29 دی 1395, 6:57
نويسنده: علی صادق زاده
کار خوب را همه دوست دارند و مي پسندند؛ زيرا گرايش فطري انسان به کار خير و گريختن از کار بد است؛ اما گاهي از آثار و برکات کار خوب مي تواند انگيزه را در شخص بيفزايد و او را به انجام بيشتر و بهتر کار نيک تشويق کند. نويسنده در اين مطلب با مراجعه به آموزه هاي حيات بخش امام باقر(ع) برخي از آثار کار نيک و عمل صالح نسبت به ديگران را تبيين کرده است.
کار نيک و عمل صالح را مي توان به دو دسته شخصي و اجتماعي تقسيم کرد، همان طوري که کار بد بر دو نوع شخصي و اجتماعي تقسيم مي شود. به عنوان نمونه بر اساس آموزه هاي قرآني، عدالت و ظلم مي تواند شخصي يا اجتماعي باشد. خداوند بارها از ظلم به خويشتن سخن به ميان آورده و گفته است که برخي از مردم به خويشان خويش ظلم مي کنند(بقره، آيات 57 و 282؛ نحل، آيه 33؛ يونس آيات 44 و 118) چنانکه شرک ورزي نسبت به خدا، به عنوان ظلم به خويشتن معرفي شده است(لقمان، آيه 13)؛ زيرا شرک آدمي همانند عبادت وي، به خود وي بازمي گردد و هيچ سود يا زياني به خدا نمي رساند. همان طوري که عبادت خدا موجب مي شود تا آدمي به تقوا برسد و خودش را از غضب الهي در امان نگه دارد و از آثاري چون رسيدن به علم و يقين شهودي و حضوري بهره مند شود(بقره، آيه 282)؛ کفر و شرک وي نسبت به خدا نيز موجب مي شود تا از بسياري از امور چون علم و يقين شهودي محروم شود و از برکات الهي در ابعاد مادي و معنوي و دنيوي و اخروي بي بهره بماند.(اعراف، آيه 96)
از نظر قرآن هر کسي که کار بد و زشت را حتي نسبت به ديگران انجام مي دهد اول به خودش آسيب مي رساند؛ از اين رو، بايد توجه داشت که آثار کار زشت و بد ما نسبت به ديگران پيش از ديگران به خودمان بازمي گردد و ما هستيم که ضرر و زيان خواهيم کرد. امام محمدباقر(ع) در اين باره فرموده است: هر کس کار خير و خوبي انجام دهد، در حقيقت براي خود کرده است.(تحف العقول، ص 299؛ معاني الاخبار، ص 141، باب معني المکافاه و الشکر، ح 1. خصال شيخ صدوق، ص 258، ح 132 همين حديث را امام باقر از امير مومنان(ع) نقل کرده است).
انسان اگر کار خيري انجام مي دهد بايد بدون منت و اذيت و آزار باشد و همواره نيت خير در کارش وجود داشته باشد. و همچنين مستمر و مداوم به اين کارهاي خير بپردازد نه اينکه کارهاي سنگيني را انجام دهد و سپس ديگر آن را تکرار نکند. کار خير بايد هر روزه انجام شود تا از حالت به ملکه و سپس مقام درآيد و هويت و ماهيت شخص شود. از اين رو در آيات و روايات بر استقامت و پايداري در کار خير تاکيد مي شود و اينکه اين کارهاي خير هميشه بايد باشد.
امام باقر(ع) در اين باره مي فرمايد: «ما من شيء احب الي الله عز و جل من عمل يداوم عليه و ان قل؛ هيچ چيز نزد خداوند محبوب تر از کاري نيست که بر آن مداومت شود، هر چند اندک باشد». (الکافي، ج 2، ص 82)
انسان بايد خودش را به کار نيک اجتماعي و خيررساني عادت دهد. امام باقر(ع) میفرمايد: خود را به کار نيک عادت دهيد و از اهل خير باشيد تا به همين نشانه و علامت شناخته شويد. من فرزندان و شيعيانم را به اين برنامه فرمان مي دهم. (بحارالانوار ج 46 ص 243 به نقل از خرائج راوندي)
امام باقر(ع) براي تشويق مردم به انجام اعمال صالح و نيک و خيررساني به ديگران به بيان آثار و برکات اين اعمال مي پردازد. در اينجا به برخي از آنها اشاره مي شود:
روزنامه كيهان، شماره 21162 به تاريخ 29/6/94، صفحه 6 (معارف)
کتابخانه هادی
پژوهه تبلیغ
ارتباطات دینی
اطلاع رسانی
فرهیختگان