«الکشاف» زمخشری رنسانسی در فرهنگ قرآنی و نگارشهای تفسیری ایجاد کرد
استاد شهید مطهری معتقد است تفسیر «کشاف» زمخشری، در دنیای اسلام به سبب موضعگیریهای اعتقادی، کلامی و بررسی جنبههای بلاغی قرآن کریم در فرهنگ قرآنی و نگارشهای تفسیری، رنسانسی ایجاد کرد و عده زیادی در آن حیطه به پژوهش پرداختند.
به گزارش خبرگزاری قرآنی ایران (ایکنا)، 27 رجب برابر است با سالروز تولد «ابوالقاسم جارالله زمخشری»، در سال 467 هجری قمری.
علامه «ابوالقاسم محمود بن عمر بن محمد خوارزمی زمخشری» (467، 538 هـ.ق) یکی از علمای ایرانی بنام تفسیر و حدیث در قرن پنجم هجری بود. زمشخری اهل شهر زمخشر در خوارزم و پیرو جنبش سیاسی اجتماعی معتزله بود. به علت اقامت بسیار وی در مکه، لقب جارالله نیز به وی داده شده است.
اصل و نسب زمخشری که از بزرگان علمای ادب و لغت عرب و صاحب تفسیر کشاف ایرانی و از بلاد شمالی ایران و سرزمین های سردسیر بود و نسبت زمخشری هم، به همین جهت است که زمخشر، از آبادیهای خوارزم است.
شهید مطهری:
گستردگی اطلاعات زمخشری، دقت و موشکافی او در مسائل کلامی باعث شده که این کتاب در میان آثار تفسیری از جایگاه بلندی برخوردار باشد
وی در علم تفسیر، حدیث و لغت و علم معانی بیان، تبحر داشت. این عالم اهل تسنن، مذهب معتزلی داشت. مسافرتهای زیادی میکرد و معتقد بود که مؤمن باید در مناسبترین سرزمینها، از نظر حفظ دین و عبادت پروردگار ساکن شود. از اینرو، سالهای زیادی در مکه مجاور شد و زندگی کرد و ظاهرا در همان مکه، تفسیر بزرگ قرآن را تألیف کرده است.
او در یکی از مسافرتهای علمی زمستانی خود در خوارزم، یک پای خود را از دست داد و بعد از آن، همیشه از پای چوبی استفاده میکرد. با این حال باز هم، مسافرتهای طولانی و علمی زیادی کرد و سرانجام در سال 538 ه. ق، در سن 71 سالگی در جرجانیه خوارزم در گذشت.
«ابنبطوطه» قبر او را در آنجا دیده است. او صاحب تفسیر «کشاف» و آثاری دیگر است.
*منابع: خدمات متقابل اسلام و ایران، استاد مطهری؛ پایگاه اطلاعرسانی طهور؛ دانشنامه اینترنتی قرآن.