راه اندازی پژوهشکده علوم و نانو فناوری دانشگاه یزد

خبرگزاری مهر - گروه دین و اندیشه: در نظام آموزشی فلسفه اسلامی به ‌طور کلی فلسفه را به ‌دلیل پایه‌ای بودن مسائل و به ‌دلیل آنکه ترسیم خط پیشرفت و ارائه سخن نهایی در آن دشوار است، به‌سختی می‌توان به شیوه مسئله‌‌محور تدریس کرد.
در ادامه بررسی آموزش فلسفه اسلامی به روش آموزش مسئله‌‌محور می‌پردازیم. در این روش دانشجویان با کلیات مسائل فلسفه اسلامی آشنا شده و جریان‌ها و آرای فیلسوفان را به‌خوبی می‌شناسند.
بنا به یک تقسیم کلاسیک، همچون دیگر علوم، فلسفه نیز در کنار موضوع و مبادی دارای مسائلی است که پیرامون موضوع آن یعنی موجود به ماهو موجود طرح می‌شود. دسته‌بندی این مسائل در محورهای مشخص، کلی‌ترین مباحث فلسفی را تشکیل می‌دهد. مباحث عامه وجود، ماهیت و عوارض آن، ثابت و متغیر، علت و معلول، علم و عالم و معلول، حدوث و قدم و الهیات بالمعنی‌الاخص از مهم‌ترین مباحث سنتی فلسفه هستند که هر یک در خود در بر دارنده مسائل فلسفی فراوانی هستند.
در روش آموزش مسئله‌محور، همچون علوم پایه چون فیزیک و ریاضی،‌ آموزش فلسفه بر اساس مباحث کلی فلسفی صورت می‌گیرد. بدین معنا که پس از دسته‌بندی مسائل و نظریه‌ها در طبقه‌بندی‌های مشخص، آموزش بر اساس پیشروی گام‌به‌گام این مسائل صورت می‌گیرد. در این روش استاد پس از طرح هر مساله به معرفی نظریه‌های گوناگون و تلاش‌های مختلف در جهت حل آن می‌پردازد. به دیگر سخن در روش موضوع‌محور، بر اساس سیر و ترتب منطقی مباحث فلسفی، موضوعات و مسائل، یکی پس از دیگری عنوان شده و نسبت به یکدیگر ارزیابی و تضعیف و تقویت می‌شوند.
در این شیوه ما با سیستم فکری و اندیشه نظام ‌مند یک فیلسوف یا مکتب به ‌طور خاص مواجه نمی‌شویم، بلکه با آرا و نظریات فلاسفه و مکاتب مختلف به‌طور پراکنده و متفرق ضمن موضوعات و مباحث آشنا می‌شویم. روش آموزش مساله‌محور همچنان‌که اشاره شد، در آموزش علوم پایه و همچنین علوم تجربی و فنی امری رایج است، در حالی که شیوه آموزش در علوم انسانی مثل جامعه‌شناسی، روانشناسی و شاخه‌های مرتبط آنها پیچیده‌تر است.
به ‌طور کلی فلسفه را به‌دلیل پایه‌ای بودن مسائل و به‌دلیل آنکه ترسیم خط پیشرفت و ارائه سخن نهایی در آن دشوار است، به دشواری می‌توان به شیوه مساله‌محور تدریس کرد چون در هر مبحث، یافتن سخن نهایی که بدون شک و یقین باشد، دشوار و بلکه غیرممکن است و هرگونه داوری مبتنی بر یک جهت‌گیری و سوگیری فلسفی خاص است و در بهترین حالت، استاد می‌تواند بکوشد تا آرای فلسفی را با کمترین داوری، شرح و تفسیر کند.
دقت در طرح مسائل، طبقه‌بندی دقیق مباحث، کوشش در طرح بی‌طرف و بدون جهت‌گیری مسائل و نزدیکی به روش آکادمیک تدریس علوم پایه از مزیت‌های روش مسئله‌محور است. گو اینکه این روش به تدقیق مباحث و گسستن از حب و بغض‌های فردی و گروهی کمک می‌کند و «ماقال» را بر «من‌قال» برتری می‌‌بخشد.
ضمن آنکه در این روش، زبان فلسفی در دراز‌مدت بیانی دقیق و شسته‌ رفته می ‌یابد و معیارهای روشن برای اصطلاحات فلسفی و به ‌کارگیری آنها اهمیت می‌ یابد. لازم به ذکر است این روش برای نوآموزان فلسفه از جهت آشنایی با مبادی، موضوعات، مسائل و اصطلاحات فلسفی مفید و قابل توجیه است.
چنانکه آمد، «در شیوه مسئله‌محور» ما با سیستم فکری هر فیلسوف و مکتب آشنا نمی‌شویم و این تفرق و تک‌افتادن مباحث گوناگون از یک‌سو و عدم آشنایی با مبانی فکری و کلیت نظام فلسفی هر یک از مکاتب یا فلاسفه مزبور از سوی دیگر، مانع جدی‌ای در فهم دقیق، روشن و کامل رای و اندیشه آنان در هر مساله خواهد بود. به‌ویژه که اندیشه بشر و خصوصا تاملات فلسفی او، امری نظام‌مند، سیستماتیک و دستگاهی است و مولفه‌های فکری هیچ متفکری را نمی‌توان به‌طور جدا از یکدیگر به‌خوبی فهمید.» همچنین روش مسئله‌محور، فاقد درک تاریخی در بررسی مسائل است.

