دانشنامه پژوهه بزرگترین بانک مقالات علوم انسانی و اسلامی

حکمت 56 نهج البلاغه : ارزش تذكّر دادن اشتباهات

حکمت 56 نهج البلاغه به تشریح موضوع "ارزش تذكّر دادن اشتباهات" می پردازد.
No image
حکمت 56 نهج البلاغه : ارزش تذكّر دادن اشتباهات

متن اصلی حکمت 56 نهج البلاغه

موضوع حکمت 56 نهج البلاغه

ترجمه مرحوم فیض

ترجمه مرحوم شهیدی

شرح ابن میثم

ترجمه شرح ابن میثم

شرح مرحوم مغنیه

شرح شیخ عباس قمی

شرح منهاج البراعة خویی

شرح لاهیجی

شرح ابن ابی الحدید

شرح نهج البلاغه منظوم

متن اصلی حکمت 56 نهج البلاغه

56 وَ قَالَ عليه السلام مَنْ حَذَّرَكَ كَمَنْ بَشَّرَكَ

موضوع حکمت 56 نهج البلاغه

ارزش تذكّر دادن اشتباهات

(اخلاق اجتماعى)

ترجمه مرحوم فیض

56- امام عليه السّلام (در باره پند دهنده) فرموده است

1- كسيكه ترا بر حذر دارد (از بديها بيم دهد) مانند كسى است كه ترا (بخير و نيكى) مژده دهد (زيرا دفع شرّ سود است).

( ترجمه وشرح نهج البلاغه(فيض الاسلام)، ج 6 ص 1114)

ترجمه مرحوم شهیدی

59 [و فرمود:] آن كه تو را- از گزندى- ترساند چون كسى است كه تو را مژده رساند.

( ترجمه مرحوم شهیدی، ص 370)

شرح ابن میثم

52- و قال عليه السّلام:

مَنْ حَذَّرَكَ كَمَنْ بَشَّرَكَ

المعنى

أراد من حذرّك من الأمر كمن بشرّك بالنجاة منه، و وجه الشبه ظاهر.

و هو ترغيب في الإقبال على المحذّر و استماع تحذيره لغرض النجاة بتشبيهه بالمبشّر.

( شرح ابن میثم، ج 5 ص 271)

ترجمه شرح ابن میثم

52- امام (ع) فرمود:

مَنْ حَذَّرَكَ كَمَنْ بَشَّرَكَ

ترجمه

«آن كس كه تو را هشدار دهد همچون كسى است كه به تو مژده دهد.»

شرح

مقصود امام (ع) آن است كه برحذر دارنده از پيشامد بد مانند كسى است كه مژده نجات از آن را مى دهد، كه وجه شبه روشن است. اين عبارت براى وادار ساختن بر توجه به هشدار دهنده و شنيدن هشدار او به منظور نجات است با تشبيه وى به كسى كه بشارت دهنده است.

( ترجمه شرح نهج البلاغه ابن میثم، ج 5 ص 459)

شرح مرحوم مغنیه

58- من حذّرك كمن بشّرك.

المعنى

المراد بالتحذير النصح بعلم و إخلاص، و التخويف من سوء العاقبة باتباع الشهوات، و المراد بالبشارة الإخبار بالخير و الهناء، و المعنى: من حذرك من الشر فقد بشّرك بالخير لو سمعت و أطعت. و مثله رحم اللّه من أهدى إلي عيوبي.

( فی ضلال نهج البلاغه، ج 4 ص 252)

شرح شیخ عباس قمی

271- من حذّرك كمن بشّرك. هذا مثل قولهم: اتّبع أمر مبكياتك، لا أمر مضحكاتك. و مثله: صديقك من نهاك، لا من أغراك. و بالفارسيّة يقولون: دوست آن است كه بگرياند، دشمن آن است كه بخنداند. قال الشاعر:

به نزد من آن كس نكو خواه تست كه گويد فلان خار در راه تست

چه خوش گفت يك روز دارو فروش

شفا بايدت داروى تلخ نوش

ثمّ اعلم أنّ التحذير هو النصح، و هو تعريف الإنسان ما فيه صلاحه، و دفع المضرّة عنه.

