دانشنامه پژوهه بزرگترین بانک مقالات علوم انسانی و اسلامی

حکمت 299 نهج البلاغه : ره آورد دوستى پدران

حکمت 299 نهج البلاغه به تشریح موضوع "ره آورد دوستى پدران" می پردازد.
No image
حکمت 299 نهج البلاغه : ره آورد دوستى پدران

متن اصلی حکمت 299 نهج البلاغه

موضوع حکمت 299 نهج البلاغه

ترجمه مرحوم فیض

ترجمه مرحوم شهیدی

شرح ابن میثم

ترجمه شرح ابن میثم

شرح مرحوم مغنیه

شرح شیخ عباس قمی

شرح منهاج البراعة خویی

شرح لاهیجی

شرح ابن ابی الحدید

شرح نهج البلاغه منظوم

متن اصلی حکمت 299 نهج البلاغه

299 وَ قَالَ عليه السلام يَنَامُ الرَّجُلُ عَلَى الثُّكْلِ وَ لَا يَنَامُ عَلَى الْحَرَبِ و معنى ذلك أنه يصبر على قتل الأولاد و لا يصبر على سلب الأموال

موضوع حکمت 299 نهج البلاغه

ره آورد دوستى پدران

(اخلاق اجتماعى) و درود خدا بر او، فرمود: دوستى ميان پدران، سبب خويشاوندى فرزندان است، و خويشاوندى به دوستى

ترجمه مرحوم فیض

299- امام عليه السّلام (در علاقه بمال و دارائى) فرموده است 1- مرد بر مرگ فرزند مى خوابد (شكيبا ميشود) و بر ربوده شدن مال و دارائى نمى خوابد (بيتابى نموده براى آن تلاش مى نمايد سيّد رضىّ «عليه الرّحمة» فرمايد:) معنى اين فرمايش آنست كه مرد بر كشته شدن فرزندان صبر مى نمايد و بر ربوده شدن دارائيها صبر نمى كند (زيرا بازگشتن اولاد پس از مرگ ممكن نيست و باز گشتن دارائى امكان دارد).

( . ترجمه وشرح نهج البلاغه(فیض الاسلام)، ج 6 ، صفحه ی 1233)

ترجمه مرحوم شهیدی

307 [و فرمود:] فرزند مرده تواند خفت، و مال ربوده ديده بر هم نتواند نهفت. [و معنى آن اين است كه او بر كشته شدن فرزند شكيبايى دارد و بر ربوده شدن مال طاقت نيارد.]

( . ترجمه نهج البلاغه شهیدی، ص 416)

شرح ابن میثم

291- و قال عليه السّلام:

يَنَامُ الرَّجُلُ عَلَى الثُّكْلِ وَ لَا يَنَامُ عَلَى الْحَرَبِ قال الرضى: و معنى ذلك أنه يصبر على قتل الأولاد و لا يصبر على سلب الأموال.

اللغة

و أقول: الحرب: سلب الأموال.

المعنى

و إنّما كان كذلك و إن كان المال و الولد محبوبين للطمع في استخلاص المال بالنهوض له و الحرب عنه، دون الثكل.

( . شرح نهج البلاغه ابن میثم، ج 5، ص 397)

ترجمه شرح ابن میثم

291- امام (ع) فرمود:

يَنَامُ الرَّجُلُ عَلَى الثُّكْلِ وَ لَا يَنَامُ عَلَى الْحَرَبِ

لغت

حرب: غارت و چپاول اموال

ترجمه

«مرد بر سوگ فرزند صبر مى كند اما بر چپاول ثروتش صبر نمى كند».

شرح

سيد رضى مى گويد: معناى اين سخن آن است كه مرد كشته شدن فرزند را تحمّل مى كند امّا بر چپاول اموالش صبر نمى كند.

توضيح آن كه هر چند فرزند و مال هر دو مورد علاقه اند، با اين همه، ديگران به مال چشم دارند و مى خواهند آن را از چنگ صاحبش بيرون كنند و به غارت ببرند، اما مرگ فرزند چنين نيست.

