد یا کسی که بدون قید و شرط و بدون داشتن صلاحیت قانونی حکومت می‌نمود، دیکتاتور گفته می‌شد.

دیکتاتور مصلح کسی است که هدفش ایجاد رفاه عمومی برای اتباع کشور است نه منافع شخصی؛ چنین دیکتاتوری بنابر مصالح ملی، تاریخی و مصالح عمومی عمل می‌کند.

از جمله مشخصات حکومت چنین دیکتاتوری که دیکتاتوری توسعه نیز نامیده می‌شود، نوسازی (روند مبتنی بر بهره‌برداری خردمندانه از منابع با هدف ایجاد جامعه نو) از بالاست یعنی نوسازی آمرانه‌ای است که به جای تأکید بر قانون، مشروطیت و دموکراسی بر وحدت ملی، اصلاح و نوسازی کشور بر پایه کاربرد فن‌آوری و مدیریت غربی تاکید و در دستور کار خود دارد. مشخصه‌های دیگر حکومت دیکتاتور مصلح، اصلاح اداری، کاهش امتیازات فئودالی ، ایجاد تولرانس (تحمل و تسأهل) دینی و توسعه اقتصادی می‌باشد.

دیکتاتوری مصلح برای کشورهایی پیشنهاد شده که دموکراسی در آن‌ها حاکم نیست و حاکمیت حکومت دموکراتیک در آن کشور، از راه های قانونی متعارف، خیلی زمان‌بر و دارای هزینه‌های بالایی است. برای اینکه چنین کشوری به توسعه دست یابد، نیازمند دیکتاتور مصلحی است که کارها را سریع پیش ببرد و به توسعه مورد نیاز آن کشور دست یابد؛ از این جهت به چنین دیکتاتوری، دیکتاتوری توسعه هم گفته‌اند.

حکومت دیکتاتور مصلح بی‌شباهت به دیکتاتوری که در روم باستان در زمان اضطرار روی کار می‌آمد، نیست؛ و از جهت مطلق بودن قدرت، محدود نبودن به قانون، دیکته کردن احکام و قوانین به مردم بدون اینکه حق چون و چرا داشته باشند، شبیه به دیگر دیکتاتوری‌هاست؛ امّا، فرق اساسی آن با دیگر دیکتاتوری‌ها، داشتن هدف مشخص یعنی توسعه می‌باشد و از قدرت مطلقه نیز در جهت تسریع توسعه استفاده می‌کند و در نهایت باید از دل چنین حکومتی بعد از دست‌یابی به توسعه، یک حکومت دموکراتیک متولد شود. برخلاف سایر دیکتاتوری‌ها که برنامه مشخص و قواعد منظمی برای جانشینی وجود ندارد، برنامه و هدف حکومت دیکتاتور مصلح، تحقق توسعه و رسیدن به حکومت دموکراتیک است.

منابع :

[1]- پرتو،ابوالقاسم؛ فرهنگ برابرهای پارسی واژگان بیگانه، تهران، اساطیر، 1372، چاپ اول، ج1، ص 708.

[1]- میاح، عبدالرحمن؛ اصطلاحات سیاسی، قم، پارسیان، 82، چاپ اول، ص 52.

[1]- آشوری، داریوش؛ دانشنامه سیاسی، تهران، مروارید، 1366، چاپ اول، ص 170.

[1]- عالم، عبدالرحمن؛ بنیادهای علم سیاست، تهران، نشر نی، 1383، چاپ دوازدهم، ص 109.

[1]- علی‌بابائی، غلامرضا؛ فرهنگ سیاسی آرش، تهران، آشیان، 1382، چاپ اول، ص 307.


مقاله
نویسنده	محمد محمدي

مقاله

نویسنده

محمد محمدي

جدیدترین ها در این موضوع

دعا در نهج البلاغه

(به فرزندش امام حسن عليه السلام فرمود): در سؤال (حاجت) از پروردگارت اخلاص داشته باش؛ زيرا بخشش و محروم ساختن در دست اوست. 24 دی 1395, 23:41

عبادت و نیایش از دیدگاه نهج البلاغه

و اما این كه هر كارفرما كه مزدى مى‏ دهد به خاطر بهره‏اى است كه از كار كارگر مى ‏برد و كارفرماى ملك و ملكوت چه بهره‏اى مى‏تواند از كار بنده ضعیف ناتوان خود ببرد، و هم این‌ كه فرضاً اجر و مزد از جانب آن كارفرماى بزرگ به صورت تفضل و بخشش انجام گیرد پس چرا این تفضل بدون صرف مقدارى انرژى كار به او داده نمى ‏شود، مسأله‏ اى است كه براى این چنین عابدهایى هرگز مطرح نیست. 23 دی 1395, 1:47

خدایا! ببخش!

