كلمات كليدي : جامعه شناسي، رسانه هاي جمعي
جامعهشناسی رسانه‌های جمعی (Sociologj of mass media)
جامعهشناسی رسانه‌های جمعی به شرح پیدایش صنایع رسانه‌ای و تحوّل آنها به شیوۀ بنیادین می‌پردازد و هم‌چنین کنکاشت در مورد تأثیرات رسانه و حدود و پیرامون آنها به منظور شناخت و توصیف و تبیین و کنترل به وسیله این علم، صورت می‌گیرد.
این رشتۀ علمی در سه حوزه تحقیق به بررسی اجتماعی می‌پردازد:
1- تحقیق در پیام رسانه‌ها که از مهم‌ترین مسائل مورد توجه است.
2- درک چگونگی پدید آمدن پیام‌های مشخص، تحقیق دربارۀ مؤسسات رسانه‌ای و کارکنان آنها. هم‌چنین تحقیق راجع به مالکیت و کنترل روزنامه‌ها و شرکت‌های تلویزیونی و اوضاع اجتماعی، تحصیلات، اعتقادات اساسی روزنامه‌‌نگاران و نویسندگانی که در رسانه‌ها کار می‌کنند.
3- مطالعات دربارۀ مخاطبان رسانه‌ها و اثرات رسانه‌ها بر آنها؛ برای مثال، آیا مخاطبان منفعل هستند؟ و یا انتخاب کننده یا رد کننده عقاید رسانه می‌باشند؟
از نظریه پردازان این حوزه می‌توانیم به "هور کهایمر" و "آدرنو" و "مارکوزه" و "هابرماس" و "مک لوهان" و"هارولداینیس" و "میروتیز" اشاره کنیم که هر کدام از منظری خاص، رسانه‌ها را مورد نقد و بررسی قرار داده‌اند.
نحوه ارتباط رسانه و جامعه را می‌توانیم این‌گونه ترسیم کنیم که ارتباط با واسطه از طریق رسانه‌ها همواره یک پدیدۀ اجتماعی است و در بافت‌های اجتماعی به شیوه‌های مختلف شکل می‌گیرد. این ارتباط معمولاً در یک نوع بنیاد و یا محمل مادّی، مثل واژه‌های نوشته بر کاغذ یا تصاویر گرفته بر فیلم می‌باشد که تمرکز و توجّه بر محتوای نهادین پیام‌های رسانه‌ای و مجموعۀ پیچیدۀ شرایط اجتماعی که زیربنای تولید و گردش این پیام‌ها هستند در حوزۀ جامعهشناسی رسانه‌ها قرار می‌گیرد.
رسانه‌های مختلف هم‌زمان، هم بازتاب فرهنگ و آداب و رسوم جامعۀ خودی و جامعۀ جهانی هستند و هم جامعه را با آن الگوها می‌سازند و فرهنگ‌سازی می‌نمایند.
رسانه‌های ارتباطی از نخستین اشکال چاپ تا گونه‌های اخیر ارتباط الکترونیکی، جزئی جدا نشدنی از ظهور و تحول جوامع مدرن بوده‌اند و برای شناخت ویژگی‌های نهادی جوامع مدرن و شرایط زندگی که این ویژگی‌ها، آفریده‌اند، باید نقشی محوری برای تحول رسانه‌های ارتباطی و تأثیر آنها قائل شویم و از زوایای مختلف به کنکاشت جامعه‌‌شناختی تن دهیم.
از سؤالاتی که جامعهشناسی رسانه‌های جمعی درصدد پاسخ‌گویی به آن است، می‌توان به این موارد اشاره کرد:
1- رسانه‌های ارتباطی چه نقشی در شکل‌گیری جوامع مدرن دارند؟
2- چگونه می‌توان تأثیر اجتماعی شکل‌های مدرن ارتباطی و اختلاط و اشاعه اطلاعات را از ظهور چاپ در اروپای قرن پانزدهم تا گسترش و توسعه شبکه‌های جهانی ارتباطات امروز درک کرد؟ پاسخ‌های اجتماعی به این سؤالات می‌تواند در چنین قالبی باشد که تحول و توسعه رسانه‌های ارتباطی، ترکیب و سرشت زندگی را تغییر شکل داده‌اند و اشکال جدیدی از عمل و تعامل را به وجود آورده است که دیگر وابسته به الزام سهیم بودن مخاطب در مکان مشترک نیست.
پس‌آمدهای این دگرگونی بسیار وسیع و دامنه‌دار است و بر بسیاری از جنبه‌های زندگی ما از خصوصی‌ترین جنبه‌های تجربۀ شخصی تا ماهیت متغیر قدرت و رؤیت‌پذیری در حوزۀ عمومی تأثیر می‌گذارد و جامعهشناسی با شکافتن این ابعاد به پاسخ مطلوبش می‌رسد.