دانشنامه پژوهه بزرگترین بانک مقالات علوم انسانی و اسلامی

حکمت 441 نهج البلاغه : راه مبارزه با هواپرستی

حکمت 441 نهج البلاغه به موضوع "راه مبارزه با هواپرستی" اشاره می کند.
No image
حکمت 441 نهج البلاغه : راه مبارزه با هواپرستی

متن اصلی حکمت 441 نهج البلاغه

موضوع حکمت 441 نهج البلاغه

ترجمه مرحوم فیض

ترجمه مرحوم شهیدی

شرح ابن میثم

ترجمه شرح ابن میثم

شرح مرحوم مغنیه

شرح شیخ عباس قمی

شرح منهاج البراعة خویی

شرح لاهیجی

شرح ابن ابی الحدید

شرح نهج البلاغه منظوم

متن اصلی حکمت 441 نهج البلاغه

441 وَ قَالَ عليه السلام مَنْ كَرُمَتْ عَلَيْهِ نَفْسُهُ هَانَتْ عَلَيْهِ شَهَوَاتُهُ

موضوع حکمت 441 نهج البلاغه

راه مبارزه با هوا پرستى

(اخلاقى)

ترجمه مرحوم فیض

441- امام عليه السّلام (در باره عزّت نفس) فرموده است 1 هر كس را نفس كريم و بزرگوار شد (خود را ارجمند دانست) شهوتهايش نزد او خوار مى گردد (از آن پيروى ننمايد تا بذلّت و خوارى نيفتد).

( . ترجمه وشرح نهج البلاغه(فیض الاسلام)، ج 6 ، صفحه ی 1294)

ترجمه مرحوم شهیدی

449 [و فرمود:] هر كه خود را بزرگوار ديد شهوتهايش در ديده وى خوار گرديد.

( . ترجمه نهج البلاغه شهیدی، ص 441)

شرح ابن میثم

423- و قال عليه السّلام:

مَنْ كَرُمَتْ عَلَيْهِ نَفْسُهُ هَانَتْ عَلَيْهِ شَهْوَتُهُ شَهَوَاتُهُ

المعنى

و ذلك لكونهما عدوّان فإكرام أحدهما يستلزم إهانة الاخرى فمن كرمت عليه نفسه لزمه حفظها و حمايتها من عذاب اللّه و ذلك مستلزم لهوان شهوته عليه و عدم مراعاتها لأنّها يقتضى ضدّ ذلك.

( . شرح نهج البلاغه ابن میثم، ج 5، ص 457)

ترجمه شرح ابن میثم

423- امام (ع) فرمود:

مَنْ كَرُمَتْ عَلَيْهِ نَفْسُهُ هَانَتْ عَلَيْهِ شَهَوَاتُهُ

ترجمه

«هر كه داراى نفس كريم و بزرگوار بود، خواسته هاى نفس در نزد او بى ارزش مى گردد».

شرح

توضيح اين كه نفس و خواسته هايش دو دشمن انسانند، احترام يكى باعث خوار داشتن ديگرى است پس هر كس نفس خود را گرامى داشت، آن را از عذاب خدا حفظ و حمايت مى كند، و اين خود باعث خوار ساختن شهوت و بى اعتنايى به آن است، زيرا هواى نفس خلاف آن را خواستار است.

( . ترجمه شرح نهج البلاغه ابن میثم، ج 5، ص 773)

شرح مرحوم مغنیه

442- من كرمت عليه نفسه هانت عليه شهواته.

المعنى

مقياس الكرامة عند اللّه و الناس هو أن يملك الإنسان نفسه، و يعمل بوحي من دينه و عقله، و يصبر عند الملمات صبر الأحرار، أما من أسلس قياده للشهوات فقد أهدر كرامته بنفسه. و قيل لحكيم: ما تشتهي قال: أشتهي أن لا أشتهي.

( . فی ضلال نهج البلاغه، ج 4، ص 473)

شرح شیخ عباس قمی

340- من كرمت عليه نفسه هانت عليه شهوته.«» قال الشاعر:

فإنّك إن أعطيت بطنك سؤله و فرجك نالا منتهى الذمّ أجمعا «

( . شرح حکم نهج البلاغه، »ص246)

شرح منهاج البراعة خویی

(427) و قال عليه السّلام: من كرمت عليه نفسه هانت عليه شهواته.

