دانشنامه پژوهه بزرگترین بانک مقالات علوم انسانی و اسلامی

اخلاق توصیفی

No image
اخلاق توصیفی

كلمات كليدي : اخلاق توصيفي، پژوهش توصيفي، روش توصيفي

نویسنده : احمد دبيري

پژوهش های متنوعی درباره اخلاق از سوی دانشمندان و محققان علوم مختلف صورت گرفته است. دراین خصوص عمدتا سه حوزه مطالعاتی معروف در باب اخلاق عبارتند از: پژوهش توصیفی، هنجاری و تحلیلی یا فرا اخلاقی. اخلاق توصیفی به پژوهش اخلاقی ای گفته می‌شود که با کمک روش نقلی و تجربی به توصیف و گزارش اخلاقیات افراد، گروه‌ها و جوامع مختلف می‌پردازد.[1] مانند آن که تحقیقی به بررسی اخلاقیات سرخپوستان آمریکا بپردازد و یا این که اخلاقیات دین اسلام یا بودایی را توصیف کند و یا این که خصوصیات اخلاقی پیامبر گرامی اسلام یا ائمه معصومین را گزارش کند.

آن چه توجه به آن در تبیین این اصطلاح ضروری است این است که اخلاق توصیفی عاری از هرگونه ارزیابی اخلاقی و ارزش داوری است. در این صورت در اخلاق توصیفی از درستی و نادرستی احکام و معیارهای اخلاقی سخنی به میان نمی‌آید. از این رو هدف تحقیقات توصیفی در اخلاق صرفا آشنایی با چگونگی رفتارهای اخلاقی افراد و جوامع مختلف است نه ارائه تحلیل عقلی و فلسفی از اخلاقیات و یا توصیه و ترغیب افراد به عمل بر طبق آن ها یا اجتناب از آن ها.[2] به همین دلیل این حوزه از پژوهش اخلاقی عمدتا مرتبط با کار جامعه شناسان، مردم شناسان، روانشناسان، مورخان و انسان شناسان است. روش بحث و تحقیق در این شاخه از پژوهش نیز روشی توصیفی، تجربی و نقلی است و از روش استدلالی و عقلی بی‌بهره است. گزارهایی مانند: رفتار پیامبر اسلام با کودکان صمیمانه بود، مسلمانان شراب خواری را بد می دانند،‌ هندوها خوردن گوشت گاو را ناپسند می دانند نمونه هایی از گزاره‌های اخلاق توصیفی هستند. بسیاری از اندیشمندان اخلاقی بر این باورند که این دسته از پژوهش های اخلاقی را نمی توان از مباحث فلسفه اخلاق به حساب آورد؛‌ زیرا عموما معتقدند که فلسفه اخلاق دانشی است که به بررسی عقلی مبادی تصوری و تصدیقی علم اخلاق می پردازد و از این جهت شامل مباحث توصیفی اخلاق نمی گردد. از این نظر این که X معتقد است جنگ نادرست است یا Y بر این باور است که سقط جنین بد است می تواند برای جامعه شناسان و انسان شناسان جالب باشد ولی برای فیلسوفان اخلاق اهمیتی ندارد.[3] به بیان دیگر فلسفه اخلاق کاری به نظر افراد و جوامع درباره مسائل اخلاقی ندارد و از این جهت مباحث توصیفی اخلاق از مباحث فلسفی اخلاق به حساب نمی آیند.

بنابراین مهم ترین کار اخلاق توصیفی این است که اولا احکام اخلاقی رایج در میان افراد، جوامع و گروه های مختلف را توصیف کند و ثانیا با بررسی‌های تطبیقی خود تفاوتهای اخلاقی جوامع گوناگون را به تصویر کشد. به بیان دیگر اخلاقی توصیفی به دنبال کشف این است که:

الف) درمیان مردم و جوامع و گروه های مختلف جه قواعد اخلاقی‌ای وجود دارد.

ب) آیا این قواعد عمومیت دارند و نسبت آنها به یکدیگر در میان گرو هها و جوامع مختلف چگونه است.

ج) کاربرد این قواعد و عمل بر مبنای آن ها چه تاثیر یا تاثیراتی برجای می‌گذارد. [4]

مقاله

نویسنده احمد دبيري

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

جدیدترین ها در این موضوع

No image

بررسی تطبیقی دوران امامت امام حسن مجتبی و امام حسین(عليهم السلام)

در مطالعه تاريخ و شرايط زماني سالهاي بعد از شهادت امير المؤمنين عليه السلام می توان دریافت که گرچه عدۀکثيري از کوفيان و اهل عراق آن زمان، با امام مجتبی (ع)، خلف صالح امام علی عليه السلام بيعت کردند، اما شرايط خاص و ویژه ای در کوفه حاکم بود.
No image

حلم وبردباری امام حسن مجتبی علیه السلام

امام حسن علیه السلام دو تا صفت داشته که خیلی بروز داشتند. یکی حلم و برد باری و یکی هم حسن خلق بود. انشاالله یک ذره از حلم حضرت به ما عنایت کنند. آقا پای منبر خطیب شامی نشستند خطیب به آقا اهانت می کرد اما آقا این جا مامور به تحمل است.
No image

بررسی ابعاد مختلف شخصیت امام حسن مجتبی علیه السلام

تجسم حلم امیرالمؤمنین تجسم حسن زهرای مرضیه تجسم حیا اباعبدالله و تصویر و تجسم و تمثیل عقل و خرد و اندیشه امام مجتبی علیه السلام است.
No image

مظلومیت امام حسن مجتبی علیه السلام

هر وقت کسی خدا را فراموش کرد خدا برایش یک شیطان را مسلط می کند.شیطان تاریکی و بدی است. یاد خداهم نور و جمع کل خوبی ها است. هر چه قدر که نور باشد تاریکی از بین میرود.

پر بازدیدترین ها

No image

حلم و بردباری در سيره اخلاقي ائمه معصومين

هدف تمامي اديان و پيامبران الهي و ائمه معصومین علیهم السلام تربیت آدمی و دعوت به فضائل اخلاقی میباشد. و در دين اسلام به عنوان آخرين و کاملترين دين خدا، مکارم اخلاق، و خويهاي پسنديده از جايگاه ويژه اي برخوردارند چنانکه اخلاق يکي از غايات مهم بعثت است که پيامبر اکرم (صلي الله عليه و آله) آن را بيان فرموده است.
No image

پیامبر، نور هدایت عوالم

نبی اکرم (ص)، اشرف و سرآمد همه مخلوقات الهی است. از عالم ملائکه تا عالم انس و جن و سایر عوالم، همه تحت پوشش این وجود مقدس هستند. هر فیضی که به هر مخلوقی در عالم می رسد، به تبع ایشان است.
No image

تربيت فرزند در سيره معصومان (عليهم السلام)

بانگاهي هر چند اجمالي به آيات و رواياتي كه در مورد فرزند وارد شده، مي توان به نگرش عميق اسلام درباره فرزند و جايگاهش در انديشه اسلامي پي برد. فرزندان نعمت هاي الهي نزد والدين اند، هم مي توان آنها را بر انجام اعمال ناشايست و خلاف فطرت الهي شان به خاك ذلّت و پستي نشاند.
No image

اهداف بعثت پیامبر اکرم صلی الله

بزرگ ترين حادثه تاريخ بشر، بعثت پيامبران خداست. پيامبران الهى براى اصلاح سه عضو از وجود انسان فرستاده شده اند، زيرا بى شك، سعادت دنيا و آخرت انسان و خرابى دنيا و آخرت او در صلاح و فساد سه عضو است.
Powered by TayaCMS