و معنى قوله عليه السلام: «كمن بشّرك»، أي ينبغي لك أن تسرّ بتحذيره لك، كما تسرّ لو بشّرك بأمر تحبّه، و أن تشكره على ذلك، كما تشكر لو بشّرك بأمر تحبّه، لأنّه لو لم يكن يريد بك الخير لما حذّرك من الوقوع في الشرّ.

( شرح حکم نهج البلاغه، ص211)

شرح منهاج البراعة خویی

السادسة و الخمسون من حكمه عليه السّلام

(56) و قال عليه السّلام: من حذّرك، كمن بشّرك.

اللغة

(الحذر) و الحذر: التحرّز، يقال (بشّرته) بمولود فابشر ابشارا أي سرّ- صحاح.

الاعراب

من، موصولة و مبتدأ، و كمن، ظرف مستقرّ جملة خبر لها.

المعنى

البشارة ابلاغ يوجب السّرور و يتعقّب بادراك ما يتمنّاه المسرور، و من حذّر من خطر يستقبله و يهيّؤه للنجاة فقد أفاده ما يفيد البشارة من السّرور آجلا و درك المطلوب عاجلا.

الترجمة

هر كس بتو اعلام از خطرى كند، چون كسى باشد كه بتو مژده اى دهد.

  • هر كه تو را بر حذر از شر كند مژده اى آورده برايت بخير

( منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه(الخوئی) ج 21 ص97و98)

شرح لاهیجی

(80) و قال (- ع- ) من حذّرك كمن بشّرك يعنى كسى كه تو را ترساند از شرّى مانند كسى است كه تو را مژده داد بچيزى زيرا كه واپائيدن از شرّ خير است

( شرح نهج البلاغه (لاهیجی) ص 297)

شرح ابن ابی الحدید

57: مَنْ حَذَّرَكَ كَمَنْ بَشَّرَكَ هذا مثل قولهم اتبع أمر مبكياتك- لا أمر مضحكاتك- و مثله صديقك من نهاك لا من أغراك- و مثله رحم الله أمرا أهدى إلي عيوبي- . و التحذير هو النصح و النصح واجب- و هو تعريف الإنسان ما فيه صلاحه و دفع المضرة عنه- و

قد جاء في الخبر الصحيح الدين النصيحة- فقيل يا رسول الله لمن فقال لعامة المسلمين

- و أول ما يجب على الإنسان أن يحذر نفسه و ينصحها- فمن غش نفسه فقلما يحذر غيره و ينصحه- و حق من استنصح أن يبذل غاية النصح و لو كان في أمر يضره- و إلى ذلك وقعت الإشارة في الكتاب العزيز بقوله سبحانه- يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُونُوا قَوَّامِينَ بِالْقِسْطِ شُهَداءَ لِلَّهِ- وَ لَوْ عَلى أَنْفُسِكُمْ و قال سبحانه- وَ إِذا قُلْتُمْ فَاعْدِلُوا وَ لَوْ كانَ ذا قُرْبى - . و معنى قوله ع كمن بشرك- أي ينبغي لك أن تسر بتحذيره لك- كما تسر لو بشرك بأمر تحبه- و أن تشكره على ذلك كما تشكره لو بشرك بأمر تحبه- لأنه لو لم يكن يريد بك الخير- لما حذرك من الوقوع في الشر

( شرح نهج البلاغة(ابن أبي الحديد)، ج 18 ، صفحه ى 195)

شرح نهج البلاغه منظوم

[56] و قال عليه السّلام:

من حذّرك كمن بشّرك.

