برگرفته از: تبيان
رهبر معظم انقلاب در ديدار با جمعي از شاعران که در سالروز ميلاد امام حسن(ع)مصادف با 20 خرداد 96 برگزار شد به نقل روايتي از شفاي حسين الهي قمشه اي پرداختند. پدر او (مهدي الهي قمشه اي) به ايشان گفته بود که در دوران شيرخوارگي نوزاد پزشکان قطع اميد مي کنند و او منظومه «نغمه حسيني» را نذر شفاي وي کرده است.
***
حضرت آيت الله خامنه اي در ديدار با شاعران اين گونه نقل کرده اند: «مرحوم الهي قمشهاي منظومه «نغمه حسيني» را براي پسرش حسين آقا که حالا مطرح است گفته. خود مرحوم آقاي الهي اين قضيه را شخصاً براي من تعريف کرد که اين بچه مريض بوده و ايشان قطع اميد کرده بودند از اينکه بچه شيرخواره زنده بماند. نذر مي کند اگر بچه زنده بماند ايشان منظومهاي بگويند درباره امام حسين(ع). گفت مشغول فکر شدم؛ ديدم بچه هم داشت مي مرد. براي اينکه مادرش جان کندن بچه را نبيند گفتم برو پشت بام دعا کن ... به اين بهانه خواستم از بالا سر بچه دورش کنم که جان کندن بچه را نبيند. اما خودم اين نذر به ذهنم رسيد که اگر اين بچه خوب شد منظومه اي بگويم درباره امام حسين(ع). شروع کردم فکر کردن که از کجا شروع کنم و ذره ذره رسيدم به علي اصغر(ع) و تشنگي علي اصغر(ع). ناگهان به ذهنم آمد به دستور دکتر اين بچه سه - چهار روز است نه آب خورده نه شير. دکتر گفته بود آب و شير براي اين بچه ضرر دارد، اگر بخورد مي ميرد. گفتم اين بچه تشنه است او که دارد مي ميرد آب بدهم که لااقل تشنه نميرد. گفت با قاشق چاي خوري ذره ذره آب ريختم لاي لب هاي بچه. دو سه بار که اين کار را کردم، ديدم چشم هايش باز شد. بيشتر به او آب دادم شروع کرد گريه کردن. رفتم کنار راه پله و مادرش را صدا کردم، گفتم بيا بچه ات شير مي خواهد. مادر فکر کرد بچه مرده و من با اين زبان دارم مي گويم بيا بچه را شير بده. آمد پايين ديد بچه دارد گريه مي کند و شير میخواهد. از طريق شير دادن بچه خوب شد».(1)
مروری بر زندگی مهدی الهی قمشه ای
مهدي الهي قمشه اي، فرزند ابوالحسن، عالم، مترجم و شاعر با تخلص «الهي»، در سال 1319 ه.ق (به نقلي 1320 ه.ق 1280 ش) در قمشه شهرضا به دنيا آمد. علوم مقدماتي را در زادگاهش آموخت و براي فرا گرفتن فقه، اصول، منطق و کلام به اصفهان رفت. براي تکميل فلسفه و حکمت به خراسان رو کرد و سپس راهي تهران شد. تدريس در مدرسه عالي سپهسالار، دانشکده ادبيات و دانشکده معقول و منقول از نتايج سکونت در تهران بود. غير از ترجمه قرآن کريم، صحيفه سجاديه و مفاتيح الجنان، تأليفات ديگري نيز دارد: 1. حکمت الهي 2. شرح رساله حکيم فارابي 3. رساله در سير و سلوک 4. حاشيه بر مبدأ و معاد 5. رساله در مراتب ادراک 6. رساله در مراتب عشق. «کليات ديوان حکيم الهي قمشه اي» با فصل هايي از قبيل نغمه عشاق، نغمه حسيني و نغمه الهي منتشر شده است. قصيده قرآنيه در مدح حضرت علي بن ابي طالب عليه السلام با ذکر نام تمام سُوَر قرآن، خواندني و شنيدني است. او عاقبت در 12 ربيع الثاني 1393 ه.ق (25 ارديبهشت 1352 ه.ش) در حالي که هنوز قلم در دست داشت، دست از حيات کشيد و با انتقال پيکرش از تهران به قم، در وادي السلام(اتاق شماره 19) به خاک سپرده شد.
