26 اردیبهشت 1396, 8:47
نماز بهترين اعمال دينی است که اگر قبول درگاه خداوند عالم شود، عبادت های ديگر هم قبول می شود و اگر پذيرفته نشود اعمال ديگر هم قبول نمی شود، همان طور که اگر انسان شبانه روز پنج نوبت در نهر آبی شست و شو کند، آلودگی در بدنش نمی ماند، نمازهای پنج گانه هم انسان را از گناهان پاک می کند و سزاوار است که انسان نماز را در اوّل وقت بخواند و کسی که نماز را کوچک و سبک شمارد مانند کسی است که نماز نمی خواند.
يکی از سؤالاتی که پيرامون نماز مطرح می شود اين است که شخصی اهل نماز است، اما گناه می کند، وضعيت نماز اين شخص نزد خداوند چطور است؟ واحد پاسخگويی مرکز تخصصی نماز اين گونه پاسخ می دهد:
اکثر مؤمنين که نماز می خوانند و روزه می گيرند، گاهی نيز آلوده به گناه می شوند، کسی نمی تواند ادعا کند که هرگز گناه نمی کند، اين ادعا خاص معصومين(ع) است و همين نمازهای بی روح و دست و پا شکسته نيز خالی از آثار مختلف تربيتی و روانی و اجتماعی نيست و اگر انسان همين نماز بی روح را هم ترک می کرد، ميزان جرم و خطا و معصيت او بيشتر می شد، چون اثر عمده نماز که همان نهی از فحشا و زشتی و گناهان است، حتی در اين گونه نمازها نيز ظاهر و آشکار می شود، علاوه بر اينکه با توبه آثار اين گناهان از بين خواهد رفت.
اما اينکه وضعيت نماز افرادی که گناه می کنند چه خواهد شد بايد بگوئيم که اگر گناه چنين فردی از موانع قبولی نماز باشد مانند رباخواری، عاق والدين، بی اعتنايی به نماز... در اين صورت هر چند اين شخص در قيامت به خاطر نماز مورد مؤاخذه قرار نمی گيرد، ولی نماز وی مورد قبول درگاه الهی نبوده و برای وی کمال آور نخواهد بود، اما اگر گناهان وی غير از مواردی است که مانع قبولی نماز می شد و از سوی ديگر شرايط قبولی نماز را دارا بود، در اين صورت نماز وی مورد قبول درگاه الهی قرار گرفته و گناهان وی نيز مانند ديگر اعمال خوب و بد انسان در ترازوی اعمال مورد محاسبه قرار می گيرد.
حکم حرام بودن شراب در برخی آيات قرآن کريم و فرمايشات معصومين(ع) وارد شده و در حرمت آن هيچ ترديدی نيست(1)، از جمله آثار مخرب شراب تأثير آن بر ساير اعمال و آداب دينی است از جمله در حديثی می خوانيم «لَا تُقْبَلُ صَلَاةُ شَارِبِ الْخَمْرِ اَرْبَعِينَ يَوْماً إِلَّا اَنْ يَتُوبَ»(2)؛ شخصی که شراب بنوشد تا 40 شبانه روز نمازهايش قبول واقع نمی شود، مگر از اين گناه کبيره توبه کند و منظور کسانی که می گويند شرابخوار نماز ندارد نيز همين است؛ يعني تا چهل روز نماز چنين فردی مورد قبول خداوند قرار نمی گيرد و به کار بردن چنين تعبيری به اين معنا نيست که نماز بر او واجب نيست و يا نماز از گردن او ساقط می شود و اين حرف بهانه ای برای ترک نماز شود، بلکه اگر کسی مرتکب خطای شرابخواری شد، بايد بعد از حالت مستی نمازش را بجا آورد، چرا که نماز چنين فردی صحيح بوده و در هر صورت بايد نماز خود را بخواند تا حداقل گرفتار عذاب ترک نماز نشود.