ترجمه

آنكه از شرّ و بدت بترساند چون آن كسى است كه مژده خوشت رساند.

نظم

  • اگر شخصى ز شرّت برحذر داشتز كيد و مكر و خصمت باخبر داشت
  • ز زشتانت به نيكى كرد اشارتچو شخصى هست كو دادت بشارت
  • تو را چون از بدى ترساند و پائيدچنان باشد كه مژده خوش رسانيد

( شرح نهج البلاغه منظوم، ج 9 ص69)

منبع:پژوهه تبلیغ

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

جدیدترین ها در این موضوع

تأثیر امام خمینی (ره) و انقلاب بر جنبش‌های سیاسی ـ اسلامی معاصر

تأثیر امام خمینی (ره) و انقلاب بر جنبش‌های سیاسی ـ اسلامی معاصر

نوشتار حاضر دستاورد پژوهشی است که با هدف بررسی تأثیر امام و اندیشه‌های ایشان و همچنین اثر انقلاب اسلامی بر سایر جنبش‌ها و بیداری اسلامی انجام می‌گردد...
جایگاه آرامش در معنویت‌گرایی جدید

جایگاه آرامش در معنویت‌گرایی جدید

این مقاله کوششی برای تبیین عوامل ایجاد آرامش در معنویت‌گرایی جدید است. بر این اساس شش معنویت مورد پژوهش قرارگرفت...
گل آبزاد نماد وحدت ادیان

گل آبزاد نماد وحدت ادیان

لوتوس، روزا، نیلوفر آبی وشمسه مفاهیم گوناگون یک نماد دینی هستند که صفا، پاکی و تنویر در یک جهان ناپاک را نشان می‌دهد؛ این نماد که سرشار از معنی است، در اساطیر هندویی، ایرانی، مصری، یهودی، مسیحی و مسلمان بازتاب یافته است و...
نقد و بررسی جنبش رائلیان با تحلیلی بر فیلم «پرومتئوس»

نقد و بررسی جنبش رائلیان با تحلیلی بر فیلم «پرومتئوس»

هدف مقاله‌ی حاضر، بررسی اجمالی دیدگاه‌ها و ادعاهای جنبش نوظهور رائلیان است که همراه با تحلیل فیلم پرومتئوس ارائه می‌گردد...
پیامدهای معنویت‌گرایی جدید در ایران ʁ)

پیامدهای معنویت‌گرایی جدید در ایران (1)

در اين مقاله تلاش مي‌شود تا در يازده‌ محور كلي به بررسي تفاوت‌هاي فرهنگ و ديني جامعه ايران با تعاليم جنبش‌هاي نوپديد ديني اشاره شود...

پر بازدیدترین ها

نسبت معنویت و روان‌شناسی

نسبت معنویت و روان‌شناسی

در این پژوهش در پی یافتن سیر تحول علم روان‌شناسی از منظر توجه به موضوع معنویت و یافتن ارتباط و نسبت روان‌شناسی و معنویت هستیم...
تأثیر امام خمینی (ره) و انقلاب بر جنبش‌های سیاسی ـ اسلامی معاصر

تأثیر امام خمینی (ره) و انقلاب بر جنبش‌های سیاسی ـ اسلامی معاصر

نوشتار حاضر دستاورد پژوهشی است که با هدف بررسی تأثیر امام و اندیشه‌های ایشان و همچنین اثر انقلاب اسلامی بر سایر جنبش‌ها و بیداری اسلامی انجام می‌گردد...
رابطه طبیعت انسان با رنج‌ها از دیدگاه اوشو

رابطه طبیعت انسان با رنج‌ها از دیدگاه اوشو

اوشو با توجه به نگرش خاصی که به طبیعت انسان دارد، معتقد است انسان چون از طبیعت خود دور افتاده و بر طبق اوامر «ذهن» و «نفس» رفتار می‌کند، همیشه غمگین و رنجور است
Powered by TayaCMS