( . ترجمه شرح نهج البلاغه ابن میثم، ج 5، ص 673)

شرح مرحوم مغنیه

307- ينام الرّجل على الثكل و لا ينام على الحرب.

المعنى

الثكل: فقد الأولاد، و الحرب- بفتح الراء- سلب المال، و الأول بقضاء اللّه و قدره، و الرضا به و الصبر عليه عقل و ايمان، و الثاني ظلم و اعتداء، و السكوت عنه ذل و هوان.

( . فی ضلال نهج البلاغه، ج 4، ص 400)

شرح شیخ عباس قمی

369- ينام الرّجل على الثّكل، و لا ينام على الحرب.«» قال السيّد: و معنى ذلك أنّه يصبر على قتل الأولاد، و لا يصبر على سلب الأموال.«» قال كمال الدين بن ميثم: الحرب: سلب الأموال. و إنّما كان كذلك، و إن كان المال و الولد محبوبين، للطمع في استخلاص المال بالنهوض له و الحرب عنه، دون الثكل.«»

( . شرح حکم نهج البلاغه، ص267)

شرح منهاج البراعة خویی

(296) و قال عليه السّلام: ينام الرّجل على الثّكل، و لا ينام على الحرب. قال الرّضيّ رحمه اللَّه: و معنى ذلك أنّه يصبر على قتل الأولاد، و لا يصبر على سلب الأموال. قال ابن ميثم: و إنّما كان كذلك و إن كان المال و الولد محبوبين، للطمع في استخلاص المال بالنهوض له و الحرب عنه، دون الثكل.

أقول: في تفسير الرّضي الثكل بقتل الأولاد غموض، كما أنّ في تعليل ابن ميثم حكمه عليه السّلام بما ذكره إبهام. و الظاهر أنّ كلامه عليه السّلام خرج مخرج الكناية عن شدّة محبّة الناس للمال، و حرصهم على حفظه، و الدّفاع عنه.

الترجمة

مرد داغديده خواب دارد، و مرد مال ربوده خواب ندارد.

( . منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج 21، ص 396)

شرح لاهیجی

(343) و قال (- ع- ) ينام الرّجل على الثّكل و لا ينام على الحرب يعنى و گفت (- ع- ) كه مى خوابد مرد بر مردن فرزند و نمى خوابد بر بردن مال سيّد (- ره- ) مى گويد كه معنى اين سخن آنست كه مرد صبر ميكند بر قتل اولاد و صبر نمى كند بر ربودن اموال

( . شرح نهج البلاغه نواب لاهیجی، ص 320)

شرح ابن ابی الحدید

313: يَنَامُ الرَّجُلُ عَلَى الثُّكْلِ وَ لَا يَنَامُ عَلَى الْحَرَبِ قال السيد- و معنى ذلك أنه يصبر على قتل الأولاد- و لا يصبر على سلب الأموال كان يقال المال عدل النفس- . و

في الأثر أن من قتل من دون ماله فهو شهيد

- و قال الشاعر

لنا إبل غر يضيق فضاؤها و يغبر عنها أرضها و سماؤها

فمن دونها أن تستباح دماؤنا

و من دوننا أن تستباح دماؤها

حمى و قرى فالموت دون مرامها و أيسر أمر يوم حق فناؤها

( . شرح نهج البلاغه (ابن ابی الحدید) ج 19، ص 213)

شرح نهج البلاغه منظوم

[298] و قال عليه السّلام:

ينام الرّجل على الثّكل، و لا ينام على الحرب و معنى ذلك أنّه يصبر على قتل الأولاد، و لا يصبر على سلب الأموال

ترجمه

بشر با مرگ فرزند بخواب رود، و با تاراج رفتن مالش خوابش نبرد. سيّد ره فرمايد: معنى فرمايش حضرت اين است كه مرد در كشته شدن فرزندش بردبار و شكيبا است، و لكن در دادن مالش ناشكيب است.

