استثناء

كلمات كليدي : استثناء، علم بدیع، مدح شبیه به ذم، استثنای منقطع

استثناء در علم بدیع آن است که چیزی را به منظور تأکید و افزودن زیبایی سخن از یک حکم کلّی جدا کنند، و عامل تأکید و زیادتِ حُسن، معمولاً آن است که میانِ مستثنی و مستثنی‌منه سنخیت و مناسبتی وجود نداشته باشد. مانند:

کس از فتنه در پارس دیگر نشان

نبیند مگــــر قـــــامتِ مَه‌وشـــان

(سعدی)

که فتنۀ قامتِ مه‌وشان از جنس فتنه و آشوب مملکتی نیست و میان آن‌ها سنخیت وجود ندارد، امّا از حکم کلّی فتنه مستثنی شده است.

برخی این صنعت را با صنعت «مدح شبیه به ذم» یا «تأکید المَدح بِما یشبِهُ الذَّم» یکی دانسته‌اند، و برخی از معاصران به تقلید از علم نحو، این صنعت را «استثنای مُنْقَطِع» نام داده‌اند.

جدیدترین ها در این موضوع

دفتر تجارتی Business office

در لغت دفتری که تاجر معاملات خود را ثبت نماید و از روی آن سود وی تعیین گردد را دفتر تجارتی گویند. 21 تیر 1397, 14:7

استثنائات اصل عدم قابلیت استناد به ایرادات در مقابل سند تجاری

یکی از اصول حاکم بر اسناد تجاری، اصل غیر قابل استناد بودن ایرادات در مقابل سند تجاری می‌باشد طبق این اصل، اسناد تجاری به خودی خود معرّف طلب صاحب آن می‌باشند و روابط حقوقی که ممکن است بین امضاکنندگان و ظهرنویسان موجود باشد و ادّعاهایی که هر یک از آنها بر دیگری درباره معامله‌ای که به صدور سند تجاری منجر شده است، در حقوق صاحب سند تجاری، تأثیری ندارد و سند تجاری گردش کرده و از طرف دارنده اصلی به دیگری منتقل شده و یک سند مستقل از رابطه حقوقی اصلی است 20 مهر 1396, 9:3