دیوان معلم حافظ تصحیح شد

دیوان امین‌الدین بلیانی، معلم حافظ شیرازی، برای نخستین بار توسط کاووس حسن‌لی و محمد برکت تصحیح شد و در آینده نزدیک منتشر می‌شود.

 

کاووس حسن‌لی، استاد دانشگاه شیراز و رئیس علمی و پژوهشی مرکز حافظ شناسی در گفت‌وگو با خبرنگار فارس، گفت: از دیوان اشعار امین‌الدین، تنها یک نسخه خطی بر جای مانده و آن هم در واقع در حاشیه نسخه خطی کلیات سعدی نوشته شده است که در کتابخانه‌ی ملی پاریس با شماره‌ 816 نگهداری می‌شود.                                                     
وی افزود: در بهمن ماه سال 1383 که در فرانسه بودم، در بخش نسخ خطی کتابخانه ملی پاریس، اصل این نسخه را که همراه با خمسه نظامی در حاشیه کلیات سعدی است، دیدم و میکروفیلم آن را تهیه کردم و در طول سال گذشته به کمک فاضل محترم جناب آقای محمد برکت آن را تصحیح کردیم. حسن‌لی با بیان این‌که این طرح از سوی فرهنگستان هنر پشتیبانی شده، عنوان کرد: قرار است این کتاب به مناسبت برگزاری همایش مکتب شیراز در آذر ماه 1387 منتشر شود.                                        
دیوان امین‌الدین‌بلیانی که تاکنون منتشر نشده است، حدود سه هزار شعر و 2871 بیت در قالب‌های غزل، قصیده، مسمط، مثنوی، رباعی و ترجیع‌بند دارد که در مجموع غزل‌ها و رباعبات این دیوان از دیگر اشعار آن استوارتر و شاعرانه‌تر است.                                          
شیخ امین‌الدین محمدبلیانی، از بزرگان نامدار صوفیه در سده هشتم هجری است. او در سال 668 هجری در کازرون به دنیا آمد و پس از هفتاد و هفت سال در ذیقعده 745 درگذشت و در خانقاه علیای کازرون که خود بنا نهاده بود، به خاک سپرده شد.                                                     
خانواده‌ امین‌الدین هم از سوی پدر و هم از سوی مادر از بزرگان نامدار صوفیه زمان خود بوده‌اند و او خود از ارادتمندان دل‌بسته شیخ ابواسحاق کازرونی، مشهور به شیخ مرشد بوده که در سده چهار و پنج می‌زیسته است.                                                 
شیخ امین‌الدین به دلیل جایگاه بلند علمی و اجتماعی، مورد توجه و ارادت بسیاری از بزرگان، دانشمندان و عارفان زمان خویش بوده و بارها آن‌ها را به ستایش خود برانگیخته است. یکی از این ستایشگران سرسپرده، خواجوی کرمانی است که با دل‌باختگی و ارادت در چندین سروده، امین‌الدین را با اوصاف بلند ستوده است. محمودشاه و مسعودشاه‌اینجو، شاه شیخ ابواسحاق و بسیاری دیگر از حاکمان زمان هم ارادت خود را به امین‌الدین اظهار کرده‌اند.                                                 
حافظ شیرازی که در شعر خویش از اهالی خانقاه و صوفیان زمان به تعریض، کنایه و نکوهش یاد می‌کند، در قطعه‌ای امین‌الدین را بقیه ابدال شمرده و او را در کنار چهار تن دیگر که ملک فارس به وجود آنان آباد بوده، ستوده و آورده است:                                             

«به عهد سلطنت شاه شیخ ابواسحاق
به پنج شخص عجب ملک فارس بود آباد …»

و بعد درباره‌ امین‌الدین می‌گوید:                                   

«دگر بقیه‌ ابدال، شیخ امین‌الدین
که یمن همت او کارهای بسته گشا»

برخی از حافظ‌پژوهان آشکارا، امین‌الدین را یکی از استادان حافظ دانسته‌اند که بر ذهن و زبان حافظ تأثیر گسترده گذاشته است.                              
با توجه به به سرسپردگی کسی چون خواجوی‌کرمانی به امین‌الدین و تأثیرپذیری آشکار حافظ از خواجو (دارد سخن حافظ طرز سخن خواجو) و همچنین اظهار ارادت حافظ به امین‌الدین، دلایل تأثیرپذیری حافظ از امین‌الدین آشکارتر می‌شود.

 

 

منبع: www.farsnews.ir