دانستنی های قضایی
وصیت
وصیت در لغت به معناى اندرز و نصیحت و آنچه بدان سفارش می‌کنند است. در علم حقوق نیز تقریباً به همین معنا به کار می‌رود. مستنداً به ماده ۸۲۶ قانون مدنی: وصیت تملیکى عبارت است از اینکه کسى عین یا قسمتى را از مال خود براى زمان بعد از فوتش به دیگرى مجاناً تملیک کند، و وصیت عهدى عبارت است از اینکه شخصى یک یا چند نفر را براى انجام امر یا امورى یا تصرفات دیگرى مأمور نماید.
شرایط صحت وصیت
وصیت کننده باید شروط لازمه را دارا باشد (بلوغ، عقل، اختیار، رشد و عدم خودکشی) بنابراین:
وصیت کودک، صحیح نیست گرچه اقوی صحت وصیت کودک ده ساله است در مورد کارهای نیک مثل ساختمان مسجد و پل و خیرات و مبرات. وصیت دیوانه، مست و کسی که او را مجبور کرده باشند وصیت کند و محجوری که از تصرف در اموالش ممنوع است نیز صحیح نیست.
همین طور کسی که با زخمی کردن خود یا خوردن سم یا پریدن از بلندی دست به خودکشی زده، وصیتش صحیح نیست. موضوع وصیت؛ باید جایز، دارای منفعت حلال و از ملک شخص وصیت کننده باشد. بنابراین وصیت به هزینه مال در اموری مانند موارد زیر صحیح نیست؛ دادن قرآن به کافر، شراب سازی، آلات موسیقی و قمار، کمک به ستمگران، تعمیر کنیسه، چاپ کتاب‌های گمراه کننده، کارهای بیهوده و عبث و مانند این‌ها.
همچنین اگر درباره اموال دیگران وصیت کند صحیح نیست؛ گرچه مالک آن‌ها نیز اجازه بدهد.
البته اگر از سوی مالک وصیت کند و او نیز تنفیذ کند، بعید نیست که صحیح باشد.
اموال وصیت شده نباید بیش از یک سوم کل ارث باشد؛
با این توضیح که: بدهی‌ها، حقوق واجب الهی همچون خمس و زکات و مظالم و کفارات از اصل مال کم می‌شود؛ اگرچه به آن وصیت نکرده باشد و شامل همه مال نیز بشود.
حج واجب گرچه نذری باشد نیز بنا بر اقوی همین حکم را دارد. کارهای تبرعی همچون اطعام به فقرا، رفتن به زیارت و اقامه عزا و مانند آن، اگر در حد یک سوم اموالش باشد نافذ است و بیش از آن را وارثان باید اجازه بدهند.
واجب غیر مالی مانند نماز و روزه استیجاری نیز بنا بر اقوی همین حکم را دارد. وصی (اجرا کننده وصیت) نیز باید بالغ، مسلمان و قابل اطمینان باشد؛ بر این اساس، وصیت به نابالغ، دیوانه و کافر صحیح نیست. اگر وصی مورد اعتماد باشد کافی است، گرچه احتیاط آن است که عادل باشد.
وصیت برای حمل
وصیت کردن برای جنین شاید اقدامی ناآشنا برای عده‌ای باشد، اما وصیت بر حمل یعنی جنینی که در رحم مادر است وجهه قانونی و حقوقی دارد. البته شرط اجرای این وصیت این است که جنین زنده متولد شود به طوری که اگر جنین سقط شود، حقوق ناشی از وصیت به ورثه او تعلق می‌گیرد.
رد وصیت
احتیاط واجب آن است که فرزند، وصیت پدرش را رد نکند؛ ولی بر دیگران، پذیرش وصیت واجب نیست.
وصی می‌تواند در زمان حیات وصیت کننده، وصیتی را که قبلاً قبول کرده بود انجام دهد را با اطلاع به وصیت‌کننده رد کند و از آن انصراف دهد البته با التزام به اینکه حتماً به وصیت‌کننده ابلاغ کند. اما اگر وصیت را بپذیرد و تا مرگ وصیت کننده، آن را رد نکند یا اگر رد کرده باشد اما به اطلاع او نرسانده باشد، اجرای وصیت بر وصی واجب است و این حق بر گردن وی باقی می‌ماند. بنابراین اگر وصی پس از مرگ وصیت کننده، از وصیت اطلاع یابد حق رد آن را ندارد و باید آن را اجرا کند.
وصیت نامه را به سه قسم می‌توان تنظیم کرد:
رسمی: که باید در دفتر اسناد رسمی تنظیم و ثبت شود و مقررات راجع به اسناد رسمی در آن رعایت گردد.
خود نوشت: که اشخاص باسواد باید به خط خود بنویسند و تاریخ آنرا دقیقاً بگذارند و امضاء کنند.
