دانشنامه پژوهه بزرگترین بانک مقالات علوم انسانی و اسلامی

حکمت 387 نهج البلاغه : تلاش برای کالای دنیا

حکمت 387 نهج البلاغه به موضوع "تلاش برای کالای دنیا" اشاره می کند.
No image
حکمت 387 نهج البلاغه : تلاش برای کالای دنیا

متن اصلی حکمت 387 نهج البلاغه

موضوع حکمت 387 نهج البلاغه

ترجمه مرحوم فیض

ترجمه مرحوم شهیدی

شرح ابن میثم

ترجمه شرح ابن میثم

شرح مرحوم مغنیه

شرح شیخ عباس قمی

شرح منهاج البراعة خویی

شرح لاهیجی

شرح ابن ابی الحدید

شرح نهج البلاغه منظوم

متن اصلی حکمت 387 نهج البلاغه

387 وَ قَالَ عليه السلام خُذْ مِنَ الدُّنْيَا مَا أَتَاكَ وَ تَوَلَّ عَمَّا تَوَلَّى عَنْكَ فَإِنْ أَنْتَ لَمْ تَفْعَلْ فَأَجْمِلْ فِي الطَّلَبِ

موضوع حکمت 387 نهج البلاغه

 

ترجمه مرحوم فیض

387- امام عليه السّلام (در باره تلاش براى كالاى دنيا) فرموده است 1- بگير از (كالاى) دنيا آنچه (از راه حلال) بسوى تو مى آيد، و رو بگردان از آنچه رو مى گرداند (دستت نمى رسد) و اگر تو (اين كار) نكنى (دنبال آنچه دستت نمى رسد بروى) پس در طلب و خواستن زيادة روى مكن (از حرام و گناه دورى كرده رنج بسيار بخود و اهل بيت خويش روا مدار).

( . ترجمه وشرح نهج البلاغه(فیض الاسلام)، ج 6 ، صفحه ی 1273)

ترجمه مرحوم شهیدی

395 [و فرمود:] هر چه بدان بسنده كردن توان، بس بود همان.

( . ترجمه نهج البلاغه شهیدی، ص 432)

شرح ابن میثم

373- و قال عليه السّلام:

خُذْ مِنَ الدُّنْيَا مَا أَتَاكَ- وَ تَوَلَّ عَمَّا تَوَلَّى عَنْكَ- فَإِنْ أَنْتَ لَمْ تَفْعَلْ فَأَجْمِلْ فِي الطَّلَبِ

المعنى

أمر بالقناعة أوّلا بما تيسّر من الدنيا لمن تمكّن منها و قوى عليها، و بالإجمال في الطلب لمن لم يتمكّن منها. و الإجمال في طلب الدنيا طلبها برفق من الوجه الّذي ينبغي، و على الوجه الّذي ينبغي.

( . شرح نهج البلاغه ابن میثم، ج 5، ص 437 و 438)

ترجمه شرح ابن میثم

373- امام (ع) فرمود:

خُذْ مِنَ الدُّنْيَا مَا أَتَاكَ- وَ تَوَلَّ عَمَّا تَوَلَّى عَنْكَ- فَإِنْ أَنْتَ لَمْ تَفْعَلْ فَأَجْمِلْ فِي الطَّلَبِ

ترجمه

«از دنيا آنچه را به تو روى آورد برگير و از آنچه كه از تو روى گرداند روى بگردان. و اگر اين كار را نكنى پس در طلب و خواستن زياده روى نكن.»

شرح

امام (ع) نخست دستور داده است كه آدمى از دنيا به آنچه ميسّر مى شود و بر آن دست مى يابد، قناعت كند، و آن كه برايش ميسّر نيست به طور صحيح دنيا را بطلبد، و راه صحيح طلب دنيا، جستن دنيا از راه درست و به گونه مناسب و رواست.

( . ترجمه شرح نهج البلاغه ابن میثم، ج 5، ص 739 و 740)

شرح مرحوم مغنیه

391- خذ من الدّنيا ما أتاك، و تولّ عمّا تولّى عنك، فإن أنت لم تفعل فأجمل في الطّلب.

المعنى

الحلال الطيب كثير في هذه الحياة، فخذ منه ما تيسر فهو قسمتك و نصيبك، و إن رغبت في المزيد فاسع اليه في حدود حلال اللّه و حرامه، و لا تعتد إن اللّه لا يحب المعتدين.

