خدمات فرهنگى ـ اجتماعى
آخوند ملا على همدانى در کنار فعالیتهاى علمى، خدمات فرهنگى ـ اجتماعى متعددى انجام داده است که مهمترین آنان عبارتند از:
الف) بازسازى مدرسه آخوند
مدرسه ملاّ محمدحسین اردستانى، به همت آخوند همدانى در مدت سه سال، بازسازى گردید و در سال 1323 ش. به پایان رسید و بعد از آن، به نام «مدرسه آخوند» معروف شد. در این مدرسه ـ که جاذبهاى روحانى دارد ـ طلاب زیادى تربیت شدهاند و به عنوان مهمترین حوزه علمیه غرب کشور به شمار مىآید و مشتاقان علوم اسلامى در گوشه و کنار کشور، با نام این مدرسه آشنایى داشته و به احیاگر آن عشق مىورزند.
ب) تأسیس کتابخانه عمومى
پس از بازسازى مدرسه آخوند و استقبال کم نظیرى که از آن به عمل آمد، آخوند همدانى کتابخانه مهمّى را با همیارى مردم در کنار آن مدرسه ساخت. او این کتابخانه را در سال 1332 ش. با نام «کتابخانه و قرائتخانه عمومى غرب» رسماً افتتاح کرد.
ج) انتشار نشریه «پیک اسلام»
آخوند همدانى پس از راه اندازى کتابخانه غرب، ضمن اظهار خرسندى فراوان مىفرمود:
«تکمیل این حوزه علمیه و کتابخانه به دو چیز است: یکى، ایجاد نشریهاى براى کتابخانه و مدرسه و دیگر، تنظیم فهرست تفصیلى نسخههاى خطّى کتابخانه».
در پى این سخنان، کار تهیه فهرست تفصیلى نسخههاى خطّى به همّت حجج اسلام: محمدجواد مقصود همدانى و شیخ احمدعلى مروّج انجام شد. و سپس مجلهاى دینى با عنوان «پیک اسلام» ـ که ارگان حوزه علمیه همدان و کتابخانه غرب بود ـ تأسیس و منتشر شد. این نشریه تحت سرپرستى آن بزرگمرد و همت اعضاى هیأت تحریریه، به چاپ رسید و از دى ماه 1341 تا مهرماه 1342 شش شماره از آن منتشر گردید.
مطالب این نشریه نوعاً توسط نویسندگان فاضل منطقه غرب و استادان حوزههاى علمیه قم و نجف نگاشته مىشد.
انتشار این مجلّه در شرایطى که در روزگار حکومت منحوس پهلوى کار علمى، فرهنگى و مطبوعاتى در حوزههاى علمیه، با مشکلات فراوانى مواجه بود، حرکت مثبتى در جهت تعمیق اندیشه دینى محسوب شده و درخور تقدیر و تجلیل بودهر چند که کارشکنى بعضى و تنگناهاى اقتصادى، مانع ادامه انتشار نشریه گردید!
منبع:فرهیختگان تمدن شیعه