به آن نديدى. الهى! آنچه را كه به زبانم به تو تقرب جستم ولى دلم برخلاف آن بود بر من ببخش! الهى! اشارات چشم، و سخنان بيهوده، و مشتهيات دل 23 دی 1395, 1:44

خدایا! چهارپايان ما تشنه اند!

و ابرهاى باران دار به ما پشت كرده، و تو اميد هر غمزده اى، و برآورنده حاجت هر حاجتمندی. در اين زمان كه مردم ما نااميدند، و ابرها باران نداده اند، و چرندگان از بين رفته اند، از تو مى خواهيم كه ما را به اعمال زشتمان مؤاخذه نكنى، و به گناهانمان نگيرى. الهى! با ابر 23 دی 1395, 1:28

خدایا! حرمتم را به تنگدستى نشكن

دچار آيم، و به بدگويى آن كه از بخشيدن به من دريغ ورزد مبتلا گردم، و تو ماوراى اين همه، اختيـاردار بخشش و منـعى، چـه اينـكه بـر هـر چيـز تـوانـايـى. 23 دی 1395, 1:26

پر بازدیدترین ها

دعا و نیایش در نهج البلاغه

دعا وسیله ای است که تمام خلایق، خصوصاً انسانها از آن بیگانه نیستند و همیشه بدان توجه دارند و با زبان حال و قال از آن استفاده می کنند هر چند که واژه ای به نام دعا در میانشان مطرح نباشد چون هر کلمه و کلامی که از استمداد و ایجاد رابطه به خدا حکایت نماید دعاست 23 دی 1395, 0:15

دعا از دیدگاه قرآن و نهج البلاغه

بدان همان کسی که گنج های آسمان و زمین در اختیار اوست، به تو اجازه دعا و درخواست داده است و اجابت آن را نیز تضمین نموده، به تو امر کرده از او بخواهی تا به تو عطا کند و از او درخواست رحمت نمایی تا رحمتش را بر تو فرو فرستد. خداوند بین تو و خودش کسی قرار نداده که حجاب و فاصله باشد، تو را مجبور نساخته که به شفیع و واسطه ای پناه ببری و مانعت نشده . 23 دی 1395, 1:22

نیایش زیبا از نهج البلاغه

خدایا! امید به تو بستم تا راهنما باشى به اندوخته هاى آمرزش و گنجینه هاى بخشایش ! خدایا! این بنده توست که در پیشگاهت برپاست ، یگانه ات مى خواند و یگانگى خاص تو راست . جز تو کسى را نمى بیند که سزاى این ستایش هاست . مرا به درگاه تو نیازى است که آن نیاز را جز فضل تو به بى نیازى نرساند، و آن درویشى را جز عطا و بخشش تو به توانگرى مبدل نگرداند. خدایا! خشنودى خود را بهره ما فرما، هم در این حال که داریم ، و بى نیازمان گردان از اینکه جز به سوى تو دست برداریم ، که تو بر هر چیز توانایى. 23 دی 1395, 0:26

عبادت و نیایش از دیدگاه نهج البلاغه

عبادت و نیایش در نهج البلاغه

ریشه همه آثار معنوی اخلاقی و اجتماعی که در عبادت است، در یاد حق و غیر او را از یاد بردن می‌باشد. ذکر خدا و یاد خدا که هدف عبادت است، دل را جلا می‌دهد و صفا می‌بخشد و آن را آماده تجلیات الهی قرار می‌دهد. امام علی علیه‌السلام در به اره یاد حق یا همان روح عبادت میفرماید: < خداوند یاد خود را صیقل دل‌ها قرار داده است. دل‌ها به این وسیله از پس کری، شنوا و از پس نابینایی، بینا و از پس سرکشی و عناد رام می‌ گردند 23 دی 1395, 0:28