المعنى

من نال شهوة فان كانت من حلال فقد نقص نشاطا و قوّة، و إن كانت من حرام فقد نقص مع ذلك مروّة و كرامة، فاتّباع الشهوات موجب للنقصان في الجسم و المال في الدنيا، و يتبعه العذاب و السخط في الاخرة إن كان على غير وجه مشروع فمن يهتمّ بنفسه و يريد أن يحفظ كرامتها فيهون عليه شهوته و يردع عنها.

الترجمة

فرمود: هر كه خويش را ارجمند دارد شهوتش را خوار شمارد.

( . منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج 21، ص 520)

شرح لاهیجی

(479) و قال (- ع- ) من كرمت عليه نفسه هانت عليه شهوته يعنى و گفت (- ع- ) كه كسى كه عزيز شد بر او نفس او ذليل شود بر او خواهش او يعنى متابعت شهوتهاى خود نكند تا نفس او بذلّت عقوبت گرفتار نشود

( . شرح نهج البلاغه نواب لاهیجی، ص 331)

شرح ابن ابی الحدید

458 وَ قَالَ ع : مَنْ كَرُمَتْ عَلَيْهِ نَفْسُهُ هَانَتْ عَلَيْهِ شَهْوَتُهُ قد تقدم مثل هذا المعنى مرارا- و من الكلام المشهور بين العامة- قبح الله أمرا تغلب شهوته على نخوته- . و الجيد النادر في هذا قول الشاعر-

فإنك إن أعطيت بطنك سؤله و فرجك نالا منتهى الذم أجمعا

( . شرح نهج البلاغه (ابن ابی الحدید) ج 20، ص 99)

شرح نهج البلاغه منظوم

[440] و قال عليه السّلام:

من كرمت عليه نفسه هانت عليه شهواته.

ترجمه

هر كه خويشتن را ارجمند خواهد، خواهشهايش را خوار گيرد (زيرا خوارى انسان در پيروى از خواهشها است

نظم

  • هر آن كس خويش خواه و ارجمند استكجا در چنگ خواهشها به بند است
  • بگيرد ياورى از بردبارىكشد از خويش خواهشها بخوارى
  • شرف بر گوهرش افكنده پرتونخواهد كرد پيوند از هوس نو

( . شرح نهج البلاغه منظوم، ج 10، صفحه ی 220)

منبع:پژوهه تبلیغ

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

جدیدترین ها در این موضوع

No image

خطبه 236 نهج البلاغه : ياد مشكلات هجرت

خطبه 236 نهج البلاغه موضوع "ياد مشكلات هجرت" را مطرح می کند.
No image

خطبه 237 نهج البلاغه : سفارش به نيكوكارى

خطبه 237 نهج البلاغه موضوع "سفارش به نيكوكارى" را بررسی می کند.
No image

خطبه 238 نهج البلاغه بخش 1 : وصف شاميان

خطبه 238 نهج البلاغه بخش 1 موضوع "وصف شاميان" را مطرح می کند.
No image

خطبه 240 نهج البلاغه : نكوهش از موضع گيرى‏ هاى نارواى عثمان

خطبه 240 نهج البلاغه موضوع "نكوهش از موضع گيرى‏ هاى نارواى عثمان" را بررسی می کند.
No image

خطبه 241 نهج البلاغه : تشويق براى جهاد

خطبه 241 نهج البلاغه به موضوع "تشويق براى جهاد" می پردازد.

پر بازدیدترین ها

No image

خطبه 228 نهج البلاغه : ويژگى‏ هاى سلمان فارسى

خطبه 228 نهج البلاغه موضوع "ويژگى‏ هاى سلمان فارسى" را مطرح می کند.
No image

حکمت 166 نهج البلاغه : راه درمان ترس

حکمت 166 نهج البلاغه موضوع "راه درمان ترس" را مطرح می کند.
No image

حکمت 139 نهج البلاغه : علمى، اخلاقى، اعتقادى

موضوع حکمت 139 نهج البلاغه درباره "علمى، اخلاقى، اعتقادى" است.
No image

خطبه 27 نهج البلاغه بخش 3 : مظلوميّت امام عليه السّلام، و علل شكست كوفيان

خطبه 27 نهج البلاغه بخش 3 به تشریح موضوع "مظلوميّت امام عليه السّلام، و علل شكست كوفيان" می پردازد.
No image

حکمت 289 نهج البلاغه : ضرورت عبرت گرفتن

حکمت 289 نهج البلاغه به موضوع "ضرورت عبرت گرفتن" می پردازد.
Powered by TayaCMS