انسان بايد در زندگي از بهانه جويي و منفي نگري شديداً پرهيز كند و در هر محيطي كه زندگي مي‌كند به ويژه محيط خانه، از اشتباهات و نقايص چشم پوشي نموده و نفس خود را طوري تربيت كند كه اساساً بدي ها و نقاط ضعف را نبيند. يكي از شرايط موفقيت در اداره خانه، خاصه براي مرد، عدم سختگيري است. سختگيري در خانه مصاديق مختلفي دارد. از جمله مصاديق آن، بهانه گيري در محيط خانه است. گاهي انسان در جامعه يا در محيط خانه دنبال بهانه مي‌گردد. از اين عمل جز ناراحتي خود و ديگران حاصلي به بار نخواهد نشست. صفت سخت گيري جزيي از منفي نگري است و در نكوهش نگرش منفي سخن‌هايي به كار رفته است در اثر بهانه گيري كانون گرم خانواده سرد مي‌شود و زمينه براي رشد ساير اختلافات و ناسازگاري‌ها مناسب خواهد شد. متأسفانه، غالباً زمينه بهانه گيري براي شخص منفي نگر فراهم است، زيرا در گفتار و كردار آدمي همواره نقايص و اشتباهات وجود دارد. هر اندازه كه شخصي منفي‌نگر باشد از زمينه موجود بهانه گيري بيشتر بهره مي‌جويد و سخنان تند و نيش‌دار و كردار بد صفا و صميميت را از بين مي‌برد.
عفو و صفح
خداوند تبارك و تعالي در قرآن سوره نور آيه ۲۲ به ما دستور عفو و صفح داده است. عفو حالتي است كه چنانچه انسان آن را داشته باشد، با وجود ديدن عيوب و اشتباهات ديگران از آن در مي‌گذرد. كسي كه صفح داشته باشد داراي سعه صدر مي‌شود كه بدي ها و نقاص و اشتباهات را نمي‌بيند. اگر مي‌خواهيم فرزندمان از نظر روحي سالم باشد بايد در خانه سختگيري و بهانه جويي نكنيم از منفي نگري پرهيز كنيم سعه صدر داشته باشيم و با سختي‌هاي زندگي مقابله كنيم، سعي كنيم با همسر خود مطابقت و موافقت داشته باشيم. مثلاً به شيوه‌اي تكلم كنيم كه همسر مي‌پسندد. بنابراين هر كدام از زن و مرد بايد خود را با خانواده هماهنگ كند از آنها پيروي نمايد نه اينكه مغرورانه آنها را به متابعت از خود فرا خواند. از اين بحث متوجه مي‌شويم كه نه تنها در خانه نبايد سختگيري و بهانه جويی كنيم، بلكه لازم است از خانواده خود متابعت و با آنها موافقت نماييم تا موجب جلب محبت و ازدياد صميميت و گسترش رفاقت در محيط خانه شويم.
عدم سختگيری در امور مادی
مصداق ديگر سختگيري در خانه، مربوط به امور اقتصادي است. مرد اگر بتواند خانواده اش را از نظر اقتصادي در رفاه قرار دهد ثواب بسياري مي‌برد. در روايات مي‌خوانيم كه اگر كسي به بازار برود و براي زن و فرزندش چيزي بخرد كه آنها خوشحال بشوند، خداوند از دست او خشنود مي‌شود. بدترين انسان‌ها كساني هستند كه در صورت توانايي زن و فرزندان خود را در تنگناي اقتصادي قرار مي‌دهند.
اهميت رفاه خانواده
بعضي افراد خرج‌هاي بيجا و غير لازم مي‌كنند در بيرون از خانه اسراف مي‌كنند، ولي بر همسر و فرزندان خود بخل مي‌ورزند. اين شيوه بسيار ناپسندي است.