امام سجاد(ع) پس از واقعه كربلا
جمیله مهدوی‌نیا
امام سجاد تا 34 سال پس از واقعه کربلا که زندگی کردند، همواره تلاش می‌کردند یاد و خاطره شهدای کربلا را زنده نگه دارند.
امام علیه‌السلام هر وقت آب می‌‌نوشیدند، به یاد پدرشان بودند و به یاد ایشان گریه می‌کردند. در روایتی از امام صادق علیه‌السلام آمده است:
امام سجاد علیه‌السلام سال‌ها بر پدر بزرگوارشان گریه کردند.
امام(ع) در حالی که روز‌ها روزه بودند و شب‌ها به نماز می‌ایستادند، هنگام افطار وقتی برایشان آب و غذا می‌آوردند، می‌فرمودند:
فرزند رسول خدا گرسنه و تشنه کشته شد! فرزند رسول خدا، تشنه کشته شد
و همیشه این سخن را تکرار می‌کردند و گریه می‌کردند. به گونه‌ای که اشک‌های آن حضرت با آب و غذایش مخلوط می‌شد. در روایتی آن حضرت به عنوان یکی از بسیار گریه‌کنندگان ذکر شده است.
امام صادق علیه‌السلام فرمودند:
بسیار گریه‌کنندگان پنج نفر بودند: حضرت آدم(ع)، یعقوب(ع)، یوسف(ع)، حضرت فاطمه(س) و علی‌بن‌حسین‌علیه‌‌السلام. حضرت آدم(ع) برای رانده شدن خویش از بهشت گریه می‌کرد.
امام سجاد علیه‌السلام بر پدرش گریه می‌کرد.
هرگاه برای امام علیه‌السلام غذایی می‌آوردند، گریه می‌کردند. آن حضرت به یکی از غلامان فرمودند:
من شکایت و غم و اندوه خویش را نزد خدا می‌برم و از خداوند چیزی را می‌دانم که شما نمی‌دانید.
از امام علیه‌السلام سؤال کردند: «آیا وقت آن نرسیده که گریه و اندوه شما کم شود؟» فرمودند:
«وای بر شما! یعقوب پیغمبر دوازده پسر داشت، خداوند یکی از پسرانش را از نظر او غایب کرد؛ از ناراحتی و اندوه موی سرش سفید، پشتش خمیده و چشمش نابینا شد؛ در حالی که پسرش در دنیا زنده بود.
اما من با چشم خود پدر و برادرم را با هفده تن از اهل بیت کشته و سربریده دیدم. پس چگونه غم و اندوه من تمام شود و گریه‌ام کم شود؟»
پیشوای چهارم، حضرت امام سجاد علیه‌السلام انسانی کامل و برگزیده حق و در همه جهات اخلاقی، عبادی و علمی به اوج کمال رسیده و نمونه عینی قرآن و رسول خدا صلی‌الله علیه‌وآله وسلم هستند.
گفته‌‌‌اند آن حضرت زینتِ عبادت کنندگان، پیشوای زاهدان، سرور پرهیزکاران و امام مؤمنان هستند.
عبادت و نیایش امام چهارم شیعیان جهان
در پیشگاه خداوند به حدی بود که آن حضرت سرور و زینت‌بخش عبادت‌کنندگان، سیدالعابدین، زین‌العابدین و بسیار سجده‌کننده (سجاد) لقب یافتند.
عفو و گذشت و پاسخ بدی را به نیکی دادن، از ویژگیهای پیشوای چهارم ماست. ایشان فرموده‌اند: فرو بردن خشم برای من، گواراترین نوشیدنی‌ها است.
بخشش به نیازمندان و رسیدگی به مشکلات آنان، از ویژگیهای امامان معصوم علیهم‌السلام است.
امام سجاد انفاق و صدقه را قبل از آنکه به نیازمند بدهد، می‌بوسید. وقتی سؤال کردند: «چرا صدقه را می‌بوسید؟» فرمودند: «صدقه پیش از آنکه به دست نیازمند برسد، به دست پروردگارم می‌رسد، بلکه من دست پروردگارم را می‌بوسم.»
آن حضرت علیه‌السلام فرمودند: «صدقه پنهانی، آتش خشم پروردگار را خاموش می‌کند.»