نقش اجرای سریع آرای قضایی در پیشگیری از وقوع جرم
دوشنبه ۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۷
روزنامه اطلاعات
یک حکم قضایی از مرحله تعقیب و تحقیق در دادسرا تا به کیفرخواست و صدور حکم برسد؛ راه طولانی در دادگستری طی می‌شود اما همه این تلاش‌ها منوط به اجرایی شدن احکام است و تا زمانی که حکمی اجرا نشود، گویی تلاش‌ها بی‌ثمر بوده است.
اجرای سریع احکام قضایی به خصوص در جرایم کیفری، علاوه بر تنبیه مجرمان، نقش مهمی در بازدارندگی و پیشگیری از وقوع جرم دارد. البته آن‌گونه که مسئولان قضایی استان‌ها معتقدند که گاهی اجرای احکام، با مشکلاتی روبرو است که باید این مشکلات برطرف شود؛ به عنوان مثال گاهی قاضی حکم به تخریب بنای ساخته شده و غیرمجاز می‌دهد اما اجرای این حکم، گاهی چنان با تأخیر و ملاحظه صورت می‌گیرد که اثر اولیه حکم را از بین می‌برد.
تقویت اجرای قانون با اجرای سریع آرا
در این میان رئیس دادگستری شهرستان تاکستان که در راستای کاهش وقوع جرم اقداماتی را در این شهرستان انجام داده است در‌این زمینه معتقد است که یکی از راههای پیشگیری از وقوع جرم اجرای سریع و کامل آرای قضایی در جامعه است، به طوری که با این روش اجرای قانون نیز تقویت می‌شود و از این رو صدور حکم محوری‌ترین کار دستگاه قضا محسوب می‌شود که اجرای احکام صادره نیز اصلی‌ترین کار این دستگاه است.
امیر جعفر تقی‌پور البته می‌گوید که باید توجه داشت که حفظ و استمرار قانون در اجرای قانون در جامعه نهفته شده است بدین معنا که اگر قانون با قوت و اقتدار اجرا شود جامعه قانونمند خواهد شد.
وی ادامه می‌کند: اجرای قانون موجب می‌شود تا افراد جامعه نسبت به رعایت قوانین اهتمام بیشتری داشته باشند از این رو باید اجرای قانون در جامعه به طور جدی مورد توجه عموم جامعه به خصوص دستگاه‌های فرهنگی باشد تا این مهم در میان مردم تبیین شود.
رئیس دادگستری شهرستان تاکستان اضافه می‌کند: قانون در‌هر جامعه‌ای سنگ بنای استحکام آن به شمار می‌آید و از همین روست که هیچ حکومتی، قانون‌شکنی را درون خود را برنمی‌تابد و هیچ جامعه‌ای قانون‌گریزان را نمی‌ستاید.
وی می‌افزاید: در کشور ما قوانین، افزون بر وجهه قانونی از صبغه‌ای شرعی نیز برخوردارند؛ از همین روست که بسیاری از فقها، احترام به قوانین جمهوری اسلامی را تکلیفی شرعی و زیر پا گذاشتن آن را نوعی گناه و مستوجب مؤاخذه می‌دانند.
تقی‌پور بیان می‌کند: طبیعی است هرگونه اقدامی که موجب وهن نظام اسلامی و سست‌شدن قوام آن شود، از لحاظ شرعی مذموم است و بی‌گمان هتک قوانین مصوب و آرای قضایی صادرشده بر‌اساس مبانی و قوانین قطعی نیز در این دسته جای می‌گیرد.
قاطعیت قانون با اجرای آرای قضایی
رئیس کل دادگستری گلستان هم با اشاره به اینکه اگر اجرای آرای قضایی طولانی شود خاصیت خود را از دست می‌دهد، می‌گوید: جرایمی مانند قتل عمد که فوریت اجرای حکم دارند باید در ملاءعام اجرا شود و مردم در جریان آن قرار گیرند در غیر این صورت با تعویق اجرای حکم قاطعیت قانون کمرنگ می‌شود.
هادی‌‌هاشمیان توضیح می‌دهد: در حال حاضر در استان گلستان اجرای احکام یک پرونده قتل در اولویت است که مراحل آن در حال بررسی است و پس از طی مراحل قانونی اجرای حکم بلافاصله انجام خواهد شد.
این مقام مسئول تأکید می‌کند که آرای قضایی و قرار دادن آنها در معرض دید صاحب‌نظران حقوقی تأثیر زیادی در بالا رفتن کیفیت آرای صادره خواهد داشت، اگر آن چیزی که تحت عنوان رأی صادر می‌شود، در دیدگاه عموم جامعه حقوقی کشور قرار گیرد،در جامعه تأثیرگذار است.
وی تأکید می‌کند که با اجرای سریع آرا در این نوع پرونده‌ها کسانی که قصد اعمال این چنینی را دارند به این نتیجه می‌رسند که قانون با هیچ کس شوخی ندارد و این موضوع سبب کاهش جرایم خشن نیز خواهد شد.
کاهش هزینه‌ها با اجرای سریع آرای قضایی
رئیس کل دادگستری البرز با تأکید بر اینکه اولویت دستگاه قضا رسیدگی به وضعیت پرونده‌هاست، بیان می‌کند: باید توجه داشته باشیم که پس از صدور حکم باید توجه داشت که اجرای آن ضروری است که از جمله اصلی‌ترین کارهای قوه‌قضائیه محسوب می‌شود. این در حالی است که احمد فاضلیان تأکید می‌کند که رأی قضایی بعد از صدور از سوی محاکم و دادسراها، برای اجرا به اداره‌های اجرای رأی ارسال می‌شوند؛ از مرحله وصول شکایت شاکی تا صدور رأی قطعی و در نهایت اجرای آن، علاوه بر صرف زمان، هزینه‌های قابل ملاحظه‌ای به مجموعه دولت و به همان نسبت به شخص شاکی تحمیل می‌شود بنابراین تسریع در اجرای احکام می‌تواند در کاهش هزینه‌ها تأثیرگذار باشد. وی با اشاره به اینکه اجرای سریع احکام قاطعیت قوه قضائیه را به مردم نشان می‌دهد، می‌گوید: با این روش به نوعی امنیت خاطر و اطمینان ایجاد خواهد شد که همین موضوع به‌خودی خود در کاهش بروز جرم مؤثر است.
نازنین دربانی ـ حقوقدان