دوستان و هم بحث ها
از عوامل مؤثر در پیشرفت آیت الله فاضل لنکرانى علاوه بر استعداد خوب و استادان مناسب، مباحثه ى علمى درس ها بود. وى مى گوید:
«از وقتى که مطوّل می خواندم، هم مباحثه اى براى خود انتخاب کردم که تا پایان دوره سطح و حتى قسمتى از خارج، کلیه دروس را با ایشان، بحث و بررسى مى کردیم. در آن زمان، روزهاى سرد زمستانى صبح زود هنوز آفتاب بالا نیامده، مجبور بودیم بحث هاى خودمان را در ایوان هاى بقعه صحن، در آن شرایط سخت و آزار دهنده دنبال کنیم و غیر از این هم چاره اى نداشتیم».[25]
این هم مباحثه ى او، شهید آیت الله سیّد مصطفى خمینى (1356ش.) بود.
وى در اغلب درس ها، با آیت الله فاضل همدرس بود. آیت الله فاضل لنکرانى از آشنایى خود با شهید سیّد مصطفى خمینى چنین یاد مى کند:
«من و مرحوم حاج آقا مصطفى در دوران دبستان، همکلاسى بودیم و بنابراین، بین ما دوستى بسیار محکمى بر قرار بود. از این جهت نیز من با حضرت امام خمینى ـ رضوان الله علیه ـ آشنا بودم حتى پس از تمام کردن دبستان، و ورود به دوره تحصیلات روحانیت نیز من و حاج آقا مصطفى هم بحث و اغلب همدرس بودیم. حاج آقا مصطفى خمینى (رحمة الله علیه) از این لحاظ جمع حافظه و استعداد بى نظیر بود. آن مرحوم، بین حافظه قوى و استعداد جمع کرده بود انصافاً نابغه اى بود».[26]
«هنگامى که حضرت امام در نجف اشرف بودند، من چند بار به عتبات مشرف شدم، در نجف با حاج آقا مصطفى زیاد رفت و آمد مى کردم... روزى پرسیدم: شنیده ام شما از آقایان دیگر هم شهریه مى گیرید این کار چه ضرورتى دارد مگر شما نیازى دارید؟ ایشان با تبسمى گفتند: پدرم فقط مخارج متوسط زندگى مرا مى پردازد مثل مخارج غذا و اجاره خانه اما من کتاب هم نیاز دارم و براى خریدن آن پولى ندارم براى همین، مجبورم که شهریه مراجع دیگر را هم بپذیرم».[27]
بعد از شهادت آیت الله مصطفى خمینى، آیت الله فاضل با نهایت تأثّر نامه اى سرا پا حزن و اندوه، براى امام فرستاد که آن حضرت در پاسخ وى چنین نوشت:
«امید است که ان شاء الله تعالى موفق به خدمت به حوزه هاى اسلامى باشید و افاضل، از برکات شما بهره مند شوند. ما خواه ناخواه باید این راه را طى کنیم چه بهتر در خدمت به اسلام و مسلمین و خدمت ]به [علم و هدایت، عمر صرف شود و در لایعنى ]پوچ و بى معنا[ هدر نرود... .
روح الله الموسوى الخمینى[28]
منبع:فرهیختگان تمدن شیعه