کتاب چیستی، چرایی، چگونگی غنا و موسیقی از دیدگاه فقه امامیه و اهل سنت

از مسائلی که مردم و به ویژه نسل جوان به آن مبتلا هستند، مسأله غنا و موسیقی از دیدگاه اسلام است که شاید در این دوره زمانی خاص، به مسأله ای عمومی در جامعه تبدیل شده است. از این رو یکی از موضوع هایی که به کنکاش و جست و جو نیاز دارد موسیقی است. غنا و موسیقی، از جمله موضوع هایی است که با وجود کاربرد فراوان، همیشه با شبهه ها، ابهام ها و پرسش های زیادی روبرو بوده و پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران بر حساسیت این موضوع نیز افزوده شده است.

آیا موسیقی، مطلقا حرام است؟ آیا حلیت و حرمت موسیقی به شعر آن باز می گردد یا کیفیت کشیدن صدا و تحریر آن نیز در این باره نقش دارد؟ و ... ، متأسفانه شیوع غنا و موسیقی در میان مردم، مانع تفکر دقیق و بررسی علمی و فقهی بیشتر در این زمینه مهم شده و تفکر نادرست عده ای که رواج مسأله ای را دلیل بر بی عیب بودن آن می دانند، به این مسأله رونق بخشیده است.

این کتاب شامل شش بخش «کلیات»، «غنا از دیدگاه فقیهان شیعه»، «مبانی فقهی غناء»، «ماهیت غناء و مبانی فقهی آن از دیدگاه مذاهب چهارگانه»، «فلسفه تحریم غنا و موسیقی لهوی و «آلات و ابزار غنا و موسیقی و مبانی فقهی آن» است.

«غناء عبارت است از صوت مطرب و یا صوت متناسبی که به جهت تناسب اجزایش شأنیت و توانایی ایجاد طرب را در شنونده ای که از متعارف مردم باشد، داشته باشد و طرب یعنی حالت قلبی که به انسان عارض می گردد و عقل آدمی را در معرض زوال و نابودی قرار می دهد و همچون سایر مسکرات انسان را از حد تعادل طبیعی خارج می نماید.

و آواز و صدا و صوتی که این تعریف بر آن صادق و منطبق باشد غناء نیست و اگر طبق برخی از تعاریف غناء باشد، غنای لهوی و حرام نخواهد بود گرچه خواننده آن آواز دارای صوتی لطیف باشد و خوب ادا کند و بسیار زیبا بخواند و از طرف شنوندگان مورد بالاترین مراتب تشویق و تحسین قرار گیرد.

قید طرب در غناء مانند مسکر و مستی در شراب است و علت تحریم غناءهمان علت تحریم مسکرات یعنی ازاله عقل است، بنابراین طرب خفیف برای صدق غنای حرام کافی نیست، همان طور که فرح و نشاط حاصل از نوشیدن برخی نوشابه های فرح زا تا به حد مستی نرسد و نسبت به متعارف مردم، عقل را زایل ننماید، مسکر نامیده نمی شود و برای متعارف مردم است».

در بخشی با عنوان غنا از دیدگاه فقیهان امامیه می خوانیم: گروهی از فقیهان بر این عقیده اند، که غنا به معنای صوت مطرب مرجع است، مشهور فقیهان بر این باورند که «انه الصوت المشتمل علی الترجیع المطرب؛ غنا صوتی است که شامل ترجیع(تحریر و چهچهه) طرب آور باشد».

شیخ انصاری بر این عقیده است، که(صورت) حرام، آن است که از الحان و آهنگ های اهل فسق و گناه باشد، که از قرائت قرآن به آن کیفیت نهی شده است. خواه این صوت با غناء مساوی باشد و یا اعم و یا اخص. در نگاه شیخ غناء چیزی غیر از صدای لهوی نیست. از منظر شیخ انصاری هر صورتیکه کیفیتش لهوی باشد(با قطع نظر از ماده و محتوای آن) و از لحن ها و آهنگ های اهل فسق و فجور و معاصی شمرده شود، حرام است و اگر چه فرض شود، آن غنا نباشد فرضی غیر واقعی است.

جدیدترین ها در این موضوع

جادو یا معجزه،نمایش امر مقدس | جستاری درباره فلسفه سینمای برسون

در سینمای برسون نوعی واقع گرایی خشک و فضایی متافیزیکی غالب بر این فضای بی روح شده است.دربخش نخست این مبحث با نگاهی بنیادین به مسئله سینما می پردازیم و چگونگی استفاده از آن برای به تصویر کشیدن این نوع الهیات در فضای واقع گرا ومستند گونه را بازشناسیم… 22 اردیبهشت 1392, 0:0

قطاری پر از آدمهای شاد | جستاری درباره فلسفه سینمای وودی آلن

وودی آلن یکی از مشهور‌ترین چهره‌های سینمای کمدی عصر ماست. در فیلم‌های وودی آلن راجع به مسائل مهمی مانند خدا، مرگ، عشق و فلسفه بحث می‌شود و دیدگاه فلسفی در فیلم‌هایش موج می‌زند… 15 اردیبهشت 1392, 0:0

سینمای چارلی چاپلین: ارزش فراموش شدهٔ انسان در جامعه مدرن | انسان و سیستم در سینما (بخش اول)

2 اردیبهشت 1392, 0:0

مصاحبه با حسین گیتی | درباره جشنواره فيلم فجر

سینمای ایران پس از انقلاب اسلامی سعی کرده تا بخش عظیمی از ایده هایش را از اسلام و به ویژه شیعه بگیرد یعنی تلاشش این بوده . امسال فیلم های جشنواره گرایش شدیدی به دین دارند و دین محور هستند و سینمایی هم شده اند... 27 فروردین 1392, 0:0

بی توجه به نیاز مخاطب | مصاحبه با سید علی تدین صدوقی

در حاشیه برگزاری سی ویکمین جشنواره بین المللی فیلم فجر گفتگویی داشتیم با سید علی تدین صدوقی، روزنامه نگار، نویسنده، کارگردان و منتقد سینما و تئاتر ایران وعضو انجمن جهانی منتقدان و نویسندگان… 17 اسفند 1391, 0:0

پر بازدیدترین ها

سینمای چارلی چاپلین: ارزش فراموش شدهٔ انسان در جامعه مدرن | انسان و سیستم در سینما (بخش اول)

2 اردیبهشت 1392, 0:0

تولدی برای یک بهار | نگاهی به پیش زمینه های اخلاقی در یک فیلم بودایی

تفکر ادیان شرقی در مورد جهان و انسان، بیشتر تفکری دایره ‏وار است. یعنی درست برخلاف تفکر ادیان غربی که نگاه‏شان به انسان و جهان نگاهی خطی است. در تفکر ادیان شرقی، انسان و جهان ماهیتی دایره‌وار دارند. بنا بر سنت جهان بوده و هست و خواهد بود؛ پس مبدأ و معادی را برای آن نمی‏توان... 12 آذر 1391, 0:0

قطاری پر از آدمهای شاد | جستاری درباره فلسفه سینمای وودی آلن

چهارپایه هفت | نگاهی به ملاحظات نهادی در برنامه هفت

وداع فریدون جیرانی با صندلی اجرای برنامه هفت موضوع به روزی نیست. این‌که دقیقا کدام مساله باعث شد که مجری اهل ملاحظه‌ای که حوصله بسیاری از اهالی سینما را به سر برده بود، بی‌ملاحظه از برنامه خودساخته‌اش خارج شود، به قدر کافی محل گفتگوی اهل رسانه بوده است… 12 دی 1391, 0:0