( . فی ضلال نهج البلاغه، ج 4، ص 448)

شرح شیخ عباس قمی

120-« خذ من الدّنيا ما أتاك، و تولّ عمّا تولّى عنك، فإن أنت لم تفعل فأجمل في الطّلب.» الإجمال في طلب الدّنيا طلبها برفق من الوجه الذي ينبغي، و على الوجه الّذي ينبغي، و هي من الألفاظ النبويّة، قال صلّى اللّه عليه و آله: «إنّ روح الأمين نفث في روعي أنّه لن تموت نفس حتّى تستكمل رزقها، [ألا- ظ] فأجملوا في الطلب.» ،

( . شرح حکم نهج البلاغه، ص100)

شرح منهاج البراعة خویی

(377) و قال عليه السّلام: خذ من الدّنيا ما أتاك، و تولّ عمّا تولّى عنك، فإن أنت لم تفعل فأجمل في الطّلب.

المعنى

من الدّنيا ما تقبل، و منها ما تدبر، فأمر عليه السّلام بالقناعة بما تقبل و تتيسّر و صرف النظر عمّا تدبر و تنفر، و ترك الكدّ و الجهد في طلبها فهو أسهل و أيسر، فان كان و لا بدّ من الطلب فليكن على وجه جميل و ليكن برفق و حسن تدبير لئلّا يقع الطالب في المهالك، لتحصيل ما هو فان و هالك.

الترجمة

فرمود: از دنيا همان را برگير كه در دسترس تو است و آنچه كه از دستت بدر مى رود رو برگردان، و اگر بدنبال آن روى در طلبش آرام باش و آبرومند.

( . منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج 21، ص 480 و 481)

شرح لاهیجی

(427) و قال خذ من الدّنيا ما اتيك و تولّ عمّا تولّى عنك فان انت لم تفعل فاجمل فى الطّلب يعنى و گفت (- ع- ) كه بردار از دنيا آن چيزى كه رسيده است بتو و رو گردان باش از چيزى كه رو گردانست از تو پس اگر رو گردان نمى شوى پس نيكو باش در طلب كردن يعنى پس طلب كن بعدل نه بافراط

( . شرح نهج البلاغه نواب لاهیجی، ص 327)

شرح ابن ابی الحدید

401:خُذْ مِنَ الدُّنْيَا مَا أَتَاكَ- وَ تَوَلَّ عَمَّا تَوَلَّى عَنْكَ- فَإِنْ أَنْتَ لَمْ تَفْعَلْ فَأَجْمِلْ فِي الطَّلَبِ كان يقال اجعل الدنيا كغريم السوء- حصل منه ما يرضخ لك به- و لا تأس على ما دفعك عنه- ثم قال ع فإن لم تفعل فأجمل في الطلب- و هي

من الألفاظ النبوية لن تموت نفس حتى تستكمل رزقها- فأجملوا في الطلب

- . قيل لبعض الحكماء ما الغنى- فقال قلة تمنيك و رضاك بما يكفيك

( . شرح نهج البلاغه (ابن ابی الحدید) ج 19، ص 358)

شرح نهج البلاغه منظوم

[386] و قال عليه السّلام:

خذ من الدّنيا ما أتاك، و تولّ عمّا تولّى عنك، فان أنت لم تفعل فأجمل فى الطّلب.

ترجمه

از جهان آنچه روى بسوى تو مى آورد فراگير، و آنچه رو مى گرداند تو هم روى از آن بگردان، اگر اين كار نمى كنى لا اقلّ در خواهش و طلب ميانه رو باش.

نظم

  • ز گيتى هر چه رو آورد سويتبسوى آن تو هم بنماى رويت
  • هر آنچه از تو باشد روى گردانبخورسندى بگردان رو تو از آن
  • بگاه سرگرانى سركران باشفلك گر بد ز منّت بر كران باش
  • و گر اين كار از دستت نيايدكمش را ترك كردن هم نشايد
  • وسط را از ميانه راه بگزينز حرص و آز رو آسوده بنشين
  • چو مى گيرد جهان هر چه دهد بازچرا بايد برنج افتادن از آز

( . شرح نهج البلاغه منظوم، ج 10، صفحه ی 172 و 173)

