24 آبان 1393, 13:55
كلمات كليدي : فوزيه ، محمد رضا شاه ، ملك فاروق
نویسنده : نفیسه شکور
فوزیه، اولین همسر محمدرضا پهلوی؛ فرزند ملک فواد پادشاه اسبق مصر ، در 5 ربیع الاول 1340ه ق در قاهره متولد و تحت تربیت مربیان درباری رشد کرد.
26 سال اختلاف سن بین پدر و مادرش روابط عاطفی سردی را به همراه بی تفاوتی نسبت به ارزش های اخلاقی برمحیط خانواده، تبعیض بین او و برادرش فاروق از فوزیه دختری درون گرا، منزوی، مطیع و بدون اعتماد به نفس ساخت.
وی در پی خواستگاری دربار ایران و بنا به صلاحدید برادرش ملک فاروق در24 اسفند 1317ه.ش با ولیعهد ایران محمدرضا پهلوی ازدواج کرد و راهی ایران شد. این ازدواج سیاسی که با دلالی انگلیسی ها انجام شد به دو منظور صورت گرفت:
-خاندان بی اصل و نسب پهلوی از طریق پیوند با خاندان فرمانروایی مصر، که 150 سال سلطنت را پشت سر داشت، برای خود کسب اعتبار کند.
-ملک فاروق به پیشوایی مطلق العنان جهان اسلام دست یابد. ودراین میان استعمار انگلیس نیز هردو کشور را به واسطه یکدیگر کنترل نماید .
تنها مانع این ازدواج عدم تابعیت ایرانی فوزیه بود که با فرمان رضا خان مبنی بر بخشیدن صفت ایرانی به والا حضرت فوزیه برطرف گردید .
گرچه فوزیه خود به لحاظ شهرت تاریخی و نیز امنیت و ارتش مسلح آن و اصلاحات غربی در ایران از این ازدواج راضی بود و ایران را وطن دوم خود خواند، اما محیط پر از نفاق دربار ایران، جاسوسهها، کنترل تلفن و نامهها، حسادت و دشمنی دیگران به ویژه خواهران شاه و بالاخص اشرف، باعث شد تا فوزیه پس از چند ماه اقامت در تهران خود را درسرزمینی دور افتاده و منزوی احساس کند. در حقیقت فوزیه نه مصر را دوست داشت و نه ایران را پسندید. او که مدتی در سوئیس اقامت و بعدها سفرهایی نیز به اروپا کرده بود؛ عاشق فرهنگ و ادب فرانسه و دنیای مغرب زمین بود، به سیاست علاقهای نداشت ودر مراسمها و مسایل اجتماعی نیز شرکت نمیکرد، حتی آشنایی با ماری لمبتون برای او صرفاً رابطه با یک دختر انگلیسی دوست داشتنی بود که توانایی بحث درباره هر موضوعی را داشت با این حال چوب تمام مشکلات در روابط دو کشور مصر و ایران بر سر او فرود میآمد.
از سوی دیگر تولد شهناز به جای فرزند پسری که بتواند ولیعهد ایران باشد و نیز خوش گذرانی و زن بارگی شاه، روابط ایشان را روز به روز سرد کرد ؛ تا جایی که فوزیه به تلافی هرزگیهای شاه ، با تقی امامی رابطه برقرار کرد.
بالاخره در پی دعوت های مکرر ملک فاروق، فوزیه در خرداد 1326عازم مصر شد و علیرغم پیگیریهای متعدد دربار پهلوی هرگز به ایران بازنگشت. علت برنگشتن فوزیه را باید در شکستش در ماجرای تقی امامی، نفرت او از دربار ایران، و بوالهوسیهای شاه و البته تحریکات و تلقینات برادرش ملک فاروق دانست. برخی از اسناد بر این امر گواهی می دهند که ملک فاروق چون در رسیدن به خلافت مطلق جهان اسلام ناکام مانده و از سر خوشگذرانی و هوسبازی درصدد طلاق دادن همسرش فریده بود در حقیقت میخواست با فراهم آوردن مقدمات طلاق شاه و فوزیه برجدایی خود و فریده که نزد مردم مصر محبوبیت فراوانی داشت، سرپوش بگذارد، لذا با تلقینات خود خواهر را به امر طلاق راضی نمود و سرانجام در 24 مهر1327 آنرا محقق ساخت.
طلاق فوزیه با جنگ فلسطین و اسراییل مصادف شد و ملکه مطلقه با درجه فرمانده عالی سوپر کماندو مدتی سوژه رسانهها گردید .
فوزیه در 8 فروردین 1328 با اسماعیل شیرین بیگ( وزیر دفاع اسبق مصر) ازدواج کرد و بعد از سقوط ملک فاروق و پیروزی رژیم جمهوری و مصادره اموالش، در قاهره خانهای خرید و با شوهرش زندگی سادهای را پیش گرفت. چندی قبل شاهزاده خانمی مصری به نام فوزیه در یکی از بیمارستانهای سوئیس درگذشت، و بدین ترتیب از جانب بعضی رسانه ها خبر فوت اولین همسر محمدرضا پهلوی اعلام شد . اما مدتی بعد برخی دیگر اعلام داشتند که فوزیه فوت شده دختر ملک فاروق بوده است و نخستین همسر شاه سابق ایران ، با86 سال سن کماکان در قید حیات است و در مصر روزگار می گذراند .
کتابخانه هادی
پژوهه تبلیغ
ارتباطات دینی
اطلاع رسانی
فرهیختگان