پلاک تقلبی، الصاق، شماره شاسی و موتور، حک یا نصب شماره شاسی، راهنمایی و رانندگی.
نویسنده : محسن نجف‌پور
تغییر در مشخصات وسایل نقلیه موتوری
تغییر در مشخصات وسایل نقلیه موتوری، از جمله جرائم خاص میباشد که قانوگذار در ماده 720 قانون مجازات اسلامی اقدام به پیش‌بینی و وضع آن کرده است. با توجه به این ماده، جرم مذکور را می‌توان به شرح زیر تبیین کرد. به تغییر در ارقام و مشخصات پلاک وسایل نقلیه موتوری زمینی، آبی یا کشاورزی و یا الصاق پلاک وسیله نقلیه موتوری دیگری به وسیله نقلیه و یا به کار بردن پلاک تقلبی و یا استفاده از چنین وسایلی با علم به تغییر و یا تعویض پلاک تقلبی و همچنین تغییر در شماره‌شاسی که از طرف کارخانه، حک یا نصب شده بدون کسب مجوز لازم از اداره راهنمایی و رانندگی، که باعث می‌شود وسیله نقلیه از صورت اصلی کارخانه خارج شود، اصطلاحاً تغییر در مشخصات وسایل نقلیه موتوری اطلاق می‌شود که طبق قانون جرم میباشد و برای آن مجازات حبس از شش ماه تا یک سال پیش‌بینی شده است.
عنصر مادی
مرتکب:منظور شخصی حقیقی است که اقدام به تغییر در ارکان و مشخصات وسیله نقلیه کرده است.
موضوع جرم: وسایل نقلیه موتوری زمینی، آبی و کشاورزی، اما در مورد کشتی به دلیل اهمیتی که دارد مقررات خاص حاکم است که برخی از آنها در قانون دریایی مصوب 29/6/1342 آمده است.
عمل و رفتار مجرمانه:
به هشت صورت محقق می‌شود:
1- تغییر ارقام و مشخصات پلاک وسایل نقلیه موتوری
2- الصاق پلاک وسیله نقلیه موتوری دیگر
3- بکار بردن پلاک تقلبی
4- استفاده از وسایل نقلیه موتور
5- تغییر شماره‌شاسی
6- تغییر شماره موتور
7- تغییر پلاک موتور
8- تغییر پلاک شاسی
اگر فردی این موارد را مرتکب شود مرتکب یک جرم شده نه چند جرم، بلکه فقط مجازات شدیدتر اعمال می‌شود.
عنصر معنوی:
صرف تعمد مرتکب برای تحقق این جرم کافی است؛ بنابراین لازم نیست که مرتکب، برای بهر‌ه‌گیری مجرمانه، اقدام به این کارها کرده باشد. پس قصد فعل با علم و آگاهی برای تحقق این جرم کفایت می‌کند، اما اگر ماموران کشف جرم، برای کشف جرم مرتکب این اعمال شوند مشمول این عنوان مجرمانه نخواهند بود.
عنصر قانونی:
ماده 720 قانون مجازات اسلامی و ماده 14 آیین نامه راهنمایی و رانندگی مصوب 1347عنصر قانونی این جرم میباشد.
تعویض قطعات اصلی یا رنگ وسایل نقلیه موتوری
طبق نظر کمیسیون تخصصصی معاونت آموزشی قوه قضائیه، تعویض موتور یا هر یک از قطعات اصلی وسیله نقلیه از طرف مالک، باید با ارائه مدارک لازم به اداره راهنمایی و رانندگی صورت گیرد و الا مستوجب مجازات مطرح در ماده 193 ناظر به ماده 14 آیین نامه راهنمایی و رانندگی مصوب 1347 میباشد به این ترتیب مجازات مصرح در ماده 720 شامل تعویض موتور یا قطعات اصلی وسیله نقلیه نمی‌شود چون تعویض موتور یا قطعات اصلی آن بر حسب ضرورت و نیاز صورت می‌گیرد ولکن تغییر در ارقام پلاک یا شماره شاسی موتور مبتنی بر سوءنیت و قصد مجرمانه است.
ماده 14 مصوب 1347: مالک وسیله نقلیه در صورتی که بخواهد موتور یا هر یک از قطعات اصلی یا رنگ آن را تغییر دهد، مؤظف است قبلاً مدارک مربوط را به شهربانی جهت کسب اجازه تسلیم نماید تا پس از تغییر آن، کارت مشخصات جدید صادر شود اگر بدون اخذ مجوز لازم تغییر وضع یا تغییر رنگ صورت بگیرد محل وقوع جرم جایی است که تغییر رنگ یا وضع در آنجا به عمل آمده است.