منبع:پژوهه تبلیغ

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

جدیدترین ها در این موضوع

رزق حلال

رزق حلال

امام صادق (ع) قرمودند: «ترک یک لقمه‌ حرام‌ نزد خدا، محبوب تر است از هزار رکعت نماز مستحبی.» (بحار الأنوار (ط ـ بیروت)، ج‌90، ص373)
نفاق

نفاق

امیرالمؤمنین علی (ع):«از نفاق دوری کن، به درستی که فرد دو رو نزد خداوند متعال دارای جایگاه و منزلت نیست.» (شرح آقا جمال خوانساری بر غررالحکم و دررالکلم، ج‌2، ص304)
عفت در کلام امیرالمومنین(ع)

عفت در کلام امیرالمومنین(ع)

حضرت علی(ع) فرمودند: «هرکس اعضا و جوارح خویش را از حرام بازدارد، اخلاقش نیکو می گردد.» (شرح آقا جمال خوانساری بر غررالحکم و دررالکلم، ج‌5، ص432).
دوری از موضع تهمت

دوری از موضع تهمت

امام صادق (ع) فرمودند: هرگاه مؤمن به برادر [دینی] خود تهمت بزند، ایمان در قلب او از میان می‌رود، هم چنان که نمک در آب، ذوب می‌شود. (مشکاةالأنوار فی غررالأخبار، طبرسی، علی بن حسن، ص319)
قناعت

قناعت

حضرت علی (ع) فرمودند: «به جستجوی بی‌نیازی برخاستم، آن را جز در قناعت نیافتم؛ همواره قناعت کنید، تا بی‌نیاز باشید.» (جامع الأخبار (للشعیری)، محمد بن محمد،ص123)

پر بازدیدترین ها

صله رحم در کلام پیامبر اکرم(ص)

صله رحم در کلام پیامبر اکرم(ص)

حضرت رسول اکرم (صلی الله علیه وآله وسلم) فرمودند: «ثواب صله رحم را از ثواب همه اطاعات زودتر میدهند» الکافی، ج 4 ص 68، ح 2(
«وَمِنَ النَّاسِ مَن یَشْرِی نَفْسَهُ ابْتِغَاء مَرْضَاتِ اللّهِ وَاللّهُ رَؤُوفٌ بِالْعِبَاد» (بقره/207)

«وَمِنَ النَّاسِ مَن یَشْرِی نَفْسَهُ ابْتِغَاء مَرْضَاتِ اللّهِ وَاللّهُ رَؤُوفٌ بِالْعِبَاد» (بقره/207)

«افرادی هستند (امیر مؤمنان علی (علیه‌السّلام)) که جان خویش را با خداوند معامله می‌کند به خاطر به دست آوردن رضایت او، و خداست که نسبت به بندگانش مهربان است».
قال علیٌ (علیه‌السّلام): «الفُرصَه تمُّر مرِّ السَحاب فانتَهِزوا فُرَصَ الخَیّر» (نهج‌البلاغه فیض، ص 1086)

قال علیٌ (علیه‌السّلام): «الفُرصَه تمُّر مرِّ السَحاب فانتَهِزوا فُرَصَ الخَیّر» (نهج‌البلاغه فیض، ص 1086)

امام علی (علیه‌السلام) فرمود: «فرصت مانند ابر از افق زندگی می‌گذرد، مواقعی که فرصت‌های خیری پیش می‌آید غنیمت بشمارید و از آن‌ها استفاده کنید»
No image

امام حسین (ع): «الناسُ عبیدُ الدنیا و الدین لعق علی السنتهم یحوطونه مادرَّت معایشُهم فاذا مُحَّصوا بالبلاء قَلَّ الدَیّانون»

«مردم بندۀ دنیایند و دین بر زبانشان می‌چرخد و تا وقتی زندگی‌هاشان بر محور دین بگردد، در پی آنند، امّا وقتی به وسیلۀ «بلا» آزموده شوند، دینداران اندک می‌شوند.»
قال الباقر(علیه السلام): «لِکُلِّ شَیْ‌ءٍ رَبِیعٌ وَ رَبِیعُ الْقُرْآنِ شَهْرُ رَمَضَان»‌

قال الباقر(علیه السلام): «لِکُلِّ شَیْ‌ءٍ رَبِیعٌ وَ رَبِیعُ الْقُرْآنِ شَهْرُ رَمَضَان»‌

امام باقر (علیه السلام) فرمود: «برای هر چیزی بهاری است و بهار قرآن، ماه رمضان است» (الکافی، ج 2، ص 630)
Powered by TayaCMS