مزامیر Psalms

كلمات كليدي : مزامير، مزمور، زبور، كتاب مقدس، مكتوبات، عهد قديم، داود

نویسنده : هادی جهانگشای

اسامی «مزامیر» و «مزمور» از سپتواجنت(ترجمه یونانی عهد عتیق) ریشه گرفته و اساساً به سازهای زهی(مثل چنگ، بربط و عود) نسبت داده شده که با همراهی آنها سرودها سرائیده می‌شوند. اگر چه اکثر مزامیر Tephillot(به معنی دماها) می‌باشند، اما عنوان سنتی عبری آن Tehillium(به معنی پرستش) است. در حقیقت عنوان یکی از اولین مجموعه‌های موجود در کتاب، دعاهای داودبن‌سیی است(20:27).[1]

نویسنده و تاریخ نگارش

سنت‌ یهودی – مسیحی، این کتاب را به داود(ع) نسبت می‌داده‌اند، اما با مطالعات جدید، این رأی به طور جدی، زیر سئوال رفته است. دانشمندان جدید با استفاده از مطالب این کتاب می‌گویند: برخی از قسمت‌های این مجموعه به دوره تبعید و برخی دیگر به دوره پس از آن مربوط است.[2] در مورد نویسنده مزامیر، دایرةالمعارف کتاب مقدس آن را دارای اختلاف نظر بیشتری می‌داند.

شکی وجود ندارد که تعدادی از این مزامیر توسط داود، سراینده و موسیقی‌دان مشهور ساخته شده و سابقاً نیز مزمور داودی وجود داشته است. همچنین این امکان وجود دارد که این قسمت‌ها شامل مزامیری است که در ارتباط با داود یا یکی از پادشاهان بعدی سلسله داودی نوشته شده باشند؛ یا اینکه این مزامیر به سبکی نوشته شده‌اند، که داود بانی‌ آن بوده است.[3]

مستر هاکس در قاموس کتاب مقدس می‌نویسد: ‌کتاب مزامیر به پنج قسم منقسم ... (می‌شود) کتاب اول دارای 41 مزمور است که 37 تا از آنها منسوب به داود و 4 تا که اول، دوم، دهم و سی‌و‌سوم باشد، به مؤلفان نامعلوم منسوب است. کتاب دومین دارای 31 مزمور است. یعنی از 44 تا 72 که 7 عدد از آنها منسوب به بنی‌قورح و یک مزمور به آساف و 18 عدد به داود و 3 مزمور به مؤلفان غیر معروف و یک مزمور از برای سلیمان یا خود سلیمان است. کتاب سومین دارای 17 مزمور می‌باشد؛ یعنی از 73 الی 89 که 11 عدد از آنها به اساف و سه عدد به بنی‌قورح و یک مزمور داود و یکی به هیمان ازراحی و بنی‌قورح و یکی به بایثان ازراحی منسوب است.

کتاب پنجمین دارای 44 مزمور یعنی از 107 الی 150 که پانزده تا به داود و یکی به سلیمان و باقی به مؤلفین غیر معروف منسوب است.[4]

برخی هم می‌گویند یک مزمور را موسی(ع) نوشته.[5] به ادعای کتاب دایرةالمعارف، آنچه که از مزامیر در اختیار داریم، مجموعه‌ای است که در طی قرون مختلف نوشته شده‌اند. کتاب مزامیر توسط خادمین هیکل در دوران پس از تبعید به شکل نهایی در آمده و احتمالاً آن را در قرن سوم قبل از میلاد کامل کرده‌اند و در قرن اول میلادی آنرا کتاب مزامیر می‌نامیدند.[6]

برخی هم درباره اینکه تألیف نهایی این کتاب در چه زمانی بوده است، می‌گویند: «شکی نیست که داود(ع) در قرن دهم قبل از میلاد قسمت‌هایی از این کتاب را نوشته، اما الفاظ اصلی آن برای ما نمانده است؛ بعداً به صورت کنونی، بین قرن‌های هشتم تا دوم قبل از میلاد تنظیم شده و تدوین نهایی آن دست کم پس از بازگشت از اسارت بابلی بوده است.[7] برخی نیز می‌گویند: زمان خاصی را نمی‌توان برای نگارش کتاب مزامیر تعیین نمود و هر مزموری را باید جداگانه بررسی کرد.

محتوای کتاب

کتاب مزامیر نوزدهمین کتاب، از کتاب مقدس می‌باشد، که در نسخه عبری عهد قدیم از قسمت مکتوبات محسوب می‌شود. این کتاب که زبور داود نیز خوانده می‌شود، کتاب نیایش است، مجموعه‌ای از اشعار و سرودها که محور اصلی آنها راز  و نیاز با خدا هستند. این کتاب به اعتقاد مسیحیان کتاب سخن گفتن با خدا به وسیله دعا و سخن گفتن از خدا در پرستش و همچنین اعتراف به ایمان و اعتماد به او است.[8] در باب‌های اول در مورد کسانی که از خدا می‌ترسند و از او کمک می‌خواهند و درخواست هدایت به راه راست را دارند صحبت می‌شود. تا باب سیزدهم در مورد ادعیه مختلف صحبت به میان آمده، دعا به هنگام پریشانی، دعا برای اجرای عدالت و دعا برای نجات و حفاظت و دعا برای مدد گرفتن از خداوند.

باب نوزدهم، سخن از خلقت و عظمت خداست و در باب بعدی کمک و امداد از خداوند مطرح می‌شود.

مزمور 29 تا 31، تمجید خداوند و تسبیح خداوند و توکل بر خداوند را بازگو می‌کند. در باب 46 هم صحبت از کمک خداوند در تنگناها و سختی‌ها است. در باب‌های بعدی بی‌ارزش بودن و حماقت اعتماد بر ثروت را بیان می‌کند تا اینکه در باب 78، آیه 65، خداوند را چنین توصیف می‌کند: «آنگاه خداوند مثل کسی که خوابیده بود بیدار شد، مثل جباری که از شراب می‌خروشید». بعد از اینها ادعیه‌ای برای نجات قوم و تفقد از قوم را می‌آورد در پایان در خواست کمک و تضرع به حضور خدا را بیان می‌دارد.