در آسمان آثار و ابتکار
مهم ترین امتیازى که در آثار نابغه نجف دیده مى شود استدلالى و ابتکارى بودن آنهاست که حکایت از ژرف نگرى و دقت نظر او مى کند و همین است که او را یکى از استوانه هاى علم اصول و حکیم ژرف اندیش و عارف پارسا و زاهد شب زنده دار، مشهور و پرآوازه کرده است و این همه را آثار او به زبان رسا حکایتگرند. حال بخشى از آثار ماندگار او را در اینجا مى آوریم :
الف - علم اصول
1. الاجتهاد و التقلید والعداله([11])
2. الاصول على النهج الحدیث*
3. الطلب و الارادة عند الامامیة والمعتزلة والاشاعرة*
این سه کتاب در یک مجلد بزرگ با نام «بحوثٌ فى الاصول» چاپ شده است.
4. چندین رساله در مباحث مختلف اصولى
5. حاشیه بر رساله قطع شیخ انصارى
6. نهایة الدرایه فى شرح الکفایة، در چهار جلد*
در مورد این کتاب که بزرگترین اثر علامه غروى در علم اصول است تجلیل و تعظیم بسیار شده است. به راستى که این شرح، نهایت درایت را داراست و اگر برتر از کتاب کفایه نباشد کمتر از آن نیست.([12])
ب - علم فقه
7. کتاب الاجارة*
8. صلاة الجماعة*
9. صلاة المسافر*
این سه کتاب هم بتازگى در یک مجلد با نام «بحوثٌ فى الفقه» انتشار یافته است.
10. حاشیة کتاب المکاسب*
حاشیه بر مکاسب شیخ انصارى، معروف ترین اثر فقهى علامه غروى است که پس از گذشت دو سال از وفاتش در دو جلد بزرگ به قطع رحلى انتشار یافت.
11. حاشیه بر کتاب الطهاره شیخ اعظم انصارى.
12. چندین رساله فقهى
13. سه منظومه درباره اعتکاف، روزه و نماز جماعت*
14. الوسیلة توضیح المسائل به زبان عربى*
15. ذخیرة العباد. توضیح المسائل فارسى*
ج - فلسفه و حکمت
16. تحفة الحکیم. منظومه اى است به سبک منظومه حکیم سبزوارى در حکمت متعالیه. تحفه حکیم از همان روزهاى نخستین انتشارش مورد توجه اهل فن بوده و بعضى از حکما و نویسندگان به شرح آن دست زده اند.
17. رسالة فى اثبات المعاد الجسمانى*
18. حاشیه بر اسفار ملاصدرا.
19. مکاتبات فلسفى و عرفانى*
مجموعه اى است از 14 نامه در شرح و تحلیل دو بیت شعر از عطار نیشابورى آنجا که مى گوید :
دائماً او پادشاه مطلق است *** در کمال عزّ خود مستغرق است
او بسر ناید زخود آنجا که اوست *** کى رسد عقل وجود آنجا که اوست
نیمى از نامه ها از حکیم غروى اصفهانى و نیمى دیگر از عارف معروف سید احمد کربلایى است که دیدگاه یکدیگر را به نقد و بررسى نشسته اند. حاصل آن مناظرات علمى این اثر جاوید گشته است.
20. تفسیر قرآن این تفسیر که گویا نیمه تمام مانده تاکنون چاپ نشده است.
21. الانوار القدسیّه* مجموعه دل انگیزى از اشعار عربى آیت الله غروى است
22. دیوان مفتقر* این کتاب که شعرهاى فارسى حکیم غروى را در خود گردآورده است با نام نامناسبى که هیچ برازنده ایشان نیست دهها بار چاپ شده و انتشار یافته است و این اشتباه از آنجا ناشى شده است که پدر شاعر حکیم و عارف حوزه نجف حاج محمد حسن اصفهانى معروف به معین التجار، کمپانى یعنى شرکت راه آهن بغداد - کاظمین را به عهده داشت و او بود که براى نخستین بار بانى این کار خیر گشت. از اینجا و تنها به همین علت است که دیوان اشعار فرزندش با نام «دیوان کمپانى» و نام آن حکیم الهى به نام «آیت الله کمپانى»! معروف گشت. ولى چنانکه شمارى نقل کرده اند او از این اسم ناراضى بود و از شنیدن این کلمه بیگانه به سختى ناراحت مى شد.
23. دیوان غزلیات یا مجموعه عارفانه ها*([13])
منبع:فرهیختگان تمدن شیعه