اوصاف شيعه

پرسش:

از منظر امام صادق(ع) سيماي يک شيعه حقيقي و راستين چه اوصاف و شاخص هايي دارد؟

پاسخ:

در بخش نخست پاسخ به اين سوال به شش مورد از اوصاف و شاخص هاي شيعيان حقيقي شامل: 1- دانش طلبي و تفقه در دين 2- کوشش و تلاش بسيار 3- تواضع و فروتني 4- صداقت و امانت داري 5- يکدلي و يک زباني 6- انطباق ظاهر و باطن پرداختيم. اينک در بخش پاياني دنباله مطلب را پي مي گيريم.

7- پذيرش سخن حق

از توصيه هاي مفضل بن عمر به جماعت شيعه اين بود که مي گفت از امام صادق(ع) شنيدم که مي فرمود: از سخن حقي که به شما گفته مي شود خشمگين نشويد و به اهل حق آنگاه که شما را آشکارا به آن فراخوانند کينه نورزيد زيرا مومن از حق هرگاه به آن فراخوانده شود برآشفته نمي شود.(بحارالانوار، ج 75، ص 382)

8- پرهيز از تحقير ديگران

مفضل بن عمر نقل مي کند؛ از امام صادق(ع) شنيدم که مي فرمود: فقيران شيعه آل محمد صلي الله عليه وآله را تحقير و جفا نکنيد.(بحارالانوار، ج 75، ص 382)

9- آنچه براي خود مي پسنديد براي ديگران بپسنديد

امام صادق(ع) به مفضل فرمود: تو را به شش خصلت سفارش مي کنم که آنان را به شيعيان من برساني. گفتم آنها کدامند اي سرور من. حضرت فرمود: اينکه آنچه براي خود مي پسندي براي برادر ديني خود نيز بپسندي.(همان، ج75، ص 250)

10- ضعيف نوازي

سدير صيرفي بر امام صادق(ع) وارد شد در حالي که گروهي از اصحاب نزد آن حضرت حضور داشتند. امام فرمود: اي سدير شيعيان ما پيوسته مورد عنايت و حفاظت الهي و پوشيده از گزند و ديد دشمن و مصون از گناه هستند. تا زماني که نسبت به خود و آنچه مربوط به آنان و آفريدگارشان است خوش بين باشند و نيت هايشان در رابطه با امامانشان درست باشد و به برادران ديني خود نيکي کنند و براي برآوردن خواسته هاي ضعيفانشان به آنان مراجعه نمايند و نيازمندانشان را صدقه دهند.(همان، ج65، ص153)

11- وفاي به عهد

بکر از امام صادق(ع) نقل مي کند که فرمود: قطعا از ميان شيعيان خود کسي را که به عهد و پيمان خود بسيار وفادار باشد دوست مي داريم.(همان، ج66، ص 397)

12- پرهيز از کمک به حاکمان ستمگر

مسعدبن صدقه گويد: از امام صادق(ع) درباره گروهي از شيعه پرسيدم که در کارهاي سلاطين وارد مي شوند و براي آنان کار کرده و ماليات جمع مي کنند و به آنان ياري مي رسانند. حضرت فرمود: آنان شيعه نيستند.(همان، ج14، ص 63)

13- جلب محبت براي اهل بيت(ع)

امام صادق(ع) به عبدالاعلي فرمود: به شيعيان سلام و رحمت خدا را ابلاغ کن و بگو: امام به شما فرمود: خدا رحمت کند بنده را که مودت و دوستي مردم را به سوي خود و به سوي ما جلب مي کند. بدين ترتيب که آنچه را آنان مي شناسند و خوب مي دانند اظهار مي دارد و آنچه را آنان خوش نمي دارند و بد مي شمرند در برابر آنان انجام نمي دهد.(پايگاه راسخون، 96/4/25)

همچنين آن حضرت به اصحاب خود مي فرمايد: براي ما(خاندان اهل بيت(ع)) زينت باشيد و مايه ننگ و عار ما نباشيد.(مشکاهًْ الانوار، ص 67)

14- پرهيز از دشمن تراشي

مفضل از قول امام صادق(ع) نقل کرده که فرمود: چگونه آنان از شيعيان ما به شمار مي روند، در حالي که درباره ما با دشمنانمان به نزاع و ستيزه گري برمي خيزند تا جايي که دشمني آنان را بيشتر مي سازند.(پايگاه راسخون، 96/4/25)

15- پرهيز از ظلم به مردم

امام صادق(ع) ضمن سفارشات خود به عبدالله بن جندب فرمود: اي پسر جندب! به شيعيان ابلاغ کن و به آنها بگو!: آن کسي که به مردم ظلم و ستم کند، پيرو و شيعه ما نيست.(تحف العقول، ص 314)

16- عيب جويي از خود و پذيرش انتقاد ديگران

امام صادق(ع) فرمود: سودمندترين چيز به حال انسان اين است که پيش از تذکر ديگران عيب خود را بجويد.(همان، ص 385)

همچنين در باب پذيرش انتقاد ديگران مي فرمايد: محبوب ترين دوستانم آن کسي است که عيوب مرا به من تذکر دهد و هديه نمايد.(بحارالانوار، ج75، ص 249)

 روزنامه كيهان، شماره 21676 به تاريخ 31/4/96، صفحه 8 (معارف)