22 آذر 1396, 14:36
در طول تاریخ تفسیر و قرآن پژوهی، برخی از آیات قرآن کریم به سبب ویژگی خاصی که داشتند، شهرت بیشتری یافته و مورد توجه قرار گرفته‌اند، این آیات را آیات نامدار می‌نامند. در این مقاله برآنیم تا با نام، مشخصات و نکات مهم یکی از این آیات آشنا شویم.
«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیم» را «آیه تسمیه»[1] یا «بسمله» می‌‌گویند.[2] در آغاز همه‌ی سوره‌های قرآن، به جز سوره‌ی توبه، «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیم» آمده است و در آیه 30سوره‌ی نمل افزون بر آغاز سوره، در شروع نامه‌ی سلیمان تکرار شده است و این «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیم» هم به اتفاق شیعه و سنی، جزء سوره به شمار می‌آید.[3]
امامیه براساس روایات، اتفاق دارند که «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیم» در آغاز سوره‌ها به جز سوره‌ی توبه، آیه‌ای از همان سوره به شمار میرود و هرکس آن را در نماز ترک کند، نمازش باطل است؛[4] زیرا هیچ نمازی صحیح نیست، مگر به فاتحة‌الکتاب(سوره‌ی حمد) و «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیم» که مکمل و جزء این سوره است.[5]
براساس روایتی از پیامبر اسلام(ص) هر عمل مهمی که بدون نام خدا آغاز شود، بی‌فرجام و ناقص خواهد ماند؛ بنابراین برای جاودانه بودن امور و مواجه نشدن با شکست و نافرجامی، باید به کارها رنگ خدایی داد و آن را با نام خداوند ازلی و ابدی که زوال و فنا در او راه ندارد، آغاز کرد؛ چنانکه خداوند به پیغمبر اکرم(ص) فرمان می‌دهد تبلیغ خود را با نام خدای آغاز کن: (علق/ 96، 1)
«اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّک»
نوح و همراهان وی، حرکت کشتی را با نام خدا شروع کردند: (هود/11، 41)
«بِسْمِ اللَّهِ مَجْراها وَ مُرْساها»
و سلیمان نامه‌اش را با نام خدا آغاز کرد: (نمل / 27، 30)
«إِنَّهُ مِنْ سُلَیْمانَ وَ إِنَّهُ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ »
و خدا نیز با شروع کلام خود با «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیم» ، این ادب را به انسان‌ها آموخته است که کلامشان را با با نام خدا آغاز کنند. [6]
کتابخانه هادی
پژوهه تبلیغ
ارتباطات دینی
اطلاع رسانی
فرهیختگان