از دوستی با چه کسانی پرهیز کنیم
امام صادق (ع)میفرماید:
دوستی حقیقی و واقعی پیدا نمیشود مگر این که شرائط آن جمع باشد، هر کس در او این شرائط یا پارهای از آنها باشد او را اهل چنین دوستی بدان، و کسی که این شرایط یا قسمتی از آن را دارا نباشد او را به این گونه دوستی نسبت مده:
1. اینکه آشکار و پنهانش برای تو یکسان باشد.
2. اینکه زینت تو را زینت خود دانسته، و زشتی تو را زشتی خود بشمارد.
3. اینکه ریاست و دارائی رفتار او را نسبت به تو تغییر ندهد.
4. از آن چه توانائی دارد برای به تو دریغ نکند.
5. هنگام بیچارگی و پیشآمدهای ناگوار تو را رها نکند.
یکی از بزرگان گوید:
همیشه از رفاقت و همنشینی با سه دسته پرهیز کنید:
1-رؤساء و حاکمانی که زورگو و غافلند
2- قاریان قرآن که از دستورات آن سرپیچی و مسامحه نمایند.
3- صوفیانی که با جهل و نادانی خود مردم را گُمراهی میکنند.
امام باقر (ع) فرمود:
پدرم امام سجاد (ع) به من فرمودند:
فرزندم: در نظر داشته باش که با پنج کس همنشین نشوی و همسفر نشوی.
پرسیدم: پدر جان آنها چه کسانی هستند؟
فرمود:
[1] مبادا با دروغگو همنشین شوی، زیرا که او به منزلۀ سرابی است که دور را در نظرت نزدیک و نزدیک را برایت دور جلوه دهد.
[2] زنهار، از همنشینی با فاسق و گنهکار، زیرا که او به یک لقمه یا کمتر از آن تو را بفروشد.
[3] مبادا با شخص بخیل همنشین گردی، زیرا که او مال خود را در سختترین لحظات از تو دریغ میدارد. 4. با احمق و نادان نیز همنشین نشو، چون که او میخواهد به تو سود رساند ولی (به واسطه حماقتش) زیانت میرساند.
[4] مبادا، با آن کس که قطع رحم میکند رفاقت کنی، چون چنین کسی را من در سه جای قرآن ملعون یافتم:
الف) پس آیا امید دارید که هرگاه به سرپرستی کاری گمارده شوید فساد در زمین نکنید و قطع رحم کنید ایشانند که خداوند لعنتشان کرده و گوشهایشان را کر و دیدگانشان را کور ساخته
ب) و در جای دیگر فرمود:
آنانکه بشکستند پیمان و عهد خدا را پس از بستن آن، و قطع میکنند آنچه را که خدا امر فرموده پیوند شود را (قطح رحم) و فساد کنند در روی زمین؛ پس بر آنها است لعنت بدی و عذاب آخرت.(1)
ج) و نیز میفرماید: آنانکه پیمان خدا را پس از بستنش بشکنند و قطع کنند آن چه را خداوند دستور پیوندش را داده و فساد کنند در زمین.
پس اینان زیانکاران میباشند. (2)