سری: که آن را به خط خود می‌نویسد یا دیگری می‌نویسد و او امضاء می‌کند و سپس آن را در لفاف یا پاکتی گذارده و لاک و مهر می‌کند و به اداره ثبت اسناد یا هر مرجع دیگری که به موجب آیین نامه‌های وزارت دادگستری معین شود به امانت می‌گذارد و رسید می‌گیرد.
برای تنظیم وصیت نامه نوع دیگری نیز وجود دارد که به وصیت‌نامه در مواقع اضطراری معروف است.
منظور از مواقع اضطراری زمان‌هایی است که حالت فوق‌العاده بر جامعه حاکم است، مثل شرایط جنگی، بمباران هوایی یا شیوع بیماری‌های مسری که در چنین حالتی شخص می‌تواند به طور شفاهی نزد ۲ شاهد وصیت کند به شرط آن که یکی از شاهدان مفاد وصیت نامه را با تاریخ روز، ماه و سال تنظیم کند و به امضای حاضران برساند.
هرکس می‌تواند وصیت یا وصایایی را که قبلاً تنظیم کرده است (خواه عهدی یا تملیکی) ابطال کند و از نو وصیت جدیدی بنویسد. هیچکس نمی‌تواند بیش از یک سوم از اموال خود را مورد وصیت تملیکی قرار دهد (یعنی ببخشد، وقف کند، به خیریه بدهد و…) مگر با اجازه وارث یا وارثان.
هیچکس نمی‌تواند به موجب وصیت یک یا تمام یا عده‌ای از وراث خود را از سهم‌الارث‌شان محروم سازد. آنکه وصیت به نفع او می‌شود و به موجب وصیت مالک مالی می‌گردد باید در زمان فوت وصیت‌کننده انسان زنده باشد.
فسخ قرارداد کار موقت امکانپذیر است؟
طبق بند ب ماده۸ قانون رفع برخی از موانع تولید و سرمایه گذاری صنعتی مصوب ۱۳۸۷ (شرایط و نحوه فسخ قرارداد) به عنوان بند ح به ماده ۱۰ قانون کار الحاق شده است؛ در قراردادهای موقت کار که تاکنون صرفاً با انقضای مدت قرارداد، حق عدم تمدید قرارداد برای کارفرما شناخته شده بود، کارفرما می‌تواند با پیش‌بینی شرایط فسخ قراردادی، امکان فسخ قرارداد را حتی پیش از انقضای مدت قرارداد را داشته باشد. بنابراین در روابط کاری بین کارفرما با کارگر موقت‌ـ که شکل رایج قراردادهای کار است‌ـ تحول قانونی جدیدی ایجاد شده است.
اعلام هر نوع محکومیت کیفری قطعی
با توجه به قانون مجازات اسلامی محکومیت کیفری مؤثر موجب محرومیت از حقوق اجتماعی می‌شود. محکومیت‌های مؤثر عبارتند از مجازات سالب حیات و حبس ابد تا ۵سال، نفی بلد و قصاص عضو است. این مجازات‌ها موجب می‌شود، شخص از حقوق اجتماعی مثل داوطلبی در انتخابات کشوری، اشتغال و استخدام در همه دستگاه‌های حکومتی، وکالت دادگستری، سمت در رسانه‌های گروهی و غیره محروم شود. این محرومیت بین ۷ تا ۲ سال است. اما با توجه به آیین نامه سجل کیفری: در پاسخ استعلام مراجعی مثل نیروی انتظامی یا دستگاه‌های دولتی می‌تواند هرگونه محکومیت کیفری شخص(حتی غیر از موارد محکومیت مؤثر) را اعلام کند. بدین ترتیب ممکن است ادارات دولتی محکومیت‌های غیر مؤثر فرد را در استخدام شخص ملاک قرار داده و صلاحیت شما را به علت «اشتهار به فساد اخلاقی» و یا «عدم التزام عملی به احکام اسلام» مردود اعلام کنند.
عدم دعوت از سهامداران
آیا می‌دانید عدم دعوت از سهامداران جهت شرکت در مجامع عمومی منجر به مسئولیت کیفری اعضای هیأت مدیره می‌شود؟
برابر مفاد ماده ۲۵۴ لایحه اصلاحی قانون تجارت، رئیس و اعضای هیأت مدیره شرکت سهامی که حداکثر تا ۶ ماه پس از پایان هر سال مالی مجامع عمومی عادی صاحبان سهام را دعوت نکنند یا در صورت دارایی و دیون شرکت و همچنین ترازنامه و حساب عملکرد و سود و زیان شرکت به موقع تنظیم و تسلیم نکنند به حبس از ۲ تا ۶ ماه یا به جزای نقدی از۲۰۰۰۰ تا ۲۰۰۰۰۰ ریال یا هر به هر دو مجازات محکوم خواهند شد.
جرایم رایانه‌ای
طبق ماده ۱۹ جرایم رایانه‌ای در موارد زیر، چنانچه جرائم رایانه‌ای به نام شخص حقوقی و در راستای منافع آن ارتکاب یابد، شخص حقوقی دارای مسئولیت کیفری خواهد بود:
الف) هرگاه مدیر شخص حقوقی مرتکب جرم رایانه‌ای شود.