اما اينکه چرا تا چهل روز نماز شرابخوار مورد قبول خداوند قرار نمی گيرد؟ هر چند ممکن است در ظاهر اين امر عجيب به نظر برسد، ولی با بررسی حکمت و اسرار نماز معلوم میشود، بين جسم و روح نمازگزار ارتباط تنگاتنگی هست، چرا که نماز وسيله ارتقا روحی و معنوی، عامل تقرب به ذات اقدس اله و ... است و از آنجا که اولين و مهم ترين اثر تخريبی شراب متوجه روح و جان آدمی است و نيز چون حقيقت انسان را روح او تشکيل می دهد لذا تأثير سوء شراب، فاحش تر و عظيم تر از آن است که به نظر برسد. از همين رو وقتی گفته می شود نماز چنين فردی پذيرفته نيست، به اين علت است که روح او قابليت درک و استعداد دريافت فيوضات روحانی و معنوی را از دست می دهد. به طوری که از بعضی روايات به دست می آيد، شراب ام الفساد و مادر تمام گناهان و لغزش ها است.
امام صادق(ع) می فرمايد: کسی که يک جرعه شراب بياشامد، خدا و پيغمبران و مؤمنين او را لعنت می کنند، اگر به مقداری بخورد که مست شود، روح ايمان از او دور می شود و به جايش روح کثيف شيطانی جايگزين می شود، پس نماز را ترک می کند و ملائکه او را سرزنش می کنند و خدای تعالی او را خطاب می کند: ای بنده من کافر شدی، بدا به حال تو، آنگاه امام فرمود: بدا به حالش، بدا به حالش، به خدا سوگند يک سرزنش الهی از هزار سال عذاب سخت تر است».(3)
آری! شراب روح ايمان را متزلزل می سازد و روح ناآرام و بی قرار و بدون اتکاء، هرگز فيض الهی و ارتباط معنوی را درک نخواهد کرد، هر عبادتی به خصوص نماز نياز به اقبال و توجه روح دارد، اگر روح نمازگزار استعداد و قابليت خود را از دست بدهد، مانند ظرفی خواهد بود که واژگون در زير بارش باران قرار بگيرد، مسلماً هر قدر هم باران بيايد به داخل ظرف وارونه، داخل نخواهد شد. شخصی به نام حسين بن خالد می گويد: محضر مبارک حضرت رضا(ع) عرض کردم: برای ما از پيامبر(ص) روايت شده که فرموده اند: کسی که شراب بياشامد تا چهل روز نمازش مقبول نيست، آيا اين روايت صحيح است؟ حضرت فرمودند: راويان اين حديث راست گفته و حديث را صحيح نقل کرده اند. عرض کردم: چرا نمازش تا چهل روز مقبول نيست نه کمتر از آن و نه بيشتر، حضرت فرمودند: برای اينکه حق تعالی خلقت انسان را مقدر و معين فرموده با اين بيان: وقتی نطفه انسان در رحم مادر قرار می گيرد، 40 روز به حال نطفه است، بعد تبديل به علقه می شود تا 40 روز، سپس مضغه می شود و 40 روز به اين حالت است (و همين طور جلو می رود تا خلقت کامل شود)، بنابراين وقتی شخصی شراب می خورد آن شراب 40 روز در بدن او می ماند و تا اين زمان که بقايا و ذرات شراب در جوف او باقی است، نماز نبايد مقبول درگاه الهی واقع شود.(4)
در پايان بايد اين مطلب را يادآوری کرد که در روايات تصريح شده باب توبه و رحمت الهی به سوی گناهکاران باز است، لذا اگر فردی از گناه شرب خمر توبه کند، نمازش مورد قبول درگاه الهی قرار خواهد گرفت و توبه وی نيز بايد به گونه ای باشد که عزم جدی بر ترک اين گناه کند، به طوری که ديگر بازگشتی به گناه گذشته نکند و در آينده نيز هرگز آن گناه فاحش را مرتکب نشود.
روزنامه كيهان، شماره 21568 به تاريخ 3/12/95، صفحه 8 (معارف)
کتابخانه هادی
پژوهه تبلیغ
ارتباطات دینی
اطلاع رسانی
فرهیختگان