نظم

  • بلائى بر بشر گر دست يابدچو شب آيد رود آسوده خوابد
  • و گر از چنگ او مالى بدر شدز شب تا صبح خواب وى هدر شد
  • مصيبت هر قدر جانكاه باشدچو باشد مال پرّ كاه باشد
  • چو اندر چنگ انسان زرّ و مال استكجا از محنت و رنجش ملال است
  • بشر چون بى زر و خوار و فقير استمصيبت هر چه كم باشد كثير است
  • و گر از جنبه مالى توانا استبلا گو باش و دارا را چه پرواست
  • اجل گر از پدر فرزند بربود رضى گويد پدر شب خواهد آسود
  • بتاراج ار كه از كف رفت مالشبشب بيخواب و افسرده است حالش

( . شرح نهج البلاغه منظوم، ج 10، صفحه ی 84)

منبع:پژوهه تبلیغ

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

جدیدترین ها در این موضوع

رفتار و منش امام خمینی (ره) با دختران

رفتار و منش امام خمینی (ره) با دختران

در همۀ جوامع بشری، تربیت فرزندان، به ویژه فرزند دختر ارزش و اهمیت زیادی دارد. ارزش‌های اسلامی و زوایای زندگی ائمه معصومین علیهم‌السلام و بزرگان، جایگاه تربیتی پدر در قبال دختران مورد تأکید قرار گرفته است. از آنجا که دشمنان فرهنگ اسلامی به این امر واقف شده‌اند با تلاش‌های خود سعی بر بی‌ارزش نمودن جایگاه پدر داشته واز سویی با استحاله اعتقادی و فرهنگی دختران و زنان (به عنوان ارکان اصلی خانواده اسلامی) به اهداف شوم خود که نابودی اسلام است دست یابند.
تبیین و ضرورت‌شناسی مساله تعامل مؤثر پدری-دختری

تبیین و ضرورت‌شناسی مساله تعامل مؤثر پدری-دختری

در این نوشتار تلاش شده با تدقیق به اضلاع مسئله، یعنی خانواده، جایگاه پدری و دختری ضمن تبیین و ابهام زدایی از مساله‌ی «تعامل موثر پدری-دختری»، ضرورت آن بیش از پیش هویدا گردد.
فرصت و تهدید رابطه پدر-دختری

فرصت و تهدید رابطه پدر-دختری

در این نوشتار سعی شده است نقش پدر در خانواده به خصوص در رابطه پدری- دختری مورد تدقیق قرار گرفته و راهبردهای موثر عملی پیشنهاد گردد.
دختر در آینه تعامل با پدر

دختر در آینه تعامل با پدر

یهود از پیامبری حضرت موسی علیه‌السلام نشأت گرفت... کسی که چگونه دل کندن مادر از او در قرآن آمده است.. مسیحیت بعد از حضرت عیسی علیه‌السلام شکل گرفت که متولد شدن از مادری تنها بدون پدر، در قرآن کریم ذکر شده است.
رابطه پدر - دختری، پرهیز از تحمیل

رابطه پدر - دختری، پرهیز از تحمیل

با اینکه سعی کرده بودم، طوری که پدر دوست دارد لباس بپوشم، اما انگار جلب رضایتش غیر ممکن بود! من فقط سکوت کرده بودم و پدر پشت سر هم شروع کرد به سرزنش و پرخاش به من! تا اینکه به نزدیکی خانه رسیدیم.

پر بازدیدترین ها

No image

حکمت 139 نهج البلاغه : علمى، اخلاقى، اعتقادى

موضوع حکمت 139 نهج البلاغه درباره "علمى، اخلاقى، اعتقادى" است.
No image

حکمت 445 نهج البلاغه : راه غرور زدایی

حکمت 445 نهج البلاغه به موضوع "راه غرور زدایی" می پردازد.
No image

حکمت 289 نهج البلاغه : ضرورت عبرت گرفتن

حکمت 289 نهج البلاغه به موضوع "ضرورت عبرت گرفتن" می پردازد.
No image

حکمت 423 نهج البلاغه : اقسام روزی

حکمت 423 نهج البلاغه به موضوع "اقسام روزی" اشاره دارد.
No image

حکمت 127 نهج البلاغه : ضرورت ياد مرگ

حکمت 127 نهج البلاغه موضوع "ضرورت ياد مرگ" را بیان می کند.
Powered by TayaCMS