جدیدترین ها در این موضوع

انسان و اصالت آموزه‌های عرفانی

مقاله حاضر ضمن توجّه به این امر، به خوانش انتقادی کتاب تصوف اسلامی، رابطه انسان و خدا اثر نیکلسون می‌پردازد. 17 آذر 1395, 7:36

گذری بر انسان‌گرایی دونالد والش

ظهور باورهای انسان‌گرایانه در بسیاری از تعالیم معنویت‌گرایی جدید قابل پیگیری است. اما به گمان نگارنده، بهره‌مندی و اصالت این رویکرد در مجموع تعالیم دونالد والش با شدت بیشتری همراه است، علت این ادعا نهفته در نحوه‌ی بیان و نظام تعالیم والش است... 17 آذر 1395, 7:35

معنویت انسان‌انگار در افکار دیپاک چوپرا

نوشتار حاضر جستاري در نگرش‌ معنويت انسان انگار ديپاك چوپرا است، براي اثبات اين سخن، نيم‌نگاهي نيز به مباني هستي‌شناسي وي شده است. 17 آذر 1395, 7:35

نقد و بررسی ویژگی‌های انسان ایده‌آل از منظر پائولوکوئیلو

این مقاله به نقد و بررسی انسان ایده‌آل از منظر پائولوكوئيلو می‌پردازد که وی آن را در قهرمان‌های داستانیش جلوه‌گر ساخته است. 17 آذر 1395, 7:35

جایگاه انسان کامل در سلوک عرفانی

مسئله اصلي در اين نوشتار جايگاه انسان كامل در قوس صعود و مقام‌های اثباتي اوست. البته پيش از آن به مهم‌ترین ویژگی‌های انسان كامل اشاره می‌کنیم سپس به كاركرد سلوكي او می‌پردازیم... 17 آذر 1395, 7:34

پر بازدیدترین ها

نقد و بررسی ویژگی‌های انسان ایده‌آل از منظر پائولوکوئیلو

گذری بر انسان‌گرایی دونالد والش

جایگاه انسان کامل در سلوک عرفانی

معنویت انسان‌انگار در افکار دیپاک چوپرا

جایگاه انسان در نظام هستی

عرفا براي نظام هستي مرتبه‌هایی یاد می‌کنند؛ اما در يک تقسيم کلي آن را به حضرات الهيه، کونيه و کون جامع تقسيم کرده‌اند. هدف اصلي از آفرينش «جلا و استجلاي حق» است و کمال آن دو با انسان کامل محقق مي‌شود. مقصود از کون جامع، انسان است که با وجود وحداني، جامع تمام تعين‌های حقي و خلقي است. 17 آذر 1395, 7:34

نظر خود را بنویسید!

در حال حاضر هیچ نظری برای این مقاله وجود ندارد.

برای درج نظر خود درباره راه اندازی پژوهشکده علوم و نانو فناوری دانشگاه یزد فیلدهای زیر را پر کنید.