واقعیت در فلسفه

بخش اندیشه:واقعیت در فلسفه(1 )اعم از واقعیت عینی، ذهنى و زبانى است. میان مجموعه اشیایى که در ساحت عین تحقق‌ دارند و مجموعه اشیایى که متعلق به عالم ذهن‌ هستند و مجموعه اشیایى که در عالم زبان قرار دارند عموم و خصوص من وجه برقرار است.
وجه اشتراک این سه مجموعه، عبارت است از آن دسته از واقعیات عینى که ما به آنها عین داریم و درباره آنها صحبت مى‌کنیم یا مطلبى مى‌نویسیم و به این ترتیب، واقعیات یاد شده، پس از تبلور ذهنى که در مرحله علم به آنها تحقق پیدا مى‌کند، تبلور زبانى هم پیدا مى‌کند. وجه افتراق ذهن و عین، از یک سو، اشیاى عینى است که ما به آنها علم پیدا نکرده‌ایم و چه بسا از مقوله نادانستى‌ هستند و از سوى دیگر مفاهیم و گزاره‌هایى است که ذهن ما آنها را ساخته و حاکى از هیچ نوع واقعیتى در خارج نیستند مثل مفاهیم و گزاره‌هاى اعتبارى (به معناى قراردادی)؛ اعتبارى مشترک لفظى است؛ دو معناى اعتبارى که معمولا در مباحث فلسفى به کار مى‌رود و گاهى میان آنها خلط صورت مى‌گیرد، عبارتند از: الف) مفاهیم انتزاعى فلسفى یا همان معقولات ثانیه فلسفی، مثل “امکان”، “وجوب”، “وحدت”، “فعلیت” و امثال آن؛ ب) مفاهیم و گزاره‌هاى قراردادی، که ایجاد و اعدام آنها به اعتبار معتبرین بستگى دارد؛ مثل مفهوم “مالکیت”، “ریاست”، “زوجیت” و امثال آن و گزاره‌هایى که در علم حقوق و قوانین موضوعه، کاربرد دارد. دانش‌هایى که از نوع مفاهیم و گزاره‌ها پدید آمده باشد، اعتبارى نامیده مى‌شود. وجه افتراق ذهن و زبان هم، از سوى ذهن، معانى و مفاهیمى هستند که لفظى براى آنها وضع نشده و یا اساسا قابل بیان نیستند و به بیان دیگر “یدرک و لایوصف” هستند و از سوى زبان هم، الفاظ بى‌معنا هستند. در فلسفه هم راجع به اشیا عینى بحث مى‌شود، مسائل وجود شناسی)ontolgy( و جهان‌شناسى )Cosmology( از این قبیل هستند - وهم در باره اشیاى ذهنى گفتگو مى‌شود؛ مباحث معرفت‌شناسى )epistemology( درباره تصورات و تصدیقات و برخى از مباحث فلسفه ذهن)philosphy of mind(، مربوط به عالم ذهن هستند. در فلسفه‌هاى زبانى هم، راجع به اشیا زبانى بحث مى‌شود.
پى نوشت:
-1نک: علیزاده، بیوک، فلسفه تطبیقی؛ مفهوم و قلمرو آن، نامه حکمت، ش 1، ص 68-67.

منبع : روزنامه رسالت

جدیدترین ها در این موضوع

جوان تهیدست

شنیدم که دو جوان مسافر در راهی می رفتند. یکی تهیدست بود و دیگری، پنج دینار همراه داشت. جوان تهیدست، دلیرانه پیش رفت و از چیزی نمی ترسید. اما جوان پولدار، خواب و خوراک نداشت و بسیار نگران بود. 2 مهر 1396, 12:51

اخلاق هنجاری و اصول اخلاقی

2 تیر 1387, 0:0

کرامت انسان و انسان کامل در عرفان (قسمت دوم - قسمت پایانی)

از آنجا که افکار و اندیشه هاى احیاگر حضرت امام خمینى(ره) در تفسیر و شناخت معارف اسلامى و عرفانى, نقش مهمى دارد, این مقاله در صدد است که با استفاده از محوریت مباحث انسان کامل در اندیشه عرفانى امام خمینى, به تبیین این موضوع بپردازد... 4 اردیبهشت 1387, 0:0

اطلاق یا نسبیت اخلاق از نگاه مفسران

در این پژوهش که به جهت آشنایى با دیدگاههاى برخى از مفسران درباره مسأله نسبیت اخلاق سامان یافته است, تلاش شده است تا آنجا که فضاى این تحقیق اجازه مى دهد, نظریات مفسران در مسأله نسبیت و اطلاق شناسایى شود... 4 اردیبهشت 1387, 0:0

کرامت انسان و انسان کامل در عرفان (قسمت اول)

پر بازدیدترین ها

اخلاق، سیاست، سرمایه اجتماعی‌

اخلاق، سیاست، سرمایه اجتماعی‌ دکتر علی ملک‌پور- عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی ‌ ارتباط و آمیختگی میان اخلاق، سیاست و سرمایه اجتماعی چندان است که نمی‌توان این نسبت را نادیده انگاشت،‌ همسویی سیاست و اخلاق موجب توسعه سرمایه اجتماعی است و گسترش و تعمیق سرمایه .... 3 مهر 1386, 0:0

اخلاق و دانشهای مرتبط با آن

گفتگو با دکتر عباس منوچهری،استاد دانشگاه اخلاق و دانش‌هاى مرتبط با آن دکتر منوچهری، به نظر شما چه تعریفى مى‌توان از اخلاق ارائه داد و چه تمایزاتى میان اخلاق و دین، اخلاق و حقوق،‌ اخلاق و فرهنگ و دانش‌هایى از این دست که با.... 1 مهر 1386, 0:0

اطلاق یا نسبیت اخلاق از نگاه مفسران

کرامت انسان و انسان کامل در عرفان (قسمت دوم - قسمت پایانی)

نسبت های تودرتوی فلسفه اخلاق و ضرورت های زمانه ما

در میان انواع و اقسام فلسفه های مرتبه دومی که وجود دارد فلسفه اخلاق از جمله کاربردی ترین آنها به حساب می آید. این نحله هم اکنون بجد با ضرورت ها و واقعیت های جوامع انسانی عجین شده است. این تحلیل نگاهی دارد به موقعیت ممتاز فلسفه اخلاق از این چشم... 27 آبان 1386, 0:0