ب) هرگاه مدیر شخص حقوقی دستور ارتکاب جرم رایانه‌ای را صادر کند و جرم به وقوع بپیوندد.
ج) هرگاه یکی از کارمندان شخص حقوقی با اطلاع مدیر یا در اثر عدم نظارت وی مرتکب جرم رایانه‌ای شود.
د) هرگاه تمام یا قسمتی از فعالیت شخص حقوقی به ارتکاب جرم رایانه‌ای اختصاص یافته باشد.
نحوه درخواست بازنشستگی
مشاغل سخت و زیان‌آور
۱ ـ بیمه شدگان شاغل در کارهای سخت و زیان‌آور و کارفرمایان پس از دریافت فرم مربوطه از ادارات کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی محل سکونت یا اشتغال و تکمیل آن باید تقاضای خود را طبق فرم شماره ۱ و کارفرمایان کارگاه یا سایر مراجع مدعی سخت و زیان آور بودن شغل یا مشاغل کارگاه تقاضای خود را طبق فرم شماره ۲ به اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان یا اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی شهرستان محل اشتغال خود تحویل و رسید دریافت کنند.
۲ ـ پس از ارائه درخواست، کمیته استانی با تطبیق شغل یا مشاغل مندرج در فرمهای شماره (۱یا ۲) و با توجه به مشاغل سخت و زیان‌آور موضوع ماده ۱۱ و گزارش کارشناسان موضوع ماده ۲ آئین‌نامه در مورد سخت و زیان آور بودن یا نبودن هر یک از شاغل ذکر شده در فرم تقاضا اظهار نظر کرده و طی فرم شماره ۳ جهت بررسی سایر شرایط و اقدامات بعدی مراتب را به شعبه تأمین اجتماعی محل پرداخت حق بیمه ارسال و رونوشت نامه نیز برای اطلاع بیمه شده یا سایر افراد متقاضی فرستاده می‌شود.
اعتراض به آراء کمیته استانی:
۱ ـ متقاضیان پس از ابلاغ تصمیم کمیته بدوی استانی در صورت اعتراض به آراء کمیته مزبور بایستی فرم شماره ۴ اعتراضات را از ادارات کل تعاون،کار و رفاه اجتماعی محل اشتغال دریافت و پس از تکمیل با ذکر دلایل به انضمام مدارک به اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان یا اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی محل اشتغال تسلیم کنند.
۲ ـ رأی کمیته بدوی ظرف پانزده روز اداری از تاریخ ابلاغ رأی قابل تجدید نظر خواهی است.
۳ ـ پس از ارائه اعتراض به آراء کمیته‌های بدوی استانی موضوع ماده (۸) آئین نامه که توسط بیمه شده یا کارفرما از کمیته‌های تجدیدنظر استانی درخواست گردیده، کمیته‌های مزبور در این خصوص رسیدگی و اظهار نظر کرده و تصمیم خود را طی فرم شماره (۵) جهت اقدامات بعدی به شعبه تأمین اجتماعی محل پرداخت حق بیمه ارسال و رونوشت نامه نیز برای اطلاع بیمه شده و کارفرما فرستاده می‌شود.
نفقه را چگونه می‌توان مطالبه کرد؟
نفقه عبارت است از همه نیازهای متعارف و متناسب با وضع زن از قبیل: مسکن، البسه، غذا و اثاث منزل و هزینه‌های درمانی و بهداشتی و خادم در صورت عادت یا احتیاج به واسطه نقصان یا مرض است. نفقه زن در زمره دیون شوهر است که تکلیف مرد به دادن آن موکول به تمکین زن از او است. نفقه زن بر نفقه خویشان مقدم است و در حال ورشکستگی و اعسار مرد نیز در زمره دیون ممتازه است. زن می‌تواند نفقه ایام گذشته و مقدار نفقه آینده خود را در صورت وجود رابطه زوجیت با طرح دعوی حقوقی از دادگاه بخواهد.
علاوه بر زوجه، فرزندان و اقارب نیز می‌توانند دادخواست مطالبه نفقه را مطرح کنند؛ لذا در قسمت مدارک و منضمات چنانچه دادخواست از سوی زوجه مطرح شود ارائه تصویر مصدق سند ازدواج الزامی و در صورتی که از سوی اقارب و فرزندان باشد تصویر مصدق شناسنامه باید به عنوان مدارک و منضمات ارائه شود.
مدارک و منضمات مورد نیاز:
۱ ـ تصویر مصدق سند ازدواج
۲ ـ تصویر مصدق شناسنامه
۳ ـ به همراه داشتن کارت ملی جهت احراز هویت و کارت عابر بانک جهت پرداخت هزینه دادرسی الزامی است.
دوشنبه ۲۵ دی ۱۳۹۶
روزنامه اطلاعات