دانشنامه پژوهه بزرگترین بانک مقالات علوم انسانی و اسلامی

آغاز نزول قرآن

No image
آغاز نزول قرآن

كلمات كليدي : نزول، تنزيل، انزال، تدريج، تفصيل، قرآن، علوم قرآن

نویسنده : حسين دانش

"نزول" در لغت به معنای فرود آوردن از بالا به پایین است؛ «انحطاط من علو[1]» و در اصطلاح منظور از "نزول" ظهور روحی است، در پیامبر(ص)، یعنی نزولی معنوی و روحانی که تنها پیامبر آن را ادراک داشته و حقیقت آن را می‌دانسته.[2]

مراحل نزول

قرآن کریم، خود این نزول را در سه آیه بیان داشته، که آنها را به ترتیب نزول بیان می‌کنیم.

آیه اول:

«إنّا اَنْزَلْناهُ فی لَیلَةِ القَدْر »(قدر آیه 1)

«ما آن قرآن را در شب قدر نازل کردیم »

آیه دوم:

«اِنّا اَنْزَلناهُ فِی لَیْلَةٍ مُبارَکَةٍ »(دخان آیه 3)

«که ما آن را در شبی پر برکت نازل کردیم »

در این آیه خداوند توضیحی درباره این شب که قرآن در آن نازل شده می‌دهد. پس معلوم می‌شود که قرآن در شب قدر نازل شده اما در چه ماهی بوده؟ قرآن می‌فرماید:

آیه سوم:

«شَهرُ رَمَضَان اَلذِی اُنزِلَ فِیه القُرآن »(بقره آیه 185)

«ماه رمضان ماهی که قرآن در آن نازل شده است »

طبق بیان بالا می‌دانیم که پیامبر در چهل سالگی در شهر مکه به رسالت مبعوث گردید و نیز می‌دانیم که آغاز بعثت در غار حراء با نزول آیاتی از سوره مبارکه علق همراه است و میان مسلمانان در این مسأله اتفاق نظر وجود دارد اما در این که بعثت در چه زمانی رخ داده است نظرها مختلف است و همین، باعث اختلاف در زمان نزول قرآن نیز گردیده است.

شیعه معتقد است که بعثت در 27 رجب اتفاق افتاده است به دلیل روایات متعددی که از عترت طاهره در این زمینه وجود دارد. آنان که خود اهل بیت نبوتند، بهتر از هر کس از زمان نبوت با خبر هستند، از جمله شیخ طوسی در امالی خود روایتی را از امام صادق (ع) نقل می‌کند که فرمود:

«در روز 27 رجب، نبوت بر رسول خدا نازل گشت هر که در این روز روزه بگیرد، ثواب کسی را دارد که شصت ماه روزه گرفته باشد »[3]

نظرات مهم در رابطه با آغاز نزول قرآن

نظر علامه معرفت:

به نظر ما شب قدر یکی از دو شبی است که در دهه آخر ماه رمضان است، تردیدی نیست که قرآن در شب قدر بر پیامبر نازل شده است زیرا در قرآن به این موضوع تصریح شده، طبق آیاتی که در ابتدای بحث آمد.

بر اساس روایات اهل بیت(ع)، بعثت در ماه رجب اتفاق افتاده ولی نزول قرآن به عنوان کتاب آسمانی و قانون جاودانه الهی پس از سه سال فاصله بر پیامبر نازل گشته و در این سالها پیامبر دعوت مخفیانه داشته است.

«فَاصْدَع بِما تُؤمَر واعْرِضْ عَنِ المُشرکین*اِنا کَفَیناکَ المُستَهزئینَ »[4]

«آشکارا آنچه را ماموریت داری بیان کن و از مشرکان روی گردان و نسبت به آنهایی بی اعتنایی کن ما شر استهزاء کنندگان را از تو دفع کردیم »

از این زمان به بعد، نزول پیوسته قرآن آغاز گردید و از روایاتی که مدت نزول قرآن را بیست سال ذکر نموده‌اند، نتیجه می‌گیریم که آغاز نزول قرآن از آغاز بعثت سه سال فاصله داشته و در شب قدر بوده است.[5]

نظر علامه طباطبایی:

"انزال"؛ به معنی فرود آوردن جملگی و یکباره است، پس نزول در ماه رمضان و شب قدر یکباره و جملگی بوده نه تدریجی، که بر قلب پیامبر خدا نازل شده و تفصیل آن در طول مدت پیغمبری آن حضرت به تدریج نازل گردیده است:

