قال الامام علی النقی (علیه‌السلام):«مَنْ هانَتْ عَلَیْهِ نَفْسُهُ فَلا تَأْمَنْ شَرَّهُ»

امام هادی و مبارزه با افراط

تمامی ائمّه(علیه السلام) و شیعیان آنها، برخوردی روشن و در عین حال قاطع با افراط و تفریطها داشته و از کسانی که در باره اهل بیت غلوّ میکرده و آنها را به مقام خدایی میرساندند، به شدّت بیزاری میجستند.
امام هادی فرموده است:

کفر بر چهار بنیاد استوار یافته است: فسق، غلوّ، شکّ و شبهه.

ائمه(علیهم السلام) همواره پافشاری داشتند که هیچ گونه رابطه و پیوند میان ایشان و سران غُلات افراط‌گر وجود ندارد و اِعلام میداشتند که این سران، بر ایشان دروغ میبندند.
غالیان، احادیث را خود وضع میکردند و آنها را در میان گفته های امامان وارد میکردند.
جعل حدیث و نسبت دادن آن به ائمّه، از یک سو باعث فراهم آمدن یاران و پیروانی برای آنها میشد و از سوی دیگر کمکشان میکرد تا در ویران کردن شرع و مشوّه کردن آن موفّق تر باشند و همین ویژگی در تبلیغات غالیان، از همه نمایان‌تر بود.

برای همین بود که ائمّه(علیهم السلام) همواره سعی میکردند این جنبه‌ها را افشا کرده و نظر خود را در باره اهل غلوّ پخش کنند و روایات خویش را بشناسانند.
بر اثر برخورد حضرت امام صادق(علیه السلام) با غالیان، مدتّی فعّالیّت آنها فروکش کرد، ولی آنان در زمان امام هادی(علیه السلام) دوباره پا گرفتند.
به نظر میرسد که آنان، محیط را در دوره امام هادی برای از سرگیری و علنی ساختن تلاشهای خود مناسب دیدند و این دعوت آنها، در میان دشمنان اسلام با استقبال روبه رو شد.
از جمله غالیان حسن بن محمّد معروف به ابن بابا و محمّد بن نُصَیْر و فارس بن حاتم قزوینی است که امام هادی آنها را لعنت کرد و یاران خود و مسلمانان را از توطئه ها و نیرنگ هایشان برحذر داشت.
محمّد بن نصیر قائل به تناسخ و غلوّ دربارهآن حضرت گردید و خود به عنوان فرستاده او، حرام‌ها را حلال مینمود! امام هادی(علیه السلام) نیز طی نوشته‌ای به یاران خود، مسلمانان را از وی برحذر داشتند.


منابع:
پیشوایی، مهدی: سیره پیشوایان، انتشارات توحید، قم ، 1374 ش.
الحسنی، هاشم معروف: زندگی دوازه امام، ترجمه محمّد رخشنده، نشر امیرکبیر، تهران.
شوشتری، قاضی نور الدیّن: احقاق الحقّ، مکتبة آیت الله نجفی مرعشی، قم .
عطاردی، عزیز الله: مسند الام الهادی، کنگره جهانی امام رضا(علیه السلام).