درباره منظومه نغمه حسينی
منظومه نغمه حسيني در قالب مثنوي و بر وزن مخزن الاسرار نظامي گنجوي (مفتعلن مفتعلن فاعلات) در شرح شهادت امام حسين(ع) سروده شده است. سبب تأليف اين منظومه شفا گرفتن فرزندش از يک بيماري بوده است:
عهد نمودم که گر اين طفل ناز
باز رهد زين مرض جان گداز
قصه سلطان شهيدانِ دين
نظم کنم نغز چو در ثمين
منظومه نغمه حسيني با نام خدا و توحيد و تحميد آغاز مي شود:
نام خدا زيور جان هاستي
شاهد و معشوق جهان هاستي
پرتو اين نام بر آفاق زد
آتش غم بر دل عشاق زد
بعد از تحميديه، نامي از حضرت رسول اکرم(ص) و حضرت اميرمؤمنان و حضرت انسيه الحورا و حضرت امام مجتبي عليهم السلام مي برد و کم کم وارد مأجرای حضرت امام حسين(ع) میشود:
سوم شعبان به سوم يا چهار
از سنه هجرت آن شهريار
سيد عشاق و سپه دارِ دين
خيمه زد از عرشِ برين بر زمين
جلوتر چنين مي گويد:
حادثه کرب و بلاي وصال
سوخت ز سيمرغِ خرد، پر و بال
قصه سلطان شهيدان، حسين
قلب جهان ساخته پُر شور و شين
قصه او مخزن اسرارِ هوست
بشنوي ار هست تو را مهرِ دوست
شب عاشورا را چنين ترسيم مي کند:
اي فلک! امشب، شب عاشور ماست
شور مکن گر به دلت شور ماست
شب نه که معراجگه مصطفي
ليله اسراي سپاه وفا
شب نه که آرايش صبح الست
ساقيِ محفل ز مي عشق، مست
شاعر در ابيات پاياني رضايت خود را از توفيق در سرايش اين منظومه بيان مي کند و عشق را انگيزه اصلي خود در سرايش آن مي داند:
شکر که شد لطف خدا يار من
ريخت گهر، کِلکِ شکربار من
عشق، سراينده اين دفتر است
بر کفش اين خامه پرگهر است
طي مقامات عراق و دمشق
شرح شد آيات و مقامات عشق
راوي شيرين سخن
حسين الهي قمشه اي که با نذر پدر مرحومش و عنايت امام حسين(ع) از بيماري و مرگ حتمي نجات يافت بيش از سه دهه است در دانشگاه ها و مراكز فرهنگي و فرهنگسراها به ايراد سلسله سخنراني هايي درباره بزرگان ادب پارسي و مباحث زيبايي شناسي در هنر و فلسفه و اخلاق اجتماعي پرداخته است. سخنراني هاي او از تلويزيون هم پخش مي شود و طرفداران زيادي دارد. از خصوصيات جالب اين سخنراني ها تنوع بينندگان است كه از نوجوانان تا سالخوردگان و از عامه مردم تا خواص را در مشاغل گوناگون و با مواضع اجتماعي و مذهبي متفاوت شامل مي شود.
از آثار قلمي او مي توان به کتاب هايي چون: گزيده فيه مافيه (مقالات مولانا) در معرفي جلال الدين بلخي و شرح مقالات او، گزيده منطق الطير در معرفي عطار و هفت شهر عشق او، شرح گلشن راز شيخ محمود شبستري، كتاب مقالات، ترجمه گزيده اي از سخنان شكسپير، بررسي آثار ترجمه شده اسلامي به زبان انگليسي، ترجمه كتاب پيامبر اثر خليل جبران، تصحيح ديوان حافظ اشاره کرد.
(1) روايت رهبر معظم انقلاب برگرفته از فيلم منتشر شده در پايگاه اطلاع رساني مقام معظم رهبري است.
روزنامه كيهان، شماره 21655 به تاريخ 3/4/96، صفحه 8 (معارف)