دانشنامه پژوهه بزرگترین بانک مقالات علوم انسانی و اسلامی

بین الطلوعین

No image
بین الطلوعین

این واژه به فاصلۀ زمانی میان دمیدن صبح صادق و طلوع آفتاب اطلاق می‌شود. اطلاق بین الطلوعین به زمان میان صبح کاذب و صبح صادق غیر مستند و سهو است.

در قرآن کریم، پیامبر اکرم (ص) و گاه مؤمنان، به تسبیح خدا در ساعتی پیش از طلوع و غروب خورشید خوانده شده‌اند. در روایات هم از دعاهایی یاد شده‌ است که پیامبر (ص) و امامان (ع) هر صبح و شام می‌خواندند. دعای ششم صحیفۀ سجادیه که همۀ مضمون‌های مطرح گشته در آن متناسب با دعاهای صبحگاهی است، «دعای صباح و مساء» نامیده شده است.

بنابراین، نزد مسلمانان سده‌های نخست، صبح و عصر تفاوتی از لحاظ اهمیت و ارزش تسبیح خداوند نداشته‌اند. حتی بیرونی نیز آن گاه که به رواج برخی آداب در میان ایرانیان، در فاصلۀ‌ زمانی بین طلوع فجر تا طلوع خورشید اشاره کرده، از واژه‌های خاص برای این زمان یاد نکرده است. کاربرد اصطلاح بین‌الطلوعین برای اشاره به فاصلۀ زمانی یاد شده، تنها در دوره‌های متأخرتر از سدۀ 10 ق/16م و در ضمن بحث‌های فقهی رواج یافته است.

به هر روی، واقع شدن نماز صبح، تعقیبات و تسبیح پس از آن در بین‌الطلوعین و نیز، تقارن این ساعت با آغاز روز و شروع کسب و کار، فرهنگ و آداب خاصی دربارۀ آن پدید آورده است. در این میان، بین‌الطلوعین صبح روز جمعه از اهمیت بیشتری برخوردار است. مردگان معذب، در این ساعت آزادند. حتی از جمله ساعت‌های محتمل برای استجابت دعاها، همین موقع دانسته شده است.

فقیهان شیعه در بحث از آداب بیع – به استناد احادیثی – کراهت معامله و تجارت را در زمان بین‌الطلوعین یادآور شده را زمان دعا و عبادت دانسته‌اند.

وقوف در مشعر، در بین‌الطلوعین روز عید قربان نیز از ارکان حج شمرده شده است. فتوا دادن در برخی مسائل فقهی، مستلزم تعیین زمان دقیق آغاز روز است. از این رو، در میان فقیهان متأخر شیعه، در اینکه بین‌الطلوعین را جزو روز باید شمرد یا شب، وحدت نظر نبوده است. گسترش بحثهای فقهی برای تعیین زمان دقیق آغاز روز، به نگارش کتاب‌ها و رسالاتی برای تعیین دقیق زمان بین‌الطلوعین انجامیده است.

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

جدیدترین ها در این موضوع

No image

خطبه 236 نهج البلاغه : ياد مشكلات هجرت

خطبه 236 نهج البلاغه موضوع "ياد مشكلات هجرت" را مطرح می کند.
No image

خطبه 237 نهج البلاغه : سفارش به نيكوكارى

خطبه 237 نهج البلاغه موضوع "سفارش به نيكوكارى" را بررسی می کند.
No image

خطبه 238 نهج البلاغه بخش 1 : وصف شاميان

خطبه 238 نهج البلاغه بخش 1 موضوع "وصف شاميان" را مطرح می کند.
No image

خطبه 240 نهج البلاغه : نكوهش از موضع گيرى‏ هاى نارواى عثمان

خطبه 240 نهج البلاغه موضوع "نكوهش از موضع گيرى‏ هاى نارواى عثمان" را بررسی می کند.
No image

خطبه 241 نهج البلاغه : تشويق براى جهاد

خطبه 241 نهج البلاغه به موضوع "تشويق براى جهاد" می پردازد.

پر بازدیدترین ها

No image

خطبه 228 نهج البلاغه : ويژگى‏ هاى سلمان فارسى

خطبه 228 نهج البلاغه موضوع "ويژگى‏ هاى سلمان فارسى" را مطرح می کند.
No image

خطبه 27 نهج البلاغه بخش 3 : مظلوميّت امام عليه السّلام، و علل شكست كوفيان

خطبه 27 نهج البلاغه بخش 3 به تشریح موضوع "مظلوميّت امام عليه السّلام، و علل شكست كوفيان" می پردازد.
No image

خطبه 51 نهج البلاغه : فرمان خط شكستن و آزاد كردن آب فرات‏

خطبه 51 نهج البلاغه موضوع "فرمان خط شكستن و آزاد كردن آب فرات‏" را بررسی می کند.
No image

خطبه 156 نهج البلاغه بخش 4 : خبر از فتنه‏ ها و شهادت خويش

خطبه 156 نهج البلاغه بخش 4 موضوع "خبر از فتنه‏ ها و شهادت خويش" را بیان می کند.
Powered by TayaCMS