«وَ قُرآناً فَرَقنَاهُ لتَقرأَهُ عَلی الناسِ عَلی مکثٍ و نزّلناهُ تَنزیلاً»(اسراء آیه 106)

«و قرآنی که آیاتش را از هم جدا کردیم تا آن را با درنگ بر مردم بخوانی و آن را بتدریج نازل کردیم »

در نتیجه چنین استنباط می‌شود که قرآن دو نزول دارد؛ یک بار نزول دفعی (یکباره) به معنی نزول اجمالی که غیر زمانی است و قرآن آن را به تعبیر انزال مشخص می کند و این بر نزول تدریجی مقدم است و به صورت یک روح بر پیغمبر نازل شده، یعنی روح قرآن یکباره ومجموعاً بر دل پیامبر فرود آمده و بعد تفصیل داده شده و دیگری نزول تدریجی به معنی تفصیلی که در زمان مشخص به صورت آیات و کلمات و الفاظ و سوره‌ها نازل شده و این در وقتی است که جبرئیل نازل شده و بعثت آغاز گردیده و این 27 ماه رجب بود که 20 یا 23 سال ادامه یافت.[6]

مقاله

نویسنده حسين دانش
جایگاه در درختواره علوم قرآن و حدیث - قرآن پژوهی - علوم قرآنی - تاریخ قرآن - نزول

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

جدیدترین ها در این موضوع

No image

سخنرانی استاد فرحزاد با عنوان آخرین مرحله از مراحل سیر و سلوک معنوی انسان

سخنرانی استاد فرحزاد با عنوان آخرین مرحله از مراحل سیر و سلوک معنوی انسان در رابطه با موضوع دهه محرم در این قسمت قرار دارد.
No image

سخنرانی استاد فرحزاد با عنوان زیارت نامه ی حضرت عباس علیه السلام

سخنرانی استاد فرحزاد با عنوان زیارت نامه ی حضرت عباس علیه السلام در رابطه با موضوع دهه محرم در این قسمت قرار دارد.
No image

سخنرانی استاد فرحزاد با عنوان نگاه تطبیقی به تاریخ

سخنرانی استاد فرحزاد با عنوان نگاه تطبیقی به تاریخ در رابطه با موضوع دهه محرم در این قسمت قرار دارد.
No image

سخنرانی استاد فرحزاد با عنوان اصلاحات در نهضت کربلا

سخنرانی استاد فرحزاد با عنوان اصلاحات در نهضت کربلا در رابطه با موضوع دهه محرم در این قسمت قرار دارد.
No image

سخنرانی استاد فرحزاد با عنوان تجلیل اهل بیت از امام حسین علیه السلام و حادثة عاشورا

سخنرانی استاد فرحزاد با عنوان تجلیل اهل بیت از امام حسین علیه السلام و حادثة عاشورا در رابطه با موضوع دهه محرم در این قسمت قرار دارد.

پر بازدیدترین ها

No image

سخنرانی استاد فرحزاد با عنوان حربن یزیدریاحی

سخنرانی استاد فرحزاد با عنوان حربن یزیدریاحی در رابطه با موضوع دهه محرم در این قسمت قرار دارد.
No image

سخنرانی استاد فرحزاد با عنوان اهداف امام حسین علیه السلام از قیام عاشورا

سخنرانی استاد فرحزاد با عنوان اهداف امام حسین علیه السلام از قیام عاشورا در رابطه با موضوع دهه محرم در این قسمت قرار دارد.
No image

سخنرانی استاد فرحزاد با عنوان عمده ترین درسهای عاشورا؛ شناخت صراط مستقیم

سخنرانی استاد فرحزاد با عنوان عمده ترین درسهای عاشورا؛ شناخت صراط مستقیم در رابطه با موضوع دهه محرم در این قسمت قرار دارد.
No image

سخنرانی استاد فرحزاد با عنوان توکل بر خدا یکی از بزرگترین درسهای عاشورا

سخنرانی استاد فرحزاد با عنوان توکل بر خدا یکی از بزرگترین درسهای عاشورا در رابطه با موضوع دهه محرم در این قسمت قرار دارد.
No image

سخنرانی استاد فرحزاد با عنوان آخرین مرحله از مراحل سیر و سلوک معنوی انسان

سخنرانی استاد فرحزاد با عنوان آخرین مرحله از مراحل سیر و سلوک معنوی انسان در رابطه با موضوع دهه محرم در این قسمت قرار دارد